အေၾကာင္းကိုသိေသာ ငါ

“ေလာက မွာ လူ႔ မိုက္မဲမႈ နဲ႔ စၾကဝဠာ ႏွစ္ခု ဟာ အဆံုး၊ အစ မရွိဘူး၊ ဒီထဲမွာ.. စၾကဝဠာ အတြက္ေတာ့ သူ သိပ္မေသခ်ာေသးဘူး၊ လူသား မိုက္မဲမႈ ကေတာ့ အတိုင္းမသိ ပါပဲ..” ဆိုတဲ့ သေဘာမ်ိဳး အိုင္းစတိုင္း ဆိုခဲ့ဖူးတယ္လို႔ ေျပာေလ့ရွိၾကတယ္။

ပုဂံေခတ္ ေရွးဦး ျမန္မာစကားေျပ မွာကတည္းက ပါဠိ စကားလံုး “အနႏၱ” ကို “အတိုင္းမသိ” လို႔ ဘာသာျပန္ခဲ့တာေတြ႕ရေတာ့ ဘာသာျပန္ယူပံု အသံုး ကို သိပ္သေဘာက်မိတယ္။

အတိုင္းမသိရင္ အက်ဥ္း၊ အက်ယ္ မသိေတာ့ဘူး၊ အထူအပါး နားမလည္ေတာ့ဘူး၊ အေကာင္း၊ အဆိုး မခြဲတတ္ေတာ့ဘူး၊ အမွား၊ အမွန္ မကြဲေတာ့ဘူး၊ အေျမာ္အျမင္ မရွိေတာ့ဘူး.. စသည္.. စသည္.. ဘာဆိုဘာမွ မသိ၊ မရွိ၊ မိုက္မဲမႈ က အဆံုး၊ အစ မရွိေတာ့သလို ျဖစ္သြားတယ္။

လူသား ရဲ႕ မိုက္မဲမႈ က တကယ့္ အနႏၱ၊ တကယ့္ အတိုင္းမသိပါပဲ..။

ဗုဒၶ  အေဟာ “အႏၶီဘူေတာ အယံ ေလာေကာ” - “ဤေလာကသည္ အမိုက္အတိ၊ ကန္း၏” ဆိုတဲ့ အတိုင္းပါပဲ..။

သတၱဝါေတြထဲမွာ အသိ ဉာဏ္ အရွိဆံုးခံယူတဲ့ လူသား ရဲ႕ လူ႔သမိုင္းတေလွ်ာက္ မိမိရွင္သန္ ေနထိုင္ရာ ကမၻာေျမႀကီး၊ နဲ႔ ယွဥ္တြဲရာ သတၱ/ရုကၡ ေလာက အေပၚ ျပဳမူ က်င့္ၾကံပံုကို ၾကည့္ရင္ လူသားရဲ႕ မိုက္မဲမႈ အတိုင္းအတာ ကို သိႏိုင္ပါတယ္။  ဒါ့အျပင္ လူသားအခ်င္းခ်င္း အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးျပ ေခတ္အဆက္ဆက္ က်ဴးလြန္၊ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ စစ္ပြဲေတြ၊ အမုန္းေတြ၊ ရန္ၿငိဳးေတြ ဟာလည္း လူသားရဲ႕ မိုက္မဲမႈ ျပယုဂ္ေတြပါပဲ။

ဒီလို ႀကီးက်ယ္တဲ့ မိုက္မဲမႈ ေတြကို ထားလိုက္ပါဦး။  ေန႔စဥ္ သူသူ၊ ကိုယ္ကိုယ္ အားလံုးနီးပါ ရံဖန္ရံခါ က်ဴးလြန္တတ္တဲ့ မိုက္မဲမႈေတြကိုပဲ ၾကည့္ပါ။

