ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ ေခါင္းေဆာင္မ်ား လုပ္ႀကံမႈ ဇူလိုင္ ၁၉

ခုႏွစ္မွာ- ၁၉၄၆ခုႏွစ္။

ထုိႏွစ္၊အခ်ိန္အခါမွာ ဗမာျပည္သုိ႔ ျပန္လည္ေရာက္ ရွိလာေသာဘုရင္ခံ” ဆာဟူး ဘတ္ ရန္႔(စ္)”သည္ ဖ.ဆ.ပ.လ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ႀကီး၏ ဥကၠ႒ ဦးေအာင္ဆန္းႏွင့္ အစုိးရ အဖြဲ႕ သစ္ ဖြဲ႕စည္းေရးအတြက္ လုံးပန္းေနခ်ိန္။ ထုိအခ်ိန္၏ တစ္ေန႔ေသာ နံနက္မွာ ထုတ္ေဝသည့္ သတင္းစာအသီးသီးတြင္ ဂဠဳန္ဦးေစာ ေသနတ္ပစ္ခံရသည့္ သတင္း ပါရွိ လာခဲ့သည္။

ဦးေစာကား ေသကံမေရာက္၊ သက္မေပ်ာက္ခဲ့။သုိ႔ေသာ္ ဦးေစာသည္ ဂ်စ္ကားအစိမ္း တစ္စီးတြင္စီးလာေသာ အမည္မသိ လူတစ္စု က ေသနတ္ျဖင့္ ေခ်ာ င္းေျမာင္း ပစ္ခတ္သြားျခင္း ခံရသည့္အခ်ိန္မွစ၍ သူ႕အားဤသုိ႔လုပ္ႀကံျခင္းမွာ ဦးေအာင္ဆန္း ၏ ၫႊန္ၾကားခ်က္ အရသာျဖစ္ရမည္ဟု တစ္ထစ္ခ်ယူဆသည္။

* * *

ႀကံစည္မႈ၊ စီမံခ်က္မ်ားကုိ ဦးေစာ စတင္ေဆာင္ရြက္သည္။ ဦးေစာသည္ သူ၏ ခုနစ္မုိင္၊ ေအဒီလမ္းေနအိမ္တြင္ ခင္ေမာင္ရင္၊ သက္ေတာ္ ေစာင့္ ေမာင္သန္း ႀကီး၊ ေမာင္ ရင္ေဖႏွင့္ အျခားလုိအပ္သူအခ်ိဳ႕ကုိသာေနေစသည္။ဇနီးႏွင့္သမီးကုိ အင္းစိန္ တြင္သြား ေရာက္ေနထုိင္ေစ၏။ ထုိ႔ေနာက္ နယ္ရွိ မ်ိဳးခ်စ္ႏွင့္ ဂဠဳန္အဖြဲ႕ ဝင္မ်ားထံမွ လူသတ္ ရဲေသာ လူငယ္မ်ား သူ႔ထံအျမန္ဆုံး ပုိ႔ေပးရန္ အေၾကာင္းၾကားသည္။သူ၏အိမ္ဝင္းကုိလည္း အထူးစီမံခ်က္ မ်ားျပဳလုပ္သည္။ တိုက္အိမ္ေဘး၊ ေရစပ္ အနားရွိ အေဆာက္ အအုံအား နယ္ဆက္ သြယ္ေရးဌာန၊ သူ႕ဝင္းအတြင္းရွိ တုိက္ျဖဴ ကေလးကုိ၊ ဂဠဳန္ဗုိလ္မ်ားေနထုိင္ရာဌာန၊ သူ၏တုိက္အိမ္ေရွ႕၊ တဲငယ္ကုိ လွ်ိဳ႕ဝွက္ စိစစ္ေရး ဌာနဟူ၍ စီမံသည္။မ်ားမၾကာမီ နယ္မွပုိ႔လုိက္ေသာ လူငယ္မ်ားေရာက္လာသည္။သတ္ရဲသည္ထင္ရေသာ လူငယ္ေလးေယာက္ ကုိ ပထမဆုံးအႀကိမ္ေရြးခ်ယ္သည္။ ဦးေစာက.. ဦးေအာင္ဆန္းမွာ သူ၏ ရန္သူျဖစ္ေၾကာင္း၊ သူ႔ကုိေသနတ္ျဖင့္ ပစ္သည္မွာလည္း ဦးေအာင္ဆန္း အႀကံပင္ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ သူနန္းရင္းဝန္ျဖစ္ေရးမွာ လည္း ဦးေအာင္ဆန္း ရွိေနသမွ် မျဖစ္ႏုိင္ေၾကာင္း၊ သုိ႔ျဖစ္၍ ဦးေအာင္ဆန္းအား သတ္ရန္ လုိေနေၾကာင္း၊ ထုိ႔အတြက္ ဦးေအာင္ဆန္းအား သတ္ေပးႏုိင္မည္လား ဟု ေမးသည္။ ေန အိမ္ျပန္ေ ရာက္ေသာအခါ လူငယ္ မ်ားအား အႀကံအစည္မေပါက္ၾကားေစရန္ သစၥာေရတုိက္သည္။

