၈ ဘီလီယံေပ်ာက္ဆုံးျခင္းႏွင့္ ျမန္မာျပည္ေျမာက္ဖ်ားက ေက်ာက္စိမ္းစစ္ပြဲ – လင္းထိုက္ (YIT)

စစ္တပ္က ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံ ျပဳေပးထားတာေၾကာင္႕ တ႐ုတ္ကုမၸဏီေတြ  ျမန္မာႏုိင္ငံက သယံဇာတ ေတြကုိ ေခါင္းပုံျဖတ္ေန တာဟာ သာမန္လုပ္႐ုိးလုပ္စဥ္  ကိစၥတစ္ခုလုိျဖစ္ေန . . .

 တစ္ညတာ လုံးပဲ။ ကုိတင္ထြန္း တစ္ေယာက္ ေက်ာက္က်ဳိး၊ ေက်ာက္ပဲ့ ပုံေတြ ၾကားမွာ ယိမ္းထုိး ေလွ်ာက္သြား ရင္း ရွာေဖြလုိက္တာ ထန္းသီးလုံး အရြယ္ေလာက္ ရွိတဲ့ ေက်ာက္စိမ္းတုံး တစ္တုံးကုိ ရရွိခဲ့တယ္။ သူ႔အနာဂတ္ အတြက္ေတာ့ အလြန္ကုိ အေရးႀကီးတဲ့ အရာတစ္ခုကုိ သူေတြ႕ရွိ ခဲ့တာပဲ။

““မႏွစ္က သိန္း ၅၀၀ ေလာက္တန္တဲ့ ေက်ာက္စိမ္း တစ္တုံး ကၽြန္ေတာ္ ရဖူးတယ္”” လုိ႔ ကုိတင္ထြန္းက ေျပာဆုိပါတယ္။ ကုိတင္ထြန္း အတြက္ေတာ့ ေဒၚလာ ငါးေသာင္း တန္ေၾကးရွိတဲ့ ျမန္မာေငြ သိန္းငါးရာဟာ သူ႔ရဲ႕ ဇာတိ ရပ္ရြာမွာ ၿခံတစ္ကြက္၊ အိမ္တစ္လုံး ၀ယ္ဖုိ႔ ပမာဏ အတြက္ ေကာင္းေကာင္းႀကီး လုံေလာက္ ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ကုိတင္ထြန္း တုိ႔လုိ ပါမႊား ေက်ာက္တူးသမား တစ္ေယာက္အတြက္ ဒီျဖစ္စဥ္ မ်ဳိးဟာလည္း တစ္သက္မွာ တစ္ခါ ဆုိသလုိ ႀကံဳေတာင့္ ႀကံဳခဲ ျဖစ္စဥ္ တစ္ရပ္ပဲ။ ၿပီးေတာ့ ဒီအရပ္ ဒီေဒသက ျမန္မာ စစ္တပ္ ပုိင္ ေက်ာက္စိမ္း ထုတ္စက္႐ုံႀကီး ေတြရဲ႕ မယုံၾကည္ႏုိင္ ေလာက္ေအာင္ ခ်မ္းသာ ႂကြယ္၀လွတဲ့ ၀င္ေငြနဲ႔ ႏႈိင္းယွဥ္ရင္ေတာ့ ေက်ာက္တူးသမား ကုိတင္ထြန္းရဲ႕၀င္ေငြဟာ မုိးနဲ႔ ေျမ၊ ဆီနဲ႔ေရ ဆုိသလုိ ကြာျခားလြန္း လွပါ တယ္။