၂၁ ရာစု ေခတ္လူသား နိစၥဓူဝ ျမင္ေတြ႕၊ ၾကံဳဆံုေနရတဲ့ အင္တာနက္ ေခတ္ လာသမွ် သတင္း ကို တင္၊ ေတြ႕သမွ် သတင္းကို ယံု၊ စဥ္းစား ဆင္ျခင္ ကိုယ္ပိုင္ ေတြးေခၚမႈျဖစ္စဥ္ မဲ့ေနတဲ့ အျဖစ္ေတြကိုပဲ ၾကည့္ရင္ လူသားရဲ႕ မိုက္မဲမႈ က အတိုင္း မသိ၊ အတိုင္း မရွိေၾကာင္း သိႏိုင္တယ္။

ဒီသေဘာဟာ ေက်ာင္း စာသင္ခန္း အတန္းပညာ နဲ႔ မဆိုင္ပါ။  အတန္းစာ က မဟာ ပညာေက်ာ္၊ ပါရဂူ ျဖစ္ေကာင္း ျဖစ္မယ္၊ ေဒါက္တာ ျဖစ္ေကာင္း ျဖစ္မယ္၊ ကိုယ္ပိုင္ ဆင္ျခင္ထုတ္ႏိုင္မႈစြမ္း မရွိတာကေတာ့ မရွိတာပါပဲ။

ပါဠိ က ပဲ လာတဲ့ “ပညာ” ကို အနက္ ဖြင့္ရင္ အေၾကာင္း-အက်ဳိး၊ အမွား-အမွန္၊ အဆုိး-အေကာင္း ကို ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာ နားလည္ျခင္း လို႔ ရမယ္ ထင္တယ္။  ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာ ဆင္ျခင္မႈ ဉာဏ္ စိတ္အသိ Analytical Mind ျဖစ္စဥ္ ကလာတဲ့ နားလည္မႈ  Analytical Understanding က သာ အေတြး၊ အေခၚ၊ အေျမာ္အျမင္ ဆင္ေျခတံုတရား ရွိတဲ့ ပညာဉာဏ္ အျမင္ “Wisdom” ကို ရႏိုင္တယ္။

ေတြးေခၚဆင္ျခင္ဉာဏ္ထုတ္မႈ ျဖစ္စဥ္ မပါတဲ့ ေလ့လာမႈ အသိ ဗဟုသုတ “Knowledge” တခုတည္း ကေန အမွား၊ အမွန္၊ အဆိုး၊ အေကာင္း၊ အက်ိဳး၊ အေၾကာင္း ခြဲျခား သိျမင္ နားလည္ႏုိင္တဲ့ ဉာဏ္အေျမာ္အျမင္ “Wisdom” ကို မရပါဘူး။

ဒါေပမယ့္ ခက္တာက လူ႔ သဘာဝ မွာ ကိုယ္ပိုင္ စဥ္းစားေတြးေခၚ လိုမႈ က အင္မတန္ နည္းလွတယ္။  ဒါေၾကာင့္လည္း ဘာထရန္ ရပ္ဆဲလ္ က “ေတြးမလား၊ ေသမလား ဆိုရင္ မေတြးဘဲ အေသခံၾကမယ့္လူ အမ်ားစုပါ” ဆိုတဲ့ သေဘာမ်ိဳး ဆိုခဲ့ဟန္ တူတယ္။

ဒီလို သေဘာမ်ိဳးေၾကာင့္ ဗဟုသုတ ရွာမွီးလို၊ ဒါမွမဟုတ္ ဗဟုသုတ ရွိလွပါရဲ႕ ဆိုသူ အတန္းပညာတတ္မ်ား ကိုယ္တိုင္ က်ိဳးေၾကာင္းဆင္ျခင္မႈမဲ့ကာ အေျပာင္အျပက္ သတင္းမွန္းမသိ၊ လံၾကဳတ္ သတင္းမွန္း မသိ၊ ေနာက္ခံ အေၾကာင္းအရာ၊ ရည္ရြယ္ခ်က္ တခုခုေၾကာင့္ တင္တဲ့ သတင္းမွန္းမသိ အစ ရွိတဲ့ အြန္လိုင္း သတင္းမ်ိဳးစံု ကို ျမင္သမွ်၊ ေတြ႕သမွ် တင္ေနၾက၊ ယံုေနၾကတာပဲေပါ့။