စတင္းဂန္း၊ ေတာ္မီဂန္း၊ ႐ုိင္ဖယ္၊ ေျခာက္လုံးျပဴးႏွင့္ လက္ပစ္ဗုံး ပစ္နည္းမ်ား ကုိ သူကုိယ္တုိင္သင္ၾကားေပးသည္။ထုိအခ်ိန္အထိ ဦးေစာမွာ ပညာေရး အတုိင္ပင္ခံဝန္ႀကီးရာထူး ရယူေနထုိင္ဆဲ။

* * *

ထုိအခ်ိန္မွာ.. မ်က္ႏွာျဖဴမ်ားအုပ္ခ်ဳပ္သည့္ ေအ၊အုိ၊ဒီ စစ္တပ္မွ ဘရင္းဂန္း အလက္ ၂ဝဝေပ်ာက္ ဆုံးသြား၏။ ေန႔ခင္းေၾကာင္ေတာင္ ပိရိစြာ လိမ္ လည္ထုတ္ယူသြားျခင္း။ ရန္ကုန္ပုလိပ္အဖြဲ႕ ႀကီးႏွင့္ ျမန္မာျပည္စုံေထာက္ အဖြဲ႕တစ္ခုလုံးရွိ သက္ဆုိင္ရာအာဏာပုိင္မ်ားသည္ လက္ နက္လိမ္လည္ ထုတ္ယူမႈအား မေနမနားစုံ စမ္းေထာက္ လွမ္းေနၾကသည္။

မသကၤာေသာ ႏုိင္ငံေရးအသင္းအဖြဲ႕ မ်ား၏ အရိပ္အျခည္ကုိလည္း မျပတ္ေစာင့္ ၾကည့္ေနၾက၏။ ထုိသုိ႔ျဖင့္ ျမန္မာအမ်ိဳးသားထု တစ္ရပ္ လုံးအတြက္ ယူက်ဳံးမရျဖစ္ရမည့္ ၁၉၄၇ခုႏွစ္၊ ဇူလုိင္လ ၁၉ရက္ေန႔ အား ေရာက္မွန္းမသိ ေရာက္ခဲ့ၿပီ။ဇူလုိင္လ ၁၉ရက္ေန႔ နံနက္မုိးလင္းသည္ ဆုိသည္ႏွင့္ ဦးခင္ေမာင္ရင္၊ ကုိယ္ရံေ တာ္ သက္ေတာ္ေစာင့္ႏွစ္ဦးႏွင့္ အျခားတပည့္မ်ား ကုိ ေခၚယူစု႐ုံးလုိက္၏။”ကဲ မင္းတုိ႔သတၱိ ဘယ္ေလာက္ ရွိသလဲ ဆုိတာ ဒီေန႔သိရေတာ့မယ္။ သတၱိေတြ ေသြး ထားၾက” ဟု ေျပာရင္း လက္ေရြးစင္တပည့္ (ဗုိလ္ခ်ဳပ္တုိ႔အား ပစ္ခတ္မည့္ သူမ်ား) အား အရက္တစ္ခြက္စီတုိက္သည္။ထုိ႔ေနာက္ ေသနတ္မ်ားအား တုိက္ခြၽတ္ ျခင္း၊ လုိအပ္ေသာ ယမ္းကပ္မ်ားအား ေရြး ခ်ယ္ထည့္ေပးျခင္း၊ လူသတ္သမားမ်ား ဝတ္ ဆင္ရမည့္ ၁၂ နံပါတ္ျခေသၤ့စစ္တပ္ ယူနီ ေဖာင္းမ်ား အား ျပင္ ဆင္ေပးျခင္း၊ ဂ်စ္ကားကုိ ထုတ္၍ အဆင္သင့္ထားျခင္းစေသာကိစၥအဝဝ ကုိသက္ဆုိင္သူမ်ားကလုပ္ကိုင္ၾကရ၏။

