အီတလီႏိုင္ငံကို ေရာက္ရိွေနတဲ့ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ မေန႔ တနလၤာေန႔တုန္းကေတာ့ ဗာတီကန္ ဘုရားေက်ာင္းေတာ္မွာ ပုပ္ရဟန္းမင္းႀကီး Francis ကို သြားေရာက္ ေတြ႔ဆံုခဲ့ ပါတယ္။ အမုန္းတရားေတြ၊ အေၾကာက္တရားေတြဟာ လူသားတို႔ရဲ႕တန္ဖိုးနဲ႔ ေနထိုင္မႈဘ၀ေတြကို ယုတ္က်ေစတယ္ ဆိုတဲ့ ပုပ္ရဟန္းမင္းႀကီးရဲ႕ ေျပာဆိုခ်က္ ဟာ သူနဲ႔ တသေဘာတည္း ျဖစ္ပါတယ္လို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျပာသြားပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ျမန္မာႏို္င္ငံတြင္းျဖစ္ခဲ့တဲ့ ဘာသာေရး၊ လူမ်ိဳးေရး အၾကမ္းဖက္မႈေတြဟာ အေၾကာက္တရား လြန္ကဲ မႈေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္လို႔လည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က သတင္းေထာက္ေတြကို ေျပာခဲ့ပါတယ္။ အီတလီႏိုင္ငံ ခရီးစဥ္အတြင္း မေန႔ကလုပ္တဲ့ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပဲြမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္ ေျပာဆိုခဲ့တာေတြကို ကိုသားညြန္႔ဦးက အႏွစ္ခ်ဳပ္ တင္ဆက္ေပးထားပါတယ္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ ဒီမိုကေရစီေရး လႈပ္ရွားေဆာင္ရြက္မႈေတြအေပၚ ကမၻာ့႐ိုမန္ကတ္သလစ္ ဘာသာ၀င္တို႔ရဲ႕ အႀကီးအကဲ ပုပ္ရဟန္းမင္းႀကီး Francis က စာနာ ေထာက္ခံမႈေပးခဲ့တယ္လို႔ ဗာတီကန္ ျပန္ၾကားေရးဌာန ညြန္ၾကားေရးမႉး ဘုန္းေတာ္ႀကီး Federico Lombardi က ပုပ္ရဟန္းမင္းႀကီးနဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တို႔ ေတြ႔ဆံုအၿပီးမွာ သတင္းထုတ္ျပန္ပါတယ္။ ပုပ္ရဟန္းမင္းႀကီးနဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တို႔အၾကားမွာ အလြန္႔ကို ညီမွ်တဲ့ သေဘာထားရိွတယ္လို႔ Father Federico Lombardi က ေျပာပါတယ္။
သူတို႔ႏွစ္ဦး ရင္းႏွီးပြင့္လင္းစြာ ေဆြးေႏြးၾကတဲ့အထဲမွာ ဘာသာတရား အခ်င္းခ်င္းၾကား ေဆြးေႏြးတာေတြ၊ အျပန္အလွန္ဆက္စပ္ ေတြ႔ဆံုၾကဖို႔ ကိစၥေတြလည္း ပါ၀င္ပါတယ္။ ဒီေနာက္ပိုင္း ေရာမၿမိဳ႕မွာ လုပ္တဲ့ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပဲြအတြင္းမွာေတာ့ မေန႔က မနက္ပိုင္း ပုပ္ရဟန္မင္းႀကီးနဲ႔ ေတြ႔ဆံု ေဆြးေႏြးခဲ့ရာမွာ သူနဲ႔ တ သေဘာတည္း ရိွခဲ့တယ္လို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က သတင္းေထာက္ေတြကို ေျပာပါတယ္။
“ဒီကေန႔မနက္ ပုပ္ရဟန္းမင္းႀကီး မိန္႔သြားတဲ့အခ်က္ကို က်မ သိပ္ကို သေဘာတူ ပါတယ္။ အမုန္းတရားနဲ႔ အေၾကာက္တရားလို လူ႔စိတ္ခံစားခ်က္ေတြဟာ ဘဝမွာ စိတ္ဆင္းရဲမႈကို ျဖစ္ေစတယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္ပါ။ လူ႔ဂုဏ္သိကၡာကိုလည္း က်ဆင္းေစတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေမတၱာနဲ႔နားလည္သည္းခံမႈလို အျပဳသေဘာ ေဆာင္တဲ့ စိတ္ခံစားခ်က္ေတြအေပၚ က်မတို႔ တည္ေဆာက္ယူဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ပိုမိုေကာင္းမြန္တဲ့ ကမၻာႀကီး ဖန္တီးႏိုင္ေရးအတြက္ က်မတုိ႔ အတူတကြ လက္တဲြေဆာင္ရြက္လုိတဲ့ စိတ္ဆႏၵနဲ႔ သံႏၷိဌာန္ခိုင္မာမႈ ရွိဖုိ႔ လိုအပ္ပါတယ္။”