အဂၤလိပ္လိုေလးမ်ား ေရးထားရင္ ပညာတတ္ဆိုသူမ်ား ပိုလို႔ေတာင္ ယံုယံုၾကည္ၾကည္ တင္ၾကပါေသးတယ္။

ဒါနဲ႔ပဲ ၾသဇီဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ အဆက္ဆက္လည္း မြတ္ဆလင္ေတြကို တိုင္းျပည္က ႏွင္ထုတ္ခဲ့ၾက၊ ဂ်က္ကီခ်န္းလည္း အြန္လိုင္းမွာ ခဏ ခဏ ေသရ ျဖစ္ရတာပါ့။

အခုရက္ပိုင္း ေရပန္းစားေနတဲ့ သတင္းတပုဒ္ ကို ဥပမာ ျပဳဆိုရရင္ Marijuana ကို အကန္႔အသတ္ နဲ႔ တရားဝင္ ေရာင္းဝယ္ ေဖာက္ကား အသံုးျပခြင့္ ျပဳလိုက္တဲ့ Colorado ျပည္နယ္ က လူ ၃၇ ေယာက္ ေသမႈ သတင္းလိမ္ လိုမ်ိဳးေပါ့။  ဒါမ်ိဳးကို Hoax News, Spoof  News လို႔ ေခၚေလ့ရွိတယ္။  ရွင္းေအာင္ ဆိုရရင္ သတင္းဖတ္သူ ကို အရူးလုပ္တာ၊ အေပ်ာ္အျပက္ သေဘာ ဆိုကာ ခပ္တည္တည္ နဲ႔ လိမ္တဲ့ သတင္းမ်ိဳးပါ။

ဒါမ်ိဳးေတြကို ဗမာ့အြန္လိုင္းေလာကသား မ်ားတင္ အလိမ္ခံ၊ အရူးလုပ္ခံရတာမဟုတ္၊ ကမၻာမွာလည္း အမ်ားႀကီး တျပံဳတေခါင္းပါပဲ။  ဒါေၾကာင့္ “အႏၶီဘူေတာ အယံ ေလာေကာ” ဆိုတာ ေသြးထြက္ေအာင္ မွန္တာေပါ့။  အလံုးစံုကို သိျမင္ႏွံ႔စပ္ေတာ္မူေသာ သဗၺညဳတဉာဏ္ရွင္ ဘုရားေဟာ ဆိုေတာ့လည္း မွန္ေပမွာေပါ့။

ဒီေနရာမွာ တခု သတိခ်ပ္ေစခ်င္တာက ဒီလို လုပ္ၾကံ ဇာတ္လမ္းေတြကို စာနယ္ဇင္း ေခါင္းစဥ္ ေအာက္မွာရွိတဲ့ မီဒီယာ (အြန္လိုင္း + ပံုႏွိပ္) က ေဖာ္ျပမႈ မရွိသေလာက္ နည္းတယ္ ဆိုတာပါ။  အရင္တခါ ဆိုခဲ့ဖူးတဲ့ လူၿပိန္းႀကိဳက္ “Tabloid Journalism” အဝါေရာင္စာနယ္ဇင္းမွာကို ေဖာ္ျပေလ့မရွိပါ။  (ႏိုင္ငံတကာ ကို ဆိုလိုတာပါ၊ ဗမာ မပါ။)

ပုဂၢလ သေဘာေဆာင္တဲ့၊ ဒါမွမဟုတ္ အက်ိဳးတခုခု၊ ရည္ရြယ္ခ်က္ တခုခုေၾကာင့္ တည္ေထာင္ထားတဲ့ စာနယ္ဇင္း သေဘာမဟုတ္တဲ့ အြန္လိုင္းမီဒီယာ ေတြက ေန ဒီလို Hoax News လံၾကဳတ္ဇာတ္လမ္းေတြကို ဖန္တီးတတ္ပါတယ္။

ဗမာ့စာနယ္ဇင္း က ေတာ့ ဒါမ်ိဳးထဲက တခ်ိဳ႕ကို ကိုးကား Internet တို႔၊ ကိုးကား Facebook တို႔ လုပ္ကာ ပံုႏွိပ္တတ္ၾကပါေသးတယ္၊ ဗမာ့ စာနယ္ဇင္း အဆင့္အတန္း ကေတာ့ ေျပာမဆံုးေပါင္၊ ေတာသံုးေတာင္ ပါပဲ။

