လူမႈကယ္ဆယ္ေရးလုပ္တဲ့ေနရာမွာ မွ်မွ်တတေဆာင္႐ြက္ၾကဖို့ စစ္ေတြျမို့မွာ႐ွိတဲ့ ယူအန္အဖြဲ့အစည္းေတြ၊ အုိင္အန္ဂ်ီအုိ အဖြဲ့အစည္း ၁၈ ဖြဲ့ကုိ ရခုိင္ျပည္နယ္ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးလွေမာင္္တင္က ေခၚယူေတြ့ဆုံျပီး သတိေပးလုိက္ပါတယ္။
ျပီးခဲ့တဲ့ရက္ပိုင္းက ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ထပ္မံျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ပဋိပကၡမွာ အန္ဂ်ီအိုတခ်ဳိ့ရဲ့ ေဆာင္႐ြက္ခ်က္နဲ့ ပတ္သက္လို့ ဘက္လိုက္မႈ ႐ွိတယ္ဆိုျပီး စစ္ေတြျမို့ခံေတြက မေက်မနပ္ျဖစ္ခဲ့ျပီးေနာက္ အခုလို ေခၚယူေတြ့ဆံုခဲ့တာလို့ ရခုိင္ျပည္နယ္အစိုးရ ေျပာခြင့္ရသူ ဦးဦးလွသိန္းက ေျပာပါတယ္။
ျပီးခဲ့တဲ့ နို၀င္ဘာလ ၂ ရက္ေန့က ေပါက္ေတာျမို့နယ္တြင္း ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ပဋိပကၡေတြနဲ့ ပတ္သက္ျပီး ဦးဦးလွသိန္းက ခုလိုေျပာပါတယ္။
အခင္းျဖစ္ပြားပုံမွာ ေပါက္ေတာျမို့နယ္ ဆင္တက္ေမာ္ ဘဂၤါလီဒုကၡသည္စခန္းမွာ ဒုကၡသည္တဦး ထင္းသြား႐ွာရင္း ေသဆံုးရာက အစျပုတာလုိ့ ေျပာပါတယ္။
“ေပါက္ေတာ့ ျမို့နယ္ထဲမွာ ဆင္တက္ေမာ္ဆိုတဲ့ ရခိုင္႐ြာနဲ့ ဆင္တက္ေမာ္ဆိုတဲ့ ဘဂၤါလီ ဒုကၡသည္စခန္း ႐ွိတယ္။ ဆင္တက္ေမာ္ ရခိုင္႐ြာနဲ့ ဆင္တက္ေမာ္ ဘဂၤါလီ ဒုကၡသည္စခန္းမွာ ေတာင္႐ွိတယ္။ အဲဒီေတာင္မွာ ဘဂၤါလီ ဒုကၡသည္ေတြ ေတာင္ေပၚမွာ ထင္း႐ွာရင္းနဲ့ လူေပ်ာက္တယ္ဆိုျပီးေတာ့ စျပီးျဖစ္တာ။ သူတို့က ေန့ခင္းပိုင္းမွာ ဘဂၤါလီ႐ြာသား ၆ ဦး ေပ်ာက္ေနတယ္လို့ အဲလိုေျပာတယ္။ ဘဂၤါလီေတြ ေတာင္ေပၚတက္႐ွာတဲ့အခါက်ေတာ့ ဘဂၤါလီလူမ်ဳိးတေယာက္ ေသဆံုးေနတဲ့အေလာင္းကို ေတြ့ေတာ့ အဲဒီအေလာင္းကို ယူျပီး ဗလီကို သယ္သြားတဲ့အခါက်ေတာ့ ဆင္တက္ေမာ္ရခိုင္႐ြာဘက္မွာ ႐ွိတဲ့ ရဲနဲ့ တာ၀န္႐ွိသူေတြက သတင္းဟုတ္မဟုတ္ကို သြားေရာက္စိစစ္တာေပါ့။ ဘဂၤါလီေတြက လံုျခံုေရးတာ၀န္႐ွိတဲ့ သူေတြကို ၀ိုင္းအံုလာၾကျပီး စစ္ေဆးဖို့အေျခအေန မေပးတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ လံုျခံုေရးတာ၀န္႐ွိသူေတြက ေသနတ္ ပစ္ေဖာက္ျပီးေတာ့ ထြက္ခြာလာရတယ္။ အဲဒီလိုျဖစ္တဲ့အခ်ိန္က ၂ ရက္ေန့ ညေန ၄ နာရီ ေက်ာ္ ေလာက္မွာ ျဖစ္တာေပါ့ေလ။”
