ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ မတရားမႈတစ္ခုအတြက္ အမွန္တရားကုိ တရား႐ံုးတြင္သြားရွာဖုိ႔ စဥ္းစားေနပါသလား။ ဒါဆုိလွ်င္ေတာ့ မွားတာ၊ မွန္တာ အသာထား။ သင့္တြင္ ပုိက္ဆံလံုလံုေလာက္ေလာက္ရိွရပါမည္။ စိတ္ရွည္ရွည္ျဖင့္ အခ်ိန္ေပးႏုိင္ရမည္။ အေရးႀကီးဆံုးက အမႈကုိ တရား႐ံုးအေရာက္ စဲြဆုိတင္ပုိ႔ေပးမည့္ အမႈစစ္ရဲအရာရိွႏွင့္ ဥပေဒအရာရိွတို႔အေၾကာင္း ပထမဆံုးတီးမိေခါက္မိ သိနားလည္ထားဖုိ႔လိုပါလိမ့္မည္။
ယိုယြင္းေနေသာ တရားစီရင္ေရးတြင္ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈ၊ အဂတိလုိက္စားမႈတုိ႔ကုိ လုပ္ေနသူမွာ တရားသူႀကီး၊ ေရွ႕ေနေရွ႕ရပ္မ်ားဟု အမ်ားစုကျမင္ေယာင္မိသည္။
တကယ္တမ္းအက်င့္ပ်က္ျခစားမႈႏွင့္ အာဏာပုိင္မ်ား၏ စြက္ဖက္မႈမ်ားရိွေနဆဲ ျမန္မာ့တရားစီရင္ေရးတြင္ နစ္နာသူ ျပည္သူ႔အသံကုိ တရား႐ံုးအထိ ပုိ႔ေဆာင္ေပးမည့္ ျပည္သူ႔ရဲႏွင့္ ဥပေဒအရာရိွအခ်ိဳ႕၏ လုပ္ရပ္မ်ားက တရားစီရင္ေရးမ႑ိဳင္တိမ္းေစာင္းရာတြင္ အဓိကေနရာမွ ပါ၀င္ေနေၾကာင္း ဥပေဒေလာကအသုိင္းအ၀ုိင္းႏွင့္ အမႈသည္တို႔ကဆုိၾကသည္။
အမႈတစ္ခုကုိ နစ္နာသူက ရဲစခန္းတြင္ တုိင္ခ်က္ဖြင့္ေသာ္လည္း ရဲအမ်ားစုက ခ်က္ခ်င္းမဖြင့္ေပးၾကပါ။ တုိင္တန္းခံရသူသည္ နာမည္ေက်ာ္ပုဂၢိဳလ္ႀကီးလား၊ ဂုဏ္သေရရိွလူႀကီးမင္းမ်ားလား၊ ထင္ရွားေက်ာ္ၾကားသူ ႐ုပ္ရွင္မင္းသား၊ မင္းသမီးမ်ားလား၊ ၀ိတ္ရိွသူလား စသျဖင့္ေလ့လာသည္။ အေကာင္ႀကီးႀကီး၊ အၿမီးရွည္ရွည္ျဖစ္ေနလွ်င္ ၿမိဳ႕နယ္က ခ႐ိုင္၊ ခ႐ိုင္က တုိင္းရဲမွဴးႀကီးအထိ သတင္းပုိ႔သည္။ ဥပေဒတြင္ ျပ႒ာန္းထားျခင္းမရိွေသာ္လည္း အက်င့္တစ္ခုသဖြယ္ ရဲအခ်ိဳ႕က ေခတ္အဆက္ဆက္က်င့္သံုးသည္။
တုိင္ခ်က္ဖြင့္ၿပီးပါက အမႈသည္ တရားမလား၊ ရာဇ၀တ္ေၾကာင္းလား၊ ဘယ္ပုဒ္မႏွင့္ အေရးယူသင့္သလဲကုိ ဥပေဒအရာရိွထံ အႀကံေတာင္းသည္။ ဥပေဒအရာရိွက သက္ေသမျပည္စံုေသးဟု ဥပေဒေဘာင္အတြင္းက ပါးပါးေလးညစ္ထားလုိက္လွ်င္ အမႈသည္က သက္ေသထပ္စစ္ဖုိ႔အတြက္ သက္ဆုိင္ရာရဲကုိ ေပးရကမ္းရသည္။
တရားလိုႏွင့္ တရားခံ ဘယ္သူပုိက္ဆံပုိေပးႏုိင္သလဲေပၚ မူတည္၍ ပုဒ္မမ်ားသည္ တရား႐ံုးမေရာက္မီ မ်က္လွည့္ျပလုိက္သလုိ ေျပာင္းလဲသြားတတ္ေၾကာင္း ဥပေဒပညာရွင္အခ်ိဳ႕ကေျပာသည္။
“ရဲေတြ၊ ဥပေဒအရာရိွေတြက သူတုိ႔မရရင္မရသလုိ လုပ္တယ္။ ရဲကလည္း သူမရရင္ ပညာျပျပန္ေရာ။ ဒီေတာ့ သူ႔ကုိလည္း တစ္ခါထပ္ေပးရျပန္ေရာ၊ ဒါေၾကာင့္ အမႈတစ္ခုျဖစ္ရင္ ငါးသေလာက္ေပါင္းစားရတဲ့စနစ္လုိ႔ ေျပာတယ္။ အားလံုးကုိေပါင္းၿပီး ေပးစားေနရတာကုိး”ဟု တရားလႊတ္ေတာ္ေရွ႕ေန ဦးေက်ာ္ေဇယ်ကေျပာသည္။