လူႀကိဳက္မ်ားေအာင္ သတင္းလိမ္တင္တဲ့ Hoax Online Media မ်ိဳးမဟုတ္ဘဲ ႏိုင္ငံတကာ က စာနယ္ဇင္း လို႔ ခံယူတဲ့ မီဒီယာ အဖြဲ႕အစည္းေတြက အဆင့္၊ အမ်ိဳးစားအလိုက္ မခိုင္မာတဲ့ သတင္းမ်ိဳးေတြကို တင္ဆက္ရာမွာ ဘယ္လို မတူညီ၊ ကြဲျပား သတင္းတင္ျပၾကတယ္ဆိုတာ ဥပမာ ျပဳခ်င္ပါတယ္။  ဗမာ့ စာနယ္ဇင္း နဲ႕ လူအမ်း အတု ယူႏိုင္ေအာင္ပါ။

ဗမာ့ စာနယ္ဇင္း က တတ္သိနားလည္သူ ပညာရွင္ မ်ား အခု ျပည္တြင္းမွာ မ်ိဳးဆက္သစ္ မီဒီယာသမားေတြ အတြက္ စာနယ္ဇင္း သင္တန္း ေတြ ေပးၾကတယ္လို႔ သိရ၊ ၾကားရတယ္။  ဘာေတြ သင္သလဲ ေတာ့ လက္လွမ္းမမီလို႔ မသိပါ။  အေၾကာင္းအရာ ေရြးခ်ယ္မႈ၊ တင္ျပမႈ၊ သတင္း ေရးသား တင္ျပပံု နဲ႔ က်င့္ဝတ္ ပိုင္းဆိုင္ရာေတြ သင္မွာပါပဲ။

ဒါေတြအျပင္ စာနယ္ဇင္း ရဲ႕ ဂုဏ္သိကၡာ၊ ရပ္တည္မႈ အဆင့္အတန္း အလိုက္ အေၾကာင္းအရာ တခုတည္းေပၚမွာကို သတင္းေရးသား တင္ျပပံု၊ သတင္း အေပၚ ခ်ည္းကပ္ပံု မတူညီေၾကာင္း ကို ႏိုင္ငံတကာ မီဒီယာ မ်ိဳးစံုရဲ႕ မတူညီကြဲျပားတဲ့ ေန႔စဥ္သတင္းတင္ဆက္ပံုေတြထဲက ထုတ္ႏႈတ္ ဥပမာျပဳရင္း စဥ္းစားဆင္ျခင္မႈ ဉာဏ္ ျဖစ္စဥ္ ပါတဲ့ သတင္းေရးသားတင္ဆက္မႈ၊ သတင္း စကားလံုး ေရြးခ်ယ္္မႈ ပညာေတြကို ဗမာ လူငယ္ စာနယ္ဇင္း သမားမ်ား စနစ္တက် ေလ့လာ သင္ယူႏိုင္ရင္ ေကာင္းမယ္။

ခုလတ္တေလာ ေရပန္းစားေနတဲ့ ေျမာက္ကိုးရီးယား အာဏာရွင္ ရဲ႕ ဦးေလးေတာ္ ကို ေခြးစာေကၽြး ကြပ္မ်က္မႈ သတင္း ကို အေနာက္စာနယ္ဇင္းေတြ ရဲ႕ တင္ျပပံုကို ဥပမာ ၾကည့္ပါ။  လူအမ်ားၾကား ေပၚျပဴလာ ျဖစ္ေအာင္ လုပ္တတ္တဲ့ Tabloid သတင္းစာ Daily Mail က ဟုတ္၏၊ မဟုတ္၏ သံုးသပ္မႈ မပါဘဲ အပိုဆာဒါးေတြ၊ မဆိုင္တဲ့ ေခြး ပံု ျပဴးတူးျပဲတဲ ဓာတ္ပံုေတြ အသားေပး နဲ႔ သတင္းေရးသားတင္တယ္။  နည္းနည္းပို သိကၡာ၊ အဆင့္အတန္း ရွိတဲ့ BBC လို၊ Telegraph လိုမ်ိဳးက ဆင္ျခင္ သံုးသပ္မႈ ပါတဲ့ သတင္းေဆာင္းပါး ပံုစံ ပဲ ေရးသားတင္တယ္။