အဲဒီျဖစ္စဥ္နဲ့ ဆက္စပ္ျပီး ရခုိင္ျပည္နယ္ ေပါက္ေတာျမို့နယ္ ဆင္အုိင္႐ြာမွာ ရခုိင္အမ်ဳိးသမီးေတြ တိုက္ခိုက္ခံရျပီး အမ်ဳိးသမီးတဦး ေသဆုံးခဲ့တယ္လုိ့ ေျပာပါတယ္။
“ဆင္အိုင္ဆိုတဲ့ ႐ြာမွာ ဟင္းခ်က္စားဖို့အတြက္ ဂံုးသြားေကာက္ေနတဲ့ အမ်ဳိးသမီးအဖဲြ့ေတြ ႐ွိတယ္။ ဟိုဘက္မွာလည္း ဘဂၤါလီအမ်ဳိးသားတေယာက္ ေပ်ာက္ဆံုးေနတာကို ရခိုင္ေတြ သတ္လို့ေသတယ္ဆိုျပီး စြပ္စဲြခ်က္ေတြ၊ ပေယာဂေတြ ႐ွိတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ဒီဘက္မွာ႐ွိတဲ့ ရခိုင္သူေတြ ဂံုးေကာက္တဲ့ေနရာကို သြားျပီး အၾကမ္းဖက္မယ္ဆိုျပီး ဘဂၤါလီသံုးေယာက္ တုတ္ေတြ၊ ဓားေတြနဲ့ လိုက္လာေတာ့ ရခိုင္အမ်ဳိးသမီးေတြ ထြက္ေျပးတဲ့အခါမွာ တေယာက္က မလြတ္ဘူး။ ေနာက္တေယာက္က အခုတ္ခံရတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူက ထြက္ေျပးလို့ လြတ္တယ္။ အဲဒါနဲ့ ဆင္အိုင္႐ြာကို ျပန္ေရာက္တဲ့အခါမွာ တပ္က တာ၀န္႐ွိတဲ့သူကို သတင္းပို့ျပီး ဂံုးေကာက္တဲ့ေနရာကို ျပန္သြားၾကည့္တဲ့အခါမွာ မလွခင္ဆိုတဲ့ အမ်ဳိးသမီးက ဓားဒဏ္ရာေတြ လွံဒဏ္ရာေတြနဲ့ ေသဆံုးေနတယ္။ မေမသန္းခင္ဆိုတဲ့ မိန္းကေလးကေတာ့ ႐ြာအထိ ဒဏ္ရာေတြနဲ့ ဆဲြေခၚလာနိုင္တာေပါ့။ အဲဒီ မိန္းကေလးကို စစ္ေတြ ေဆး႐ုံမွာ ေဆးကုထားတယ္ခင္ဗ်။ ”
စစ္ေတြေဒသခံေတြကေတာ့ ဘဂါၤလီ ဒုကၡသည္စခန္းက ဒဏ္ရာရသူေတြကို MSF နယ္စီးမျခား ဆရာ၀န္မ်ားအဖြဲ့ကေနျပီး စစ္ေတြေဆး႐ုံကုိ ေခၚသြားေပမယ့္ ဒဏ္ရာရသြားတဲ့ ရခိုင္အမ်ဳိးသမီးကို အကူအညီမေပးတာဟာ ဘက္လုိက္တယ္ဆုိျပီး မေန့ညက ဆနၵျပဖုိ့ လုပ္ခဲ့ေပမယ့္ ေဒသခံေတြအာဏာပုိင္ေတြ ညိွနႈိင္းေပးမႈေၾကာင့္ ေျပလည္မႈ ရ႐ွိသြားခဲ့ပါတယ္။