* * *

ဇူလုိင္ ၁၉ရက္ေန႔သည္ကား… ၾကမၼာဆုိးဝင္မည့္ ေန႔ရက္၊ အခ်ိန္နာရီ ျဖစ္ သည္ဟု မသိရွာေသာ ဦးေအာင္ဆန္းႏွင့္ ဝန္ႀကီးအဖြဲ႕ဝင္မ်ားသည္ တုိင္းေရးျပည္ရာ စိတ္ မေအးႏုိင္ဘဲ အတြင္းဝန္႐ုံးရွိ ဦးေအာင္ ဆန္း အခန္းသုိ႔ အလွ်ိဳအလွ်ိဳေရာက္လာ၏။ ခုနစ္မုိင္၊ ေအဒီလမ္းရွိ ဦးေစာ၏ အိမ္သုိ႔ လွမ္းၾကည့္ျပန္လွ်င္ကား ၁၂ နံပါတ္၊ ျခေသၤ့ စစ္တပ္သားသဏၭာန္ ဝတ္ဆင္ထားသူ ငါးေယာက္တုိ႔သည္ ဦးေစာ၏ေရွ႕ေမွာက္တြင္ ရွိေန၏။ဦးေစာက..”မင္းတုိ႔ကေတာ့ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္း ကုိ ျမင္ဖူးတာ မဟုတ္ဘူး ၊ ေဟာဒီက ေမာင္စုိး ပစ္တဲ့ေနာက္ကုိသာ မင္းတုိ႔က လုိက္ပစ္။ ငါလုိခ်င္တာက အစည္းအေဝးခန္း မႀကီးထဲမွာေတြ႕သမွ်လူအားလုံး တစ္ေယာက္ မွမက်န္ေစနဲ႔၊ အကုန္ ပစ္သတ္၊ေနာက္ၿပီး ဘညြန္႔ကိုလည္း..မီးထိုးေပး၊သခင္ႏုကို မလြတ္ေစနဲ႔

..”ထိုသို႔ေျပာဆိုေနစဥ္”အတြင္းဝန္႐ုံးမွာ ယေန႔အစည္းအေဝးရွိသည္”ဆိုေသာ သတင္း ေရာက္ လာသည္။ ဦးေစာသည္ သူအလိုရွိေသာ အခ်ိန္ နာရီသို႔ေရာက္ေအာင္ ေခတၱ ခဏမွ်ေစာင့္ ဆိုင္းသည္။ ၿပီးမွ “ကဲ ငါ့တပည့္မ်ား ၊ ေအာင္ျမင္ပါ ေစကြာ” ဟုေျပာကာ ဂ်စ္ကားေပၚတက္ခိုင္းသျဖင့္ လူသတ္သမားငါးေယာက္တို႔သည္ ဂ်စ္ကားေပၚ တက္ထိုင္မိၾကၿပီ။ဂ်စ္ကားကား အတြင္းဝန္႐ုံးရွိရာ အရွိန္ျပင္းစြာေမာင္းႏွင္ ခဲ့ ၿပီ။ ေၾသာ္.. ဇူလိုင္ ၁၉ အျဖစ္ဆိုး၏။ စဦး၊ ေျခလွမ္းျပင္၊ လႈပ္ရွားမႈ။