ေျမာက္ကိုးရီးယား လို တိုင္းျပည္ ဘာမဆို ျဖစ္ႏိုင္တယ္၊ မွန္ႏိုင္တယ္ ဆိုတာ စာနယ္ဇင္းႀကီးေတြက သိတာေပါ့။  ဒါေပမယ့္ အေျခမခိုင္တဲ့၊ အတည္ျပဳလို႔ မရႏိုင္တဲ့ သတင္းမ်ိဳး ကို တင္ဆက္ရာမွာ သတင္းဖတ္သူ ရႈေထာင့္ေပါင္းစံု က စဥ္းစား ဆင္ျခင္ႏိုင္ေအာင္ ဆင္ျခင္မႈ အျမင္ ပါတဲ့ သတင္းေဆာင္းပါးပံုစံပဲ တင္ဆက္ရတယ္။  သတင္းရင္းျမစ္ အတိအက် နဲ႔ သတင္းအခ်က္အလက္ Facts ခ်ည္းပဲ ျဖန္႔ခ်ီရတဲ့ News Agency၊ News Bureau ႀကီးေတြက်ေတာ့ ဒါမ်ိဳး သတင္း ကို တင္ဆက္ေလ့ မရွိၾကဘူး။  ဒါက သတင္းတင္ဆက္သူ ဘက္က သေဘာ။

သတင္းဖတ္သူ ဘက္က သေဘာ က်လည္း စဥ္းစား ဆင္ျခင္ သံုးသပ္လိုမႈ၊ သို႔မဟုတ္ သံုးသပ္ႏိုင္မႈ ရွိ/မရွိ အေပၚ မူတည္ၿပီး ဒီလို သတင္းမ်ိဳး ကို ဘယ္ မီဒီယာ အတန္းအစား က တင္ျပပံု နဲ႔ အာေဘာ္ ကို ဖတ္တယ္၊ ထပ္ဆင့္ မွ်ေဝတယ္ ဆိုတာ ကြာတယ္။

ဒီ ေခြးစာေကၽြး သတင္းကို ၾကည့္ရင္ အစ မူလ ရင္းျမစ္ အေနနဲ႔ အရင္လေတြမွာ တရုတ္ အစိုးရပိုင္ သတင္းဌာန တခု မွာ စပါတယ္။  ဒါကို အခု ရက္ပိုင္းမွာ စကၤာပူ အစိုးရ သတင္းစာ က ထပ္ကိုးကား ယူသံုး တင္တယ္။  ဒီလိုနဲ႔ အခု အေနာက္မီဒီယာ ေတြကပါ ေဖာ္ျပတယ္။

ဒီသတင္း ေနာက္ခံ အေၾကာင္းေတြမွာ တရုတ္အစိုးရ ရဲ႕ ေျမာက္ကိုးရီးယား အေပၚ လက္ရွိ သေဘာထား ပါတယ္၊ ေျမာက္ကိုးရီးယား ေခါင္းေဆာင္ အသစ္ Kim Jong-Un က တရုတ္ နဲ႔ နီးစပ္သူ ဦးေလးေတာ္ အေပၚ စစ္ ခံုရံုတင္ ေသဒဏ္ေပးမႈ ကို တရုတ္ အစိုးရ ရဲ႕ တုံ႔ျပန္လိုတဲ့ သေဘာထား ပံုစံ ပါတယ္၊ သတင္း ထပ္ဆင့္ တင္ျပတဲ့ စကၤာပူ အစိုးရ အာေဘာ္ စာနယ္ဇင္း ဘက္လိုက္လိုမႈ ပါတယ္။  ႏိုင္ငံေရး ရည္ရြယ္ခ်က္ ေနာက္ခံ သေဘာေတြ အျပည့္ပါတဲ့ သတင္းမ်ိဳး ျဖစ္တယ္။  ဒါမ်ိဳး ကို နားလည္မွ အက်ိဳး/အေၾကာင္း ဂဃနဏ သိႏိုင္မယ္။

