ျမန္မာ-တ႐ုတ္ဆက္ဆံေရးေၾကာင့္ ေဒသတြင္းေျပလည္ႏုိင္

ျမန္မာႏိုင္ငံအေနနဲ႔ ၂၀၁၄ အာဆီယံအလွည့္က်ဥကၠ႒တာ၀န္ကို အျပည့္အ၀တာ၀န္ယူႏိုင္ဖို႔အတြက္ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ခဲ့ၿပီးျဖစ္တယ္လို႔ ျမန္မာအစိုးရ ျပန္ၾကားေရးဒု၀န္ႀကီး ဦးရဲထြဋ္က ေျပာပါတယ္။ အာဆီယံ အလွည့္က်ဥကၠ႒အျဖစ္နဲ႔လည္း ေဒသတြင္း ျပႆနာရပ္ေတြ အေပၚမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ႏိုင္ငံျခားေရးမူ၀ါဒရပ္တည္ခ်က္အတိုင္း ဘတ္မလိုက္ပဲ ညိႇႏိႈင္းအေျဖရွာႏိုင္ဖို႔ ႀကိဳးစားသြားမယ္လို႔လည္း သတင္းစာရွင္းလင္းပဲြမွာ ေျပာသြားပါတယ္။ ပုဂံ အာဆီယံ အစည္းအေ၀းအတြင္း နန္းျမင့္ေမွ်ာ္စင္မွာျပဳလုပ္သြားတဲ့ ျပန္ၾကားေရး ဒု ၀န္ႀကီးရဲ႕ သတင္းစာရွင္းလင္းပဲြနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ေတာ့ ပုဂံၿမိဳ႕ေရာက္ေနတဲ့ ကိုသားညြန္႔ဦးက တင္ဆက္ေပးမွာပါ။

အာဆီယံအလွည့္က်ဥကၠ႒ျဖစ္တဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာအစည္းအေ၀း ေဒသတြင္းအစည္းအေ၀းေတြ လက္ခံက်င္းပဖို႔ ၀န္ေဆာင္မႈအတြက္ အေျခခံအေဆာက္အအံုေတြကအစ  ေဒသတြင္းျပႆနာရပ္ေတြကို ဦးေဆာင္ေျဖရွင္းေပးႏိုင္မယ့္ အေနအထားရိွပ့ါမလားဆိုတဲ့ သံသယေတြ ေတြ႔ရပါတယ္။ ျပန္ၾကားေရး ဒု၀န္ႀကီး ဦးရဲထြဋ္ကေတာ့ အားနည္းခ်က္အခ်ိဳ႕ရိွႏိုင္ေပမယ့္ အာဆီယံဥကၠ႒တာ၀န္ယူႏိုင္ဖို႔ သံုးႏွစ္ေလာက္ကတည္းက ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ထားခဲ့တယ္လုိ႔ သတင္းေထာက္ေတြကို ေျပာပါတယ္။

“က်ေနာ္တို႔ အေရွ႕ေတာင္အာရွ အားကစားပဲြကို လက္ခံက်င္းပမယ္ဆိုတုန္းကလည္း လူေတြက ဒီလိုပဲ ထင္ေနၾကတယ္။ သို႔ေသာ္ ဘာပဲေျပာေျပာ တကယ္လုပ္တဲ့အခါက်ေတာ့ လူေပါင္း ေထာင္ခ်ီလုပ္တဲ့အခမ္းအနားတစ္ခုမွာ သာမန္ေပၚေလ့ေပၚထရွိတဲ့ သာမန္ျပႆနာမ်ဳိးကလဲြရင္ က်ေနာ္တို႔ ျပႆနာႀကီးႀကီးမားမားမ်ဳိး မျဖစ္ခဲ့ပါဘူး။ တကယ္ေတာ့ ဒီ အာဆီယံဥကၠ႒ရာထူးဆိုတာကလည္း ၂၀၁၁ ခုမွာ စၿပီးေတာ့ ဆံုးျဖတ္တယ္။ အဲဒီအခ်ိန္ကတည္းက သံုးႏွစ္တိတိ က်ေနာ္တုိ႔ ျပင္ဆင္ခဲ့တယ္။”