* * *

ေနာက္ဆုံး ဦးေအာင္ဆန္းတို႔ စည္းေဝးရာခန္းမႀကီးသို႔ တက္ေရာက္ ရမည့္ ေလွ ကားရင္းသို႔ ဂ်စ္ကားထိုးဆိုက္ခဲ့ၿပီ။လူသတ္သမား မ်ားသည္ စတင္းဂန္းႏွင့္ ေတာ္မီ ဂန္းေသနတ္မ်ားကို ကိုယ္စီေမာင္း တင္ကာ ကားေပၚမွ ခုန္ဆင္းၾက၏။လူသတ္သမား ငါးဦးအနက္ တစ္ ေယာက္က ..”အဆင္သင့္ေစာင့္ေန၊ တို႔ခုပဲ ဆင္းလာခဲ့မယ္” ကားဆရာကုိ အမိန္႔ေပး၏။ ၿပီးေတာ့ “ကဲ လာ တို႔တက္ၾကရေအာင္” ဟု ဆိုကာသူကဦးေဆာင္ တက္သြား၏။အေျခအေန ေျဖာင့္ျဖဴးလိုက္ပုံမွာ အေပၚသို႔ တက္လာစဥ္ (အစီအစဥ္ရွိစြာ) ႀကိဳတင္၍တာဝန္ခ်ထားေသာ၊ ၄င္းတို႔၏ အရပ္ဝတ္၊အရပ္စားႏွင့္ လက္နက္ကိုင္မ်ားကို ေနရာအႏွံ႕အျပား ၌ ေတြ႕ရ၏။ထိုသူမ်ားအနက္ အထူးသျဖင့္ ဗိုလ္ ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းတို႔၏ အစည္းအေဝးခန္းမ အနီးရွိ လူက..အစည္းအေဝးခန္းမအား ေမးေငါ့ျပ အခ်က္ေပး၏။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏႐ုံးခန္းအဝတြင္ မင္းေစကေလး တစ္ေယာက္ေစာင့္ေနရာ လူ သတ္သမားမ်ားက အစည္းအေဝးခန္းမ တံခါးအား တြန္းဖြင့္ရန္ ျပဳလုပ္သျဖင့္ မင္း ေစကေလးက တားျမစ္၏။ “မဖြင့္ပါနဲ႔ဗ်ာ။ အထဲမွာ အစည္းအေဝး လုပ္ေနတယ္” “ဖြင့္တယ္ကြာ ဘာျဖစ္လဲ၊ မင္းအသာ ေနစမ္း” ဟုဆိုကာ မင္းေစအားႀကိမ္းေမာင္း လ်က္ ေဘးသို႔တြန္းပစ္၏။ထို႔ေနာက္ တံခါးဖြင့္၍ အထဲသို႔ လူသတ္သမားမ်ားေခါင္းျပဴၾကည့္လိုက္စဥ္..အစည္းအေဝးလုပ္ေနေသာ ဝန္ႀကီးမ်ား လူသတ္သမားမ်ားဘက္ တအံတၾသ လွည့္ ၍ ၾကည့္ၾကသည္။

* * *

ဦးေအာင္ဆန္း အခန္းတြင္းသို႔..စတင္းဂန္းသမားမ်ားေျပးဝင္လာရာ၊ ဦးေအာင္ဆန္းမွာ လူသတ္သမားမ်ားအား ျမင္လွ်င္ျမင္ခ်င္း ၄င္းအား သတ္ရန္လာသူ မ်ားဟု ယူဆ ပုံရသည့္အတိုင္း ထိုင္ရာမွထ လ်က္ လူသတ္သမားမ်ားဘက္ လက္ကာ လ်က္..။တစ္ခုခုကို ရွင္းျပမည့္ ဟန္ ေတြ႕ရ လင့္ေသာ္လည္း ေသြးဆာေနေသာ ဦးေစာ ၏ တပည့္ မ်ားက စတင္းဂန္းႏွင့္စတင္ပစ္ ခတ္ေတာ့သည္။ ေနာက္ တစ္ၿပိဳင္နက္ ပစ္ခတ္မႈႀကီး စတင္ရာ ဝန္ႀကီးတစ္စုမွာ မိုးေပါက္မ်ားပမာ ‘ျဖာ’ထြက္လာသည့္ က်ည္ဆံမ်ား အ ၾကား ဗလုံးဗေထြး အလဲလဲအၿပိဳၿပိဳ။

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းကား ပထမဆံုး လူသတ္သမား၏ လက္ခ်က္ျဖင့္ ၃၊ ၄ ခ်က္မွ် က်ည္သင့္သြား ေသာ္လည္း ႐ုတ္တရက္ထိုင္ခ် ကာ စားပြဲႏွင့္ ၄င္း၏ကိုယ္ကို အကာအကြယ္ယူေသး၏။ သို႔ေသာ္ လူသတ္သမားက စားပြဲေအာက္သုိ႔ ပင္ ဒူးေထာက္၍ သဲသဲမဲမဲပစ္သြင္းရာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း မွာ တစ္ ကိုယ္လံုး က်ည္သင့္၍ အသက္ႏွင့္ကိုယ္ကြဲရေသာ အဆင့္သို႔ ေရာက္ရရွာသည္။ ဝန္ႀကီး သခင္ ျမ၊ ဦးဘခ်ဳိ၊ မန္းဘခိုင္၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္အစ္ကို ဦးဘဝင္း၊ ဆရာႀကီးဦး ရာဇတ္ တုိ႔မွာလည္း ရင္မွာေသြးပြက္ပြက္ဆူလ်က္ ဘဝလမ္းဆံုး ေရာက္ရရွာ၏။ မိုင္းပြန္ေစာ္ဘြားႀကီး၊ICS ဦးအုန္းေမာင္၊ ဝန္ႀကီးဦးရာဇတ္၏ သက္ေတာ္ေစာင့္ ကိုေထြး တို႔မွာ လည္း လူသတ္ သမားမ်ား၏ ဆက္လက္ပစ္ခတ္ျခင္းကို ခံခဲ့ ရရွာသည္။