ဒါေတြ အားလံုးကို ေတြးေခၚ ဆင္ျခင္ သံုးသပ္ ႏိုင္မွ ဒီသတင္း ေနာက္ခံ ကားခ်ပ္၊ ခ်ဲ႕ကား မႈ ဘယ္ေလာက္ ရွိ/မရွိ၊ အမွန္ ဘယ္ေလာက္ ပါ/မပါ ဆိုတဲ့ ဉာဏ္အေျမာ္အျမင္ပါ သိျမင္နားလည္မႈ ကို သတင္းဖတ္သူ က ရမယ္။

သတင္း တင္ျပသူ ရဲ႕ ဆင္ျခင္မႈ ျဖစ္စဥ္ အလုပ္ ဘယ္ေလာက္ လုပ္/မလုပ္ ဟာ သတင္း တင္ဆက္ပံု က ထင္ဟပ္ေနသလို သတင္းစားသံုးသူ ရဲ႕ ထပ္ဆင့္ ေဝမွ်မႈ နဲ႔ နားလည္ႏိုင္မႈ စြမ္းရည္ က လည္း တဦးခ်င္းရဲ႕ ေတြးေခၚမႈ ျဖစ္စဥ္ လုပ္/မလုပ္၊ ပါ/မပါ အေပၚ မူတည္ေနတယ္။

ဒါေပမယ့္.. အထက္မွာ ဆိုခဲ့သလိုပဲ.. လူေတြက ေတြးမလား၊ ေသမလား ဆိုရင္ ေသမယ့္သူက ခပ္မ်ားမ်ား ရယ္ပါ။

ဒါေၾကာင့္ မသိမႈေတြ၊ မိုက္မဲမႈ၊ အမွန္တဝက္ သိမႈေတြ၊ အက်ိဳး၊ အေၾကာင္း အလံုးစံု ျပည့္ျပည့္စံုစံု နားလည္ႏိုင္မႈ နည္းမႈေတြက ကမၻာ အႏွံ႕ ေတြ႕ေန၊ ျမင္ေန၊ ၾကားေနရဦးမွာပါပဲ။  ဒီထဲမွာ ကိုယ္ပိုင္ စဥ္းစားေတြးေခၚႏိုင္စြမ္းကို လံုးဝ မ်က္ကြယ္ျပဳထားတဲ့ ဗမာ့ ပညာေရး က မဟာဝိဇၨာ၊ မဟာသိပၸံ၊ ပါရဂူ နဲ႔ “so-called” ဘြဲ႕ရပညာတတ္ ေတြ ပါဝင္မႈ ရာခိုင္ႏႈန္း မ်ားေနဦးမယ္ ဆိုတာ ဝမ္းနည္းစရာေပမယ့္ နားလည္ႏိုင္စရာပါပဲ။

ပါဠိ စကားလံုး “အႏၶ” ကို ျမန္မာလို ျပန္ရင္ “ပညာမ်က္စိ ကန္းေသာ၊ လူအ၊ လူၿပိန္း” လို႔ ရမယ္ ထင္တယ္။  ေတြးေခၚ ဆင္ျခင္၊ အက်ိဳး/အေၾကာင္း စဥ္းစားမႈ က လာတဲ့ ပညာဉာဏ္ ဆုိတဲ့  အလင္းမဲ့သူ ကို စာရြက္ေပၚက အတန္းပညာ ဘယ္ေလာက္ ရွိရွိ “လူ႔ အႏၶ” လို႔ပဲ ေခၚရပါမယ္။  “လူၿပိန္း” လို႔ပဲ ေခါင္းစဥ္တပ္ရပါမယ္။  စိတ္ပ်က္၊ အားေလ်ာ့ စရာေတာ့ မရွိပါ။  ႏိုင္ငံတကာ အတိုင္းအတာ နဲ႔လည္း “လူၿပိန္း” ေတြ က အမ်ားစု ပါပဲ။