အလွည့္က်ဥကၠ႒ျဖစ္တဲ့ ျမန္မာအေနနဲ႔ ေဒသတြင္းျပႆနာရပ္ေတြကိုလည္း ဦးေဆာင္ေျဖရွင္းရတဲ့ေနရာမွာ ဘက္လိုက္မႈမရိွဘဲ ညိႇႏိႈင္းေျဖရွင္းေရးကို ဦးတည္ေဆာင္ရြက္သြားမယ္လို႔ ဦးရဲထြဋ္က ေျပာပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ျမန္မာနဲ႔နီးစပ္မႈရိွတဲ့ တ႐ုတ္နဲ႔ အာဆီယံဆက္ဆံေရး ပိုၿပီး အားျဖစ္လာေစမယ္ ေမွ်ာ္လင့္တ့ဲသေဘာလည္း ဦးရဲထြဋ္က ေျပာသြားပါတယ္။

“ဒါဟာ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕အစဥ္အလာ၊ တသက္လံုးက်င့္သံုးခဲ့တဲ့ လြတ္လပ္ၿပီး ဘက္မလိုက္တဲ့ ႏုိင္ငံျခားေရးမူဝါဒ - ဒီလိုေျဖရွင္းမႈမ်ဳိးမွာ အားလံုးရဲ႕ယံုၾကည္မႈကို ရေစမယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ထင္တယ္။ ေနာက္တခုက တ႐ုတ္ႏုိင္ငံနဲ႔ က်ေနာ္တို႔နဲ႔ရွိေနတဲ့ အျပန္အလွန္နားလည္မႈ၊ ေကာင္းမြန္တဲ့ဆက္ဆံေရးသည္ အာဆီယံဥကၠ႒ရာထူးျဖစ္လို႔ ေဒသတြင္း ျပႆနာေတြ ေျဖရွင္းတဲ့အခါမွာ အေႏွာင့္အယွက္အတားအဆီးတစ္ခုမျဖစ္ဘဲ အင္အားျဖစ္တယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ ယံုၾကည္တယ္။ အာဆီယံဥကၠ႒တာဝန္ ရာထူး ယူေနတဲ့အခ်ိန္မွာ က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာႏုိင္ငံအေနနဲ႔ ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး DOC လို႔ေခၚတဲ့ Document on Code of Conduct ဆိုတဲ့ သေဘာတူခ်က္တစ္ခုရဖို႔အတြက္ ပထမအဆင့္အေနနဲ႔ ဦးစားေပးၿပီးေတာ့ ေဆာင္ရြက္သြားမယ္။ ဒီလိုေဆာင္ရြက္တာမွာ အခုနက က်ေနာ္ေျပာသလိုပဲ ဒီျပႆနာမွာ ပါဝင္ပတ္သက္ေနတဲ့ ႏုိင္ငံတုိင္းဟာ အခ်င္းခ်င္းၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ေဆြးေႏြးအေျဖရွာတဲ့နည္းလမ္းကေနၿပီးေတာ့ပဲ ဒါကို လုပ္ႏုိင္မယ္လို႔၊ ဒီလုိပဲ ယံုၾကည္တယ္။ ဒီအတုိင္းပဲ က်ေနာ္ေထာက္ခံတယ္။ တကယ္လို႔ DOC အဆင္ေျပသြားမယ္ဆိုရင္ အဲဒီကတဆင့္တက္ၿပီးေတာ့မွ ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့မွ ႏုိင္ငံတုိင္းက လုိက္နာက်င့္သံုးရမယ့္ Code of Conduct – COC ေပၚေပါက္ဖို႔ က်ေနာ္တို႔ကဆက္ၿပီး ေဆာင္ရြက္သြားမယ္။”

အာဆီယံ ဥကၠ႒ရာထူးတာ၀န္ယူတဲ့ကာလအတြင္းမွာ ျမန္မာအစိုးရအတြက္ေရာ ျမန္မာျပည္သူေတြအတြက္ပါ အခြင့္အခါေကာင္းေတြရရိွဖို႔ ျဖစ္ေစမယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္တဲ့အေၾကာင္းလည္း ေျပာသြားပါေသးတယ္။

“ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ႏုိင္ငံတကာနဲ႔ဆက္ဆံေရးမွာ အေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးေၾကာင့္ ဆက္သြယ္ဆက္ဆံမႈ ေလ်ာ့နည္းခဲ့ေတာ့ အခုလိုမ်ဳိး ႏုိင္ငံတကာ အဖဲြ႔ႀကီးတစ္ခုကို ဦးေဆာင္ၿပီး အဖဲြ႔ဝင္ႏုိင္ငံေတြေရာ၊ ႏုိင္ငံတကာကေရာ ေထာက္ခံျခင္းသည္ က်ေနာ္တို႔ လုပ္ေနတဲ့ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈ အေပၚမွာ ပိုၿပီးေတာ့မွ ယံုၾကည္မႈရေစတဲ့ အခြင့္အလမ္းမ်ဳိး ရွိပါတယ္။ က်န္တာကေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ႏုိင္ငံတကာနဲ႔ဆက္သြယ္မႈ မ်ားလာတဲ့အတြက္ေၾကာင့္မို႔လို႔ အစိုးရအေနနဲ႔ေရာ၊ ျပည္သူအေနနဲ႔ေရာ ပိုမိုၿပီးေတာ့မွ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈရွိလာမယ္၊ ႏုိင္ငံတကာစံေတြကို ပိုၿပီးေတာ့ နားလည္လာမယ္၊ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းေတြကို ပိုသိလာမယ္။ ေနာက္တခါ ဟိုတယ္လ္နဲ႔ခရီးသြားလို လုပ္ငန္းေတြမွာ၊ ေနာက္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြမွာ အာဆီယံစီးပြားေရးအသိုင္းအဝုိင္းနဲ႔ဆက္စပ္တဲ့ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြမွာ အခြင့္အေရးေတြ ရလာႏုိင္တယ္။ ဒါကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ေယဘုယ်ေျပာမယ္ဆိုရင္ ေပၚေပါက္လာႏုိင္တဲ့အခြင့္အလမ္းေတြပါပဲ။”

ျမန္မာအေနနဲ႔ ေဒသတြင္း ျပႆနာေတြကို ဦးေဆာင္ေျဖရွင္းရာမွာ ဘက္မလိုက္ပဲ ညႇိနိႈင္းေျဖရွင္းႏိုင္ဖို႔ ႀကိဳးပမ္းေပးသြားမယ္လို႔ ေျပာေပမယ့္လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းမွာ လတ္တေလာ ႀကံဳရတဲ့ ျပႆနာရပ္ျဖစ္တဲ့ မြတ္ဆလင္လူနည္းစုကိစၥရပ္ေတြကေတာ့ ျပည္တြင္းေရာ သေဘာျဖစ္တယ္လို႔ ဦးရဲထြဋ္က သတင္းေထာက္ေတြ ေမးျမန္းခ်က္ကို တုန္႔ျပန္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေနာက္ျခမ္းမွာရိွတဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာလူနည္းစုေတြကိစၥရပ္မွာ ႐ိုဟင္ဂ်ာဆိုတဲ့ အသံုးအႏႈန္းသံုးစဲြမႈကို သူတို႔အစိုးရအေနနဲ႔ အသိအမွတ္မျပဳေၾကာင္းနဲ႔ ဒီျပႆနာရပ္ကို လူေမွာင္ခိုကူးမႈလို အျခား႐ႈေဒါင့္ကေန ကိုင္တြယ္ ေျဖရွင္း သြားလိုတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။