သတင္းစာရွင္းလင္းပဲြအတြင္းမွာေတာ့ အခုႏွစ္ပိုင္းအတြင္း ျမန္မာႏို္င္ငံတြင္း ျဖစ္ခဲ့တဲ့ လူမ်ိဳးေရး၊ ဘာသာေရး အေျခခံ အၾကမ္းဖက္မႈေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို သတင္းေထာက္ေတြ ေမးျမန္းခဲ့ၾက ပါတယ္။ အၾကမ္းဖက္မႈ အမုန္းတရားေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ သူ႔အေနနဲ႔ ရႈတ္ခ်ေပမယ့္လို႔ အေၾကာက္တရား လြန္ကဲၿပီးျဖစ္ၾကတာေၾကာင့္ လူေတြကိုေတာ့ သူ အျပစ္ မေျပာလိုဘူးလို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျဖၾကားသြားပါတယ္။
“အၾကမ္းဖက္မႈနဲ႔ အမုန္းတရားမွန္သမွ်ကို က်မ ျပစ္တင္႐ႈတ္ခ်ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ က်မအေနနဲ႔ ရွင္းရွင္း ေျပာလိုတာက ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ အခု ျဖစ္ပ်က္ေနတာေတြဟာ အေၾကာက္တရားေၾကာင့္မို႔လို႔ လူေတြကို က်မ ျပစ္တင္႐ႈတ္ခ်ျခင္း မျပဳလိုပါဘူး။ လူ႔အဖဲြ႔အစည္းေတြမွာ တဘက္နဲ႔တဘက္ ေၾကာက္ေနၾကတာျဖစ္ၿပီး ဒီအေၾကာက္တရားကတဆင့္ လူတိုင္းဟာ ျပစ္တင္ ႐ႈတ္ခ်မႈအေပၚမွာ ဝိုင္းအာ႐ံုစိုက္ေနၾကမယ္ဆိုရင္ ဒီအေၾကာက္တရားဟာ ေပ်ာက္သြားမွာ မဟုတ္ပါဘူး။
"က်မတို႔ ဖန္တီးေပးရမယ့္အေျခအေနကေတာ့ လူေတြဟာ တစ္ဦးနဲ႔တစ္ဦး စကားေျပာၾကရမယ္။ ကိုယ့္လံုၿခံဳေရးအတြက္ ကိုယ္ စိတ္ခ်ရမယ့္အေျခအေန ရွိၾကရဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ လူတုိင္းက အမုန္းတရားပြားဖို႔ ႀကိဳးစားေနၾကမယ္၊ အေၾကာက္တရားေၾကာင့္ ဝိုင္း ျပစ္တင္ ႐ႈတ္ခ်ၾကမယ္ဆိုရင္ က်မတို႔အားလံုး အတြက္ အေျခအေနဟာ ဘယ္လုိမွ ေကာင္းလာမွာမဟုတ္ပါဘူး။ က်မအေနနဲ႔ ဘယ္သူ႔ကိုမွ ျပစ္တင္႐ႈတ္ခ်ျခင္း မျပဳလိုပါဘူးလို႔ ေျပာခဲ့ၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အၾကမ္းဖက္လုပ္ရပ္အားလံုးကိုေတာ့ ျပစ္တင္႐ႈတ္ခ်တယ္ဆိုတာ က်မ ရွင္းရွင္းပဲ ေျပာခဲ့ပါတယ္။
"မုန္းတီးမႈ အားလံုးကို က်မ ႐ႈတ္ခ်ပါတယ္။ က်မတို႔ႏုိင္ငံအတြင္း ေနထိုင္လ်က္ ရွိၾကတဲ့ လူေတြ၊ လူမ်ဳိးေတြၾကား စိတ္ဝမ္းကဲြေစတဲ့ လုပ္ရပ္အားလံုးကိုလည္း က်မ ျပစ္တင္႐ႈတ္ခ်ပါတယ္။”
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ သတင္းစာရွင္းလင္းပဲြအတြင္းမွာေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း ႏိုင္ငံေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ အေျခအေနေတြကိုလည္း အဓိကထား ရွင္းလင္းသြားပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနနဲ႔ ဒီမိုကေရစီတိုင္းျပည္ ျဖစ္လာဖို႔ဆိုရင္ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဖဲြ႔စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒျပင္ဆင္ေရးကို မျဖစ္မေန ေဆာင္ရြက္သြားရမယ္ဆိုတာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ထပ္ေလာင္း ေျပာခဲ့ပါတယ္။