* * *

ကြၽန္ေတာ္သည္ စာစုနိဂံုးအား ဗုိလ္ခ်ဳပ္ တို႔က်ဆံုးၿပီး ၁၉၄၇ ခုႏွစ္၊ ဇူလိုင္လ ၂၃ ရက္ ေန႔၌ ဗိုလ္ခ်ဳပ္၏မိခင္၊ အေမေဒၚစု၏ တုိင္း ျပည္သို႔ ေရဒီယို မွေျပာၾကားခဲ့ေသာ စကား၊ အပိုဒ္တစ္ပိုဒ္ျဖင့္ နိဂံုးျပဳလိုသည္။ ယင္း မွာ..”လြန္ခဲ့သည့္ႏွစ္က ဂဠဳန္အဖြဲ႕ ေခါင္း ေဆာင္ ဦးေစာအား သူခုိးက်င့္၊ သူခိုးႀကံ၊ လူမသမာတစ္စုက ေခ်ာင္းေျမာင္း လုပ္ႀကံ ပစ္ခတ္ခဲ့စဥ္က သားျဖစ္သူဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ ဆန္းသည္မ်ားစြာ႐ႈတ္ခ်၊ ကဲ့ရဲဲ႕စကားမ်ား ေျပာခဲ့ တယ္။ မိမိထံကို နယ္လွည့္လာရင္း ဝင္ ေရာက္ကန္ေတာ့စဥ္အခါက မိမိကစိုးရိမ္ကာ”လူဆိုတာ အထက္ေရာက္ေနလွ်င္ မနာ လိုျဖစ္ၿပီး မလိုသူမ်ားက မေကာင္းႀကံစည္ တတ္တယ္။ အစစအရာရာသတိထားပါ” ဟု ေျပာမိေသးေတာ့ သူက “ဗ်ာ..ဘုရားေတာင္မွ အတုိက္အခံရွိ ေသး တာပဲ။ အမွန္မွာေတာ့ ကိုယ္ကသာ လမ္းမွန္ဘက္ကေနၿပီး အေၾကာင္းမွန္ကို ကိုယ္က လက္ကိုင္ထားရင္ ဘာမွေၾကာက္ စရာမလုိပါဘူး။

စစ္တုိက္တုန္းကေတာင္ မေသခဲ့ေသးတာ မစိုးရိမ္ပါနဲ႔။ အခု တိုင္း ျပည္လူထုဟာ အရင္လုိမဟုတ္ဘူး။ ေဝဖန္ တတ္လာပါၿပီ” ဟု အားရပါးရ ရယ္ေမာ ၍ ျပန္ ေျပာခဲ့ပါေသးတယ္။ ခု ေအာင္ဆန္းဟာ သူအလြန္မုန္းတီးရြံရွာတဲ့ေခ်ာင္းေျမာင္းလုပ္ႀကံ တဲ့နည္းနဲ႔ပဲေသလြန္သြား ရွာတယ္”[ရည္ၫႊန္း-ျမဝတီမဂၢဇင္းစာတည္းအဖြဲ႕မွ ျပဳစုေသာ ယခင္ ျပည္သူ႔ဟစ္တုိင္၁၉၄၇ခုႏွစ္ထုတ္သတင္းစာမ်ားမွ ဦးေစာ လုပ္ႀကံမႈသတင္းမ်ား၏အခ်က္အလက္မ်ားအား ရည္ၫႊန္းကိုး ကား၍ဤစာကိုေရးပါသည္။

စည္သူျမသန္း - Popular Journal

( ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ တြင္ ေရးသားခဲ့ေသာ ေဆာင္းပါးရွင္ စည္သူၿမသန္း ၏ ေဆာင္းပါးကုိ အာဇာနည္ေန႕ အထိမ္းအမွတ္ၿဖစ္ ပရိသတ္မ်ားအတြက္ ၿပန္လည္ တင္ဆက္ေပးလိုက္ပါသည္ ။ )