ဒီကေန့မွာေတာ့ စစ္ေတြျမို့မွာ႐ွိတဲ့ ယူအန္အဖြဲ့အစည္းေတြ၊ အုိင္အန္ဂန္အုိအဖြဲ့ေတြကုိ ေခၚယူျပီး အခုလုိ သတိေပးတာလုိ့ ဦးလွသိန္းက ေျပာပါတယ္။
“ဒီေန့ မနက္ပိုင္းမွာ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ကိုယ္တိုင္ ဦးစီးျပီးေတာ့ စစ္ေတြမွာ ႐ွိေနတဲ့ အိုင္အန္ဂ်ီအိုေတြနဲ့ ယူအန္ေအဂ်င္စီေတြရယ္ ၁၈ ဖဲြ့ေလာက္ေခၚျပီးေတာ့ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္က ဒီေဒသက ပဋိပကၡ ျဖစ္ေနတဲ့ ေဒသျဖစ္တဲ့အတြက္ အလုပ္လုပ္တဲ့ အခါမွာ လူသားခ်င္းစာနာျပီးေတာ့ အေထာက္အပံ့ ျပုမယ္ဆိုလိုရင္လည္း နွစ္ဖက္လံုးကို မွ်မွ်တတ ေဆာင္႐ြက္တဲ့ အေၾကာင္းကို ေဒသခံ ျပည္သူျပည္သားေတြ ျမင္ေအာင္ ျပဖို့လိုတယ္။ ေနတဲ့ ထိုင္တဲ့ ကိစၥေတြမွာလည္း စည္းနဲ ကမ္းနဲ့ စနစ္နဲ့ ဥပေဒနဲ့ ေဘာင္အတြင္းက ျဖစ္ဖို့လိုတယ္။ နိုင္ငံျခားသားဆိုျပီးေတာ့ အခြင့္အေရး သီးသီးျခားျခားေပးထားတဲ့ ဥပေဒ ဒီမွာ မ႐ွိဘူးေပါ့ေနာ္။ နည္းနည္းပါးပါး သတိေပး ေဆြးေနြးရတာေပါ့။”
ဒီကိစၥနဲ့ပတ္သက္ျပီး MSF အဖြဲ့ကိုေတာ့ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းလို့ မရေသးပါဘူး။
ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ လူမႈေရးေဆာင္႐ြက္ေနတဲ့ ယူအန္အုိခ်ာကအဖြဲ့က ကြင္းဆင္းညိွနႈိင္းေရးအရာ႐ွိ ကုိေက်ာ္နုိင္၀င္းက “က်ေနာ္တို့ကေတာ့ အစိုးရအဖဲြ့နဲ့ ပူးေပါင္းျပီးေတာ့ အကုန္လံုးေဆာင္႐ြက္ေနပါတယ္။ အခုအခါက အစိုးရကေန က်ေနာ္တို့ကို တခ်က္ေခၚျပီးေျပာတဲ့ သေဘာပါပဲ” လုိ့ ေျပာပါတယ္။
ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ၂၀၁၂ ခုနွစ္အတြင္း ကစျပီး အုပ္စု နွစ္ခုအၾကား ပဋိပကၡျဖစ္ပြားခဲ့ျပီး ဒုကၡသည္ တသိန္းေက်ာ္႐ွိရာ ၈ ေသာင္းေက်ာ္မွာ ဘဂၤလီဒုကၡသည္ေတြျဖစ္ပါတယ္။ အလားတူ ၂၀၁၃ ခုနွစ္ စက္တင္ဘာလကုန္ပိုင္းမွာလည္း သံတြဲျမို့မွာ ပဋိပကၡထပ္မံျဖစ္ပြားျပီး အိုိးအိမ္မဲ့သူေတြ ပုိမ်ားလာခဲ့ပါတယ္။
by ေနာ္နုိရင္း (ဒီဗီြဘီ)