ဒါေၾကာင့္လည္း ကမၻာ့ အရပ္အရပ္ ရဲ႕ အႏုပညာ ေဖ်ာ္ေျဖမႈ က စလို႔ စာနယ္ဇင္း၊ မီဒီယာမ်ိဳးစံု အလယ္ ႏိုင္ငံေရး၊ လူမႈေရး၊ စီးပြားေရး၊ ဘာသာေရး အေတြးအေခၚ အဆံုး “လူၿပိန္းႀကိဳက္” ေတြ ေရပန္းစား ေပၚျပဴလာ ျဖစ္ေနျခင္းပါပဲ။

ႏွစ္သစ္ မွာ ဒီ အေၾကာင္းအရာမ်ိဳး၊ ဒီသေဘာ ေရးရျခင္း က ဗမာျပည္ ရဲ႕ လူမ်ိဳးေရး၊ ဘာသာေရး ပဋိပကၡ က အစ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးစု ေရးရာ နဲ႔ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး အက်ပ္အတည္း၊ စနစ္ ျပႆနာ အထိမွာ ေတြးေခၚ၊ ေျမာ္ျမင္ ဆင္ျခင္မႈ ပညာဉာဏ္ အလုပ္ မဲ့ေနျခင္းက အဓိက အေၾကာင္းျခင္းရာ တရပ္ ျဖစ္တယ္။

ဒါေၾကာင့္ အခုလို သတင္း ဖတ္ပံု၊ သတင္း မွ်ေဝပံု၊ သတင္းကို နားလည္ပံု အေသးအဖြဲ နိစၥဓူဝ ေတြ႕ၾကံဳေနရတာေလးေတြကို ထုတ္ႏႈတ္ ဆိုလိုက္တာပါ။

နိဂံုးခ်ဳပ္ အေနနဲ႔ ႏွစ္သစ္မွာ “New Year Resolution” ျပဳ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ် သႏၷိ႒ာန္ ျပဳလုပ္ဖို႔ ဆႏၵ ရွိရင္ ပုဂံေခတ္တုန္းက သိဃၤသူ႔သမီး သူ႔ ဆုေတာင္းစာ မွာ ထည့္ ဆိုခဲ့သလို “အေၾကာင္းကိုသိေသာ ငါ ျဖစ္ရပါလို၏”  ဆႏၵျပဳေစခ်င္တယ္။

အေၾကာင္းကို မသိျခင္း၊ ေတြးေခၚ ေျမာ္ျမင္မႈ မရွိျခင္း၊ ဉာဏ္အလုပ္ မပါျခင္း၊ ပညာမဲ့ျခင္း က ကမၻာ မွာ၊ ဗမာ မွာ လူ႔ အဝန္းအဝိုင္း မွာ “မိုက္မဲမႈ အနႏၱ” အတိုင္းမသိ၊ အတိုင္းမရွိ ျဖစ္ေနျခင္း ရဲ႕ အေၾကာင္းရင္းခံ ပါပဲ။  ဒီ အေၾကာင္း ေၾကာင့္ အက်ိဳး ဆက္ ေလာဘေတြ၊ ေဒါသေတြ၊ ေမာဟေတြ ထား၊ အၿငိဳးအေတးေတြ၊ အာဃာတေတြ တည္ေဆာက္၊ အမုန္းေတြ ဖြဲ႕၊ ပဋိပကၡေတြျဖစ္ ကာ လူ႔ အဖြဲ႕အစည္း ဆုတ္ယုတ္ေနရျခင္းပါပဲ။

ဆိုေတာ့ “အေၾကာင္းကိုသိေသာ ငါ” ျဖစ္မွသာ “မိုက္မဲမႈ အနႏၱ” က အဆံုးသတ္ ႏိုင္မွာပါ။

စာေရးသူ ကိုယ္တိုင္လည္း “အေၾကာင္းကိုသိေသာ ငါ” ျဖစ္ဖို႔ ဒီႏွစ္သစ္မွာ ထပ္မံ ႀကိဳးစားပါဦးမယ္..။

ၿငိမ္းခ်မ္းေအး (မိုးမခ)

၀၅၊ ဇႏၷဝါရီ၊ ၂၀၁၄