“ဒီျပႆနာေတြက က်ေနာ္တို႔ေျဖရွင္းျခင္းသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ျပည္တြင္းေရးျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္မို႔လို႔ က်ေနာ္တုိ႔  ျမန္မာႏုိင္ငံအစိုးရနဲ႔ ျမန္မာျပည္သူေတြကပဲ ေျဖရွင္းမွာျဖစ္ပါတယ္။ သို႔ေသာ္ တျခားႏုိင္ငံေတြမွာ ဒီလိုမ်ဳိး လူ႔အသိုင္းအဝုိင္းၾကားမွာျဖစ္တဲ့ ျပႆနာေတြနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ သူတို႔ရဲ႕အေတြ႔အႀကံဳေတြကို ေျပာျပမယ္ဆိုရင္ေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ နားေထာင္ၿပီးေတာ့မွ ကိုယ့္ႏုိင္ငံနဲ႔ကိုက္ညီတယ္ဆိုရင္ေတာ့ က်င့္သံုးေကာင္း က်င့္သံုးမယ္။ သို႔ေသာ္ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ျပည္တြင္းကိစၥကိုေတာ့ ဘယ္သူကမွလာၿပီးေတာ့ ဒီလုိလုပ္ပါ-ဘာညာလို႔ ေျပာဖို႔ အေၾကာင္းမရွိဘူး။ တကယ္လို႔ လုပ္မယ္ဆိုလည္း က်ေနာ္တုိ႔အစုိးရအဖဲြ႔ရယ္၊ ဥပေဒျပဳအဖဲြ႔အစည္းေတြနဲ႔  ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ရယ္၊ ပါဝင္ပတ္သက္ေနတဲ့လူ႔အသိုင္းအဝုိင္းေတြရယ္၊ ျမန္မာျပည္သူေတြရယ္ ဒါေတြကပဲ စဥ္းစားဆံုျဖတ္ၿပီးေတာ့မွ ဖဲြ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒေဘာင္ထဲကပဲ ေဆာင္ရြက္သြားဖို႔ရွိတယ္။”

ျမန္မာသမၼတ ေျပာခြင့္ရသူလည္းျဖစ္၊ အစိုးရ ျပန္ၾကားေရး ဒု၀န္ႀကီးလည္းျဖစ္တဲ့ ဦးရဲထြဋ္က သတင္းေထာက္ေတြကို ေျဖၾကား ေျပာဆို သြားတာေတြပါ။ ဒီကေန႔ အာဆီယံအစည္းအေ၀းအတြင္းမွာေတာ့ ဒီကေန႔ မနက္ပိုင္းမွာ အာဆီယံ အၿမဲတမ္းကိုယ္စားလွယ္မ်ားေကာ္မတီ အစည္းအေ၀းကို က်င္းပခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒီေနာက္ေတာ့ အာဆီယံ အဆင့္ျမင့္အရာရိွႀကီမ်ားအစည္းအေ၀းကို က်င္းပပါတယ္။ အာဆီယံ ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ လံုၿခံဳေရးအသိုက္အ၀န္း အေကာင္အထည္ေဖာ္ေရးကိစၥ၊ ဥကၠ႒ တာ၀န္ယူစဥ္မွာ ဦးစားေပး အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္သြားမယ့္ကိစၥ၊ ၂၀၁၅ အလြန္ အာဆီယံ အသိုက္အ၀န္းအတြက္ ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္ေတြခ်မွတ္ေရး အာဆီယံ ျပင္ပဆက္ဆံေရးဆိုင္ရာ လမ္းညႊန္းခ်က္ ခ်မွတ္ေရးကိစၥရပ္ေတြကို ေဆြးေႏြးခဲ့တယ္လို႔ အစည္းအေ၀းအၿပီးမွာ ထုတ္ျပန္ပါတယ္။ အေသးစိတ္ ဘာေတြလဲ ဆိုတာကိုေတာ့ ရွင္းလင္းထားတာမရိွပါဘူး။ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးေတြကေတာ့ ဒီကေန ညေနပိုင္းကစၿပီး စတင္ေရာက္ရိွေနၾကပါၿပီ။ မနက္ျဖန္မနက္ပိုင္းမွာေတာ့ အာဆီယံႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးေတြ စတင္ေဆြးေႏြးၾကမွာျဖစ္ပါတယ္။

ကိုသားညြန္႔ဦး (ဗီြအုိေအ)