တုိင္းျပည္ရဲ႕ သူေဌးႀကီးေတြ ပါ၀င္ ပတ္သက္မႈ ရွိတဲ့ ေက်ာက္စိမ္း ကုမၸႀကီးေတြ ဆီက ထြက္တဲ့ ေက်ာက္စိမ္းေတြရဲ႕ ေနာက္ဆုံး ေရာက္ရွိရာ ဇာတ္သိမ္း နယ္ေျမကေတာ့ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာ့ ေက်ာက္စိမ္း ေရာင္းခ်မႈရဲ႕ တစ္၀က္နီးပါးဟာ တရားမ၀င္ ကုန္သြယ္မႈနဲ႔ တ႐ုတ္နယ္စပ္က တစ္ဆင့္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံထဲ တင္ပုိ႔ေနတာ ဟာျဖင့္ တုိင္းျပည္ အတြက္ေတာ့ ဘ႑ာေငြ အေျမာက္အျမား ဆုံး႐ႈံးေစတဲ့ ျဖစ္ရပ္ပါပဲ။ ၂၀၁၁ဧၿပီကေန ၂၀၁၂ မတ္လ ဘ႑ာေရး ႏွစ္အတြင္းမွာ ကခ်င္ေဒသကေန ေက်ာက္စိမ္း ကီလုိဂရမ္ ၄ ဒသမ ၃ သန္းေက်ာ္ ထုတ္လုပ္ ႏုိင္ခဲ့တယ္။ ခန္႔မွန္း တြက္ခ်က္ ၾကည့္ရင္ပဲ ေက်ာက္စိမ္း တစ္ကီ လုိဂရမ္ကုိ ေဒၚလာ ၁၀၀။ ကီလုိဂရမ္ ၄ ဒသမ၃ သန္းဟာ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၄ဒသမ၃ ဘီလီယံနဲ႔ ညီမွ်ပါ တယ္။ ၂၀၁၁-၁၂ ဘ႑ာ ေရးႏွစ္ တစ္ႏွစ္ကုိ ေဒၚလာ ၄ ဒသမ ၃ ဘီလီယံ ေက်ာက္စိမ္းကေန ၀င္ေငြရတဲ့ သေဘာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ …ဒါေပမဲ့ တရား၀င္ ကိန္းဂဏန္း စာရင္းအင္းေတြ မွာေတာ့ ေဒၚလာ ၄၃သန္း သာ ေဖာ္ျပခဲ့တာကုိ ေတြ႕ရတယ္။ တ႐ုတ္ အစုိးရရဲ႕တရား၀င္ ကိန္းဂဏန္းေတြ ေနာက္ လုိက္ေတာ့လည္း တ႐ုတ္ အစုိးရဟာ ေက်ာက္စိမ္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ထိမ္ခ်န္ လွ်ဳိ႕၀ွက္မႈေတြ အျပည့္နဲ႔ ျဖစ္ေနတာ ေတြ႕ရျပန္တယ္။ ဘယ္ ေတာ့မွလည္း စာရင္းဇယား ေတြကုိ လူသိရွင္ၾကား ထုတ္ျပန္ေလ့ မရွိဘူး။ တ႐ုတ္အစုိးရ စာရင္း ဇယားအရ ဆုိရင္ ေက်ာက္စိမ္း အပါအ၀င္ တျခား ေက်ာက္မ်က္နဲ႔ ဓာတ္သတၱဳေတြ တင္သြင္းတဲ့ ပမာဏဟာ ေဒၚလာ ၂၉၃ သန္းပဲ ျဖစ္ေနတာကို ေတြ႕ရတယ္။ ေမးစရာ ေမးခြန္းက ျမန္မာ့ ေက်ာက္စိမ္း ေရာင္းရေငြ ဘီလီယံ ခ်ီတဲ့ ေငြေတြဟာ ဘယ္ကုိမ်ား ေရာက္သြား ရတာလဲ။ ေရနံ၊ ကၽြန္းသစ္နဲ႔ ေက်ာက္မ်က္ သယံဇာတေတြ ေပါသေလာက္ ဆင္းရဲ ႏုံခ်ာလွတဲ့ ျမန္မာျပည္ အတြက္ ဒီအေပ်ာက္ ႐ုိက္ထားတဲ့ ဘီလီယံ ေဒၚလာေတြဟာ ျမန္မာ့ အနာဂတ္ အတြက္ေတာ့ အႀကီးမားဆုံး စိန္ေခၚမႈ တစ္ရပ္လုိ႔ ဆုိရလိမ့္မယ္။ ႐ုိက္တာ သတင္းဌာန ဟာ ဒီလုိ ေဒၚလာ ဘီလီယံနဲ႔ ခ်ီၿပီး ထုတ္လုပ္ေနတဲ့ ဖားကန္႔က ျမန္မာ့ လွ်ဳိ႕၀ွက္ ေက်ာက္စိမ္း တူးေဖာ္ေရး စက္႐ုံႀကီး ေတြကုိ သြားေရာက္ သတင္းယူရာမွာ သြားေရး လာေရး ခက္ခဲလြန္းၿပီး အစုိးရတပ္နဲ႔ ကခ်င္ လက္နက္ကုိင္ KIA တုိ႔ရဲ႕ တုိက္ပြဲေတြေၾကာင့္ အခက္အခဲ ေတြနဲ႔ ႀကံဳရပါတယ္။ စာရင္း ဇယားကြာဟ ေပ်ာက္ဆုံးေနတဲ့ ေဒၚလာ ဘီလီယံေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ႐ုိက္တာ သတင္းဌာနက သတၱဳတြင္း ၀န္ႀကီး ဌာန၀န္ႀကီးကုိ စာနဲ႔ ေမးခြန္းေတြ ေမးျမန္းခဲ့ ရာမွာ ဘာမွ အေၾကာင္း ျပန္ၾကားမႈ မရရွိခဲ့ ပါဘူး။