“ဖဲြ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒကို မျပင္ဘူးဆိုရင္ ဒီမိုကေရစီအခြင့္အေရးရဖို႔ ဘယ္လုိမွ အာမခံခ်က္ေတြ ရရွိမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဖဲြ႔စည္းပံုကို မျပင္ဘူးဆိုရင္ စစ္တပ္ဟာ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးမွာ အခြင့္ထူးခံအဆင့္မွာ ဆက္ရွိေနမွာ ျဖစ္တဲ့ အတြက္ ႏုိင္ငံ့ရဲ႕တျခားက႑ေတြမွာလည္း အလားတူ အခြင့္ထူးခံေနရာမွာ ဆက္ရွိေနမယ္ဆိုတဲ့ သေဘာျဖစ္ပါတယ္။ ႏုိင္ငံေရးေလာကမွာသာမက စီးပြားေရးမွာေရာ၊ လူမႈဖံြ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးမွာေရာ စစ္တပ္က ဆက္ၿပီးေတာ့ ေနရာယူသြားမယ့္ သေဘာျဖစ္ပါတယ္။”
လက္ရိွ ဖဲြ႔စည္းပံုမွာ သားသမီး ႏိုင္ငံျခားသားျဖစ္သူေတြ သမၼတအျဖစ္ ၀င္ေရာက္ ယွဥ္ၿပိဳင္ခြင့္မရိွတာေၾကာင့္ ဒီ ဖဲြ႔စည္းပံုအတိုင္းသာဆိုရင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနနဲ႔ သမၼတ အျဖစ္ ၀င္ေရြးခံဖို႔ မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကေတာ့ ဒီ ဖဲြ႔စည္းပံုအတြင္းမွာ သူ႔ကို တမင္တကာ အခုလို ကန္႔သတ္ထားတယ္လို႔ ျမင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဖဲြ႔စည္းပံုျပင္ေရးကိစၥဟာ သူ သမၼတ ၀င္ေရြးခံႏုိင္ရဖို႔ထက္ တကယ့္ ဒီမိုကေရစီက်တဲ့ ဖဲြ႔စည္းပံုတရပ္ ျဖစ္လာဖို႔ ရည္စူးတာပါလို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က သတင္းေထာက္ေတြကို ေျပာခဲ့ပါတယ္။
“က်မအေနနဲ႔ ဖဲြ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို ကန္႔ကြက္ရတာက က်မမိသားစုကို အေၾကာင္းျပၿပီး က်မသမၼတ မျဖစ္ရေလေအာင္ ေရးဆဲြထားတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ မဟုတ္ပါဘူး။ ဘယ္ဖဲြ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒမဆို လူတစ္ဦး တစ္ေယာက္ကို ရည္ရြယ္ၿပီး ေရးဆဲြထားတယ္ဆိုရင္ မသင့္ေလ်ာ္ဘူးဆိုတဲ့ အခ်က္ေၾကာင့္ပါပဲ၊ ဖဲြ႔စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒမွာ အဲဒီအပိုဒ္ဟာ က်မကိုဦးတည္ၿပီး ေရးဆဲြထားတယ္ ဆိုတာကေတာ့ တကယ့္ကို ရွင္းပါတယ္။ ဘယ္ဖဲြ႔စည္းပံုမဆို အထူးသျဖင့္ ဒီမိုကေရစီ နည္းက်တဲ့ဖဲြ႔စည္းပံုဆိုရင္ ဒီလိုနည္းနဲ႔ ေရးဆဲြဖို႔ မသင့္ပါဘူး။ ဒီအခ်က္ေၾကာင့္ က်မတို႔က အဲဒီအပိုဒ္ကို ကန္႔ကြက္ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ က်မနဲ႔ပဲ ပတ္သက္ေနလုိ႔ မဟုတ္ပါဘူး။ အေျခခံအားျဖင့္ ဒီမုိကေရစီနည္းမက်တ့ဲ အေနအထားေၾကာင့္ ကန္႔ကြက္ရတာ ျဖစ္ပါတယ္။”
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ မေန႔တုန္းကေတာ့ သတင္းစာရွင္းလင္းပဲြကို အီတလီ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး Emma Bonino နဲ႔အတူ ျပဳလုပ္ခဲ့တာျဖစ္ၿပီး အီတလီ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ Enrico Letta သမၼတ Giogio Napolitano တို႔နဲ႔ လည္း မေန႔က သီးသန္႔ ေတြ႔ဆံုခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေရးအတြက္ အီတလီ အေနနဲ႔ အင္တိုက္အားတိုက္ ကူညီေဆာင္ရြက္သြားပါမယ္လို႔ အီတလီ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္က ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ကတိျပဳ ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။ မေန႔ညပိုင္းမွာေတာ့ အီတလီလႊတ္ေတာ္မွာ လြႊတ္ေတာ္ ကိုု္ယ္စားလွယ္ေတြနဲ႔ လည္း ေတြ႔ခဲ့ပါတယ္။
ကိုသားညြန္႔ဦး (ဗီြအုိေအ)