“မူးယစ္ေဆး၀ါးမႈနဲ႔ ေထာင္ေျခာက္ႏွစ္က်တယ္။ ရဲဘက္မေရာက္ခင္ ဆဲြခ်(ဥပေဒအရာရိွ)က ကၽြန္မအိမ္ကုိသြားေတြ႕ၿပီး ငါးေသာင္းေပးရမယ္။ မေပးရင္ ေထာင္ထပ္ခ်ႏုိင္တယ္လို႔ ေျပာတယ္။ ကုိယ့္လူက ေထာင္က်သြားၿပီဆိုေတာ့ ကၽြန္မအိမ္ကလည္း ထပ္မေပးလုိက္ေတာ့ဘူး။ တကယ္ပဲ ကၽြန္မ ေထာင္ေနာက္ထပ္ေလးႏွစ္ထပ္တုိးသြားတယ္။ ရဲဘက္စခန္းလည္းေရာက္သြားတယ္”ဟု မူးယစ္မႈျဖင့္ေထာင္က်ခဲ့သည့္ အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦးကေျပာသည္။
ရဲမွာ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးတြင္ အေရးႀကီးသည့္အုတ္ျမစ္ျဖစ္သည္။ ဥပေဒအရာရိွမွာ ႏုိင္ငံေတာ္ဘက္က လုိက္ပါေဆာင္ရြက္ရၿပီး အမႈျဖစ္စဥ္မ်ားကုိ ဥပေဒႏွင့္အညီ မွန္မွန္မွ်တစြာအႀကံေပးရန္ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ ပုဒ္မတပ္ တရားစဲြရသည့္ တုိင္ခ်က္ကုိ လက္ခံေပးရသည့္ ဥပေဒဘက္ေတာ္သားတုိ႔၏ လုပ္ပုိင္ခြင့္မွာ ကုိယ္က်ိဳးရွာလုိသူမ်ားအတြက္ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူဖန္တီးေပးရာ လမ္းေၾကာင္းႀကီးအျဖစ္ရိွေနသည္ဟု နစ္နာခဲ့သူတုိ႔ကဆုိသည္။
“တိုက္ခန္း၀ယ္တဲ့ကိစၥ စရန္ျပန္မေပးလုိ႔ ပုဇြန္ေတာင္ရဲစခန္းမွာ အမႈဖြင့္တယ္။ ဒုရဲအုပ္က လမ္းစရိတ္တုိ႔၊ ခ႐ိုင္မွဴးကန္ေတာ့ရမယ္တုိ႔၊ စခန္းမွဴးကုိေပးရမယ္ဆုိၿပီး သံုးသိန္း၊ ဥပေဒအရာရိွကုိ အႀကံေတာင္းခဆိုၿပီး ႏွစ္သိန္း၊ စုစုေပါင္းငါးသိန္းယူသြားတယ္။ သံုးလေလာက္အထိ အမႈက တရား႐ံုးမေရာက္လို႔ ဥပေဒအရာရိွသြားေတြ႕ေတာ့ အဲဒီႏွစ္သိန္း သူမစားရပါဘူးတဲ့။ ၿပီးေတာ့ ကၽြန္မစစ္ခ်က္ထဲမွာမပါဘဲ သူဘာသာ ျပင္ေရးထားတဲ့စစ္ခ်က္ေၾကာင့္ အမႈကုိ ပလပ္လိုက္ရတာပါလုိ႔ ဥပေဒအရာရိွကေျပာတယ္”ဟု ေဒါက္တာဇင္မင္းေမာင္ေမာင္က သူ၏အေတြ႕အႀကံဳကုိေျပာသည္။
တရားသူႀကီးအခ်ိဳ႕ လာဘ္စားေသာ္လည္း တရားသူႀကီးအမ်ားစုလုိက္စားသည့္ အဂတိမွာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပုိင္းက ၀င္ေရာက္စြက္ဖက္ျခင္းေၾကာင့္ ေၾကာက္ရြံ႕ျခင္းျဖင့္ ဆံုးျဖတ္ရသည့္ ဘယာဂတိက အမ်ားဆံုးျဖစ္ေၾကာင္း တရားလႊတ္ေတာ္ေရွ႕ေန ဦးေရာဘတ္စန္းေအာင္ကလည္း ေျပာသည္။
“ဒါေတြေၾကာင့္ ျမန္မာ့အမႈသည္ေတြသာမက ႏုိင္ငံျခားသားေတြကပါ တရားစီရင္ေရးအေပၚမွာ အားမလုိ၊ အားမရျဖစ္ေနတာ။ ဒါေၾကာင့္လည္း ႏုိင္ငံျခားက ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြဟာ ၀င္သင့္သေလာက္မ၀င္ဘူး။ တုိင္းျပည္နာတယ္”ဟု ၎ကေျပာသည္။