ဦးသိန္းစိန္ အစုိးရ လက္ထက္မွာ စီးပြားေရး ျပန္ထူေထာင္ဖုိ႔ ႀကိဳးပမ္း ေနရာမွာ ႏုိင္ငံရပ္ျခား အကူအညီေတြနဲ႔ ႏုိင္ငံျခား ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြ အေပၚ အဓိက ပုံအပ္ အားထား ထားတဲ့ စနစ္ကုိ ေတြ႕ရပါတယ္။ ျမန္မာ့စီးပြားေရး ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈဟာ သယံဇာတ ကုန္ၾကမ္း ေတြဆီက ဘ႑ာေငြ ရရွိမႈ အေပၚမွာလည္း မူတည္ေနတယ္လို႔ သယံဇာ တ၀င္ေငြ အေရးႀကီးပုံကုိ ပညာရွင္ေတြက ေထာက္ျပၾကပါတယ္။ တရားမ၀င္ တင္ပုိ႔မႈ အပါအ၀င္ ျမန္မာ့ ေက်ာက္စိမ္းက ရတဲ့ ေရာင္းရ ေငြေတြကုိ တြက္ခ်က္ ထားမႈေတြ ကလည္း ယုံၾကည္ စိတ္ခ်ရတဲ့ ကိန္းဂဏန္း ေတြမဟုတ္တာကုိ ေတြ႕ရတယ္။ လက္ရွိ အရပ္သား အစုိးရကုိ အႀကံေပး အေနနဲ႔ ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ Harvard Ash Centre မွာေတာ့ ျမန္မာ့ ေက်ာက္စိမ္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ရႏုိင္သေလာက္ ကိန္းဂဏန္း အခ်က္ အလက္ေတြ စုေဆာင္း ထားမိေနၿပီလုိ႔ ဆုိပါတယ္။ ဟားဗတ္ စင္တာဟာ ဆန္းစစ္ ေလ့လာ သူေတြကုိ ကခ်င္ ေဒသေစလႊတ္ ၿပီး တန္ျပန္ ရရွိတဲ့ သတင္းအခ်က္ေတြနဲ႔ ၂၀၁၃ ဇူလုိင္မွာ အစီရင္ခံစာ တစ္ေစာင္ ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။

ဟားဗတ္ အစီရင္ခံစာ အဆုိအရ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္အတြင္း ျမန္မာ့ ေက်ာက္စိမ္း ေရာင္းရေငြ စုစုေပါင္းဟာ အေမရိကန္ ေဒၚလာ ၈ဘီလီယံ ရွိတယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ ေက်ာက္စိမ္း ေရာင္းရေငြ ေဒၚလာ ၈ဘီလီ ယံဆုိတဲ့ ပမာဏဟာ ျမန္မာ့သဘာ၀ ဓာတ္ေငြ႕ ေရာင္းရေငြရဲ႕ ႏွစ္ဆ ရွိၿပီး အဲဒီ ၂၀၁၁ GDP ရဲ႕ ေျခာက္ပုံ တစ္ပုံ နီးပါးရွိ တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။
““အစုိးရ လက္ေတြ႕ က်က် ေဆာင္ရြက္တဲ့ အပုိင္း မရွိေသးဘူး။ ေက်ာက္စိမ္း ေရာင္းရေငြက ရတဲ့ ၀င္ေငြကုိ စနစ္တက်နဲ႔ ျပည္သူ႔ ဘ႑ာ တစ္ရပ္ကုိ ေခတ္မီစြာ ေဖာ္ေဆာင္ ထားရွိဖုိ႔ လုိပါတယ္””လုိ႔ အစီရင္ခံစာ ေရးရာမွာ ပါ၀င္သူ David Dapice ကဆုိပါတယ္။
တ႐ုတ္ လူမ်ဳိးေတြရဲ႕ ေရွးႏွစ္ေထာင္ ေပါင္းမ်ားစြာ ကတည္းက ယုံၾကည္မႈ တစ္ခုက ေက်ာက္စိမ္းဟာ အလွအပ ရတနာ သက္သက္တင္ မဟုတ္ဘဲ ေက်ာက္စိမ္း ဆင္ယင္ သူဟာ ကံေကာင္း၊ ခ်မ္းသာ၊ က်န္းမာ အသက္ရွည္ တယ္လုိ႔ ယုံၾကည္ သက္၀င္ ၾကတယ္။ ဒါေၾကာင့္ပဲ ျမန္မာ့ ေက်ာက္စိမ္းဟာ တ႐ုတ္ရဲ႕ အေရးပါတဲ့ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ လုိကုိျဖစ္ေနတယ္။

““ေက်ာက္စိမ္းက တန္ဖုိးႀကီး ႐ံုတင္ မဟုတ္ဘူး။ သယ္ရတာလည္း အဆင္ေျပပါ တယ္”” ““ေက်ာက္စိမ္း ေလလံပြဲ ေရာက္သြားတဲ့ အတုံးေတြပဲ ဖုံးကြယ္ထားလုိ႔ မရတာ”” လုိ႔ ေနျပည္ေတာ္မွာ ျပဳလုပ္တဲ့ တရား၀င္ ေက်ာက္စိမ္း ေလလံပြဲကုိ ရည္ညႊန္းၿပီး ဖားကန္႔ေက်ာက္စိမ္း ကုန္သည္ ဦးတင္စုိးက ေျပာပါတယ္။ ““ေလလံပြဲ မေရာက္တဲ့ ေက်ာက္စိမ္းေတြ ကေတာ့ ျမန္မာ့ တပ