အမႈလာေရာက္တုိင္တန္းပါက ရဲအေရးပုိင္ပါက အမႈဖြင့္ေပးလိုက္ၿပီး မမွန္မကန္တုိင္တန္းပါကလည္း တုိင္တန္းသူကုိ ျပန္လည္အေရးယူႏုိင္ေပရာ လုပ္ထံုးလုပ္နည္း ျမန္ဆန္္သြက္လက္ေစရန္ ရဲအေရးပုိင္အမႈကုိ ခ်က္ခ်င္းလက္ခံဖြင့္ေပးသင့္ေၾကာင္းလည္း ဥပေဒပညာရွင္မ်ားက အႀကံျပဳသည္။
“ရဲအေရးမပုိင္လုိ႔ ဦးတုိက္မႈဆုိပုိဆုိးတယ္။ တရား႐ံုးကစစ္၊ ေပၚေပါက္ခ်က္နဲ႔ အေရးယူအမိန္႔ခ်။ မဟုတ္ရင္ပလပ္။ အေရးယူရင္ ဘယ္ေလာက္လက္ခံရင္ ဘယ္ေလာက္ရဲကုိျပန္ခ်ေပး။ တလဲြအသံုးခ်ေနတာေတြကုိ ၾကားေနရတယ္။ ဥပေဒျပ႒ာန္းခ်က္ေတြကုိ လုပ္စားေနၾကတာ။ ဒါေၾကာင့္ ျပည္သူေတြ ႏွာေခါင္း႐ႈံ႕ၾကတာ”ဟု အထက္တန္းေရွ႕ေနဦးခင္ေဇာ္ (မရမ္းကုန္း)က ေျပာၾကားသည္။
မဆလအစုိးရလက္ထက္တြင္ တရားေရး၀န္ႀကီးဌာန သီးသန္႔ရိွခဲ့ၿပီး ၀န္ႀကီးက တရားစီရင္ေရးကုိ ထိန္းေက်ာင္းကုိင္တြယ္ေသာေၾကာင့္ ယခုေလာက္ တရားစီရင္ေရးအေျခအေန မဆိုး၀ါးေၾကာင္း၊ တရားလႊတ္ေတာ္အဆင့္ေလာက္ေရာက္လွ်င္ပင္ အမွန္တရားႏွင့္နီးစပ္ၿပီဟု ေမွ်ာ္လင့္ႏိုင္ေၾကာင္း တရားလႊတ္ေတာ္ေရွ႕ေန ဦးသိန္းသန္းဦးကေျပာသည္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဥကၠ႒အျဖစ္တာ၀န္ယူထားေသာ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ တရားဥပေဒစုိးမုိးေရးေကာ္မတီ၏ တစ္ႏွစ္ျပည့္အစီရင္ခံစာတြင္လည္း ဥပေဒအရာရိွမ်ားသည္ ျပည္သူမ်ား၏ရပုိင္ခြင့္ႏွင့္ အခြင့္အေရးမ်ား မနစ္နာေစရန္ ဥပေဒႏွင့္အညီ အကာကြယ္ေပးရပါမည္ဟု ေဖာ္ျပထားသည္။ ျပည္သူ႔ရဲအရာရိွမ်ားကလည္း ဖမ္းဆီးျခင္း၊ သက္ေသခံပစၥည္းသိမ္းဆည္းျခင္း၊ တရားစဲြဆုိျခင္းတုိ႔အတြက္ ဥပေဒျပ႒ာန္းခ်က္အတိုင္း ေဆာင္ရြက္ၾကၿပီး အမႈမွန္ေပၚေပါက္ေရး ဦးတည္ရပါမည္ဟုပါရိွသည္။
သို႔ေသာ္ ယင္းအခ်က္ေတြကုိ အမွန္တကယ္ လိုက္ပါေဆာင္ရြက္သူ မွ်တသည့္ ဥပေဒအရာရိွႏွင့္ ရဲအရာရိွတုိ႔မွာ အလြန္နည္းပါးေနပါေသးသည္။ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးမ်ား လုပ္ေဆာင္ေနသည္ဟု သမၼတဦးသိန္းစိန္က ေျပာထားေသာ္လည္း လာဘ္ေပးလာဘ္ယူမႈထူေျပာၿပီး ဥပေဒကုိ နားလည္သူတု႔ိကပင္ ဥပေဒကို လက္တစ္လံုးျခားျပဳလုပ္ေနသည့္ တရားဥပေဒေလာကသားအခ်ိဳ႕ႏွင့္ ျပည္သူမ်ားၾကားက နစ္နာမႈတို႔ကုိ အစိုးရက မည္သုိ႔ေျဖရွင္းေပးပါမည္နည္းဟု ေမးရပါေတာ့မည္။
ေရးသားသူ- ေအးသူစံ / 7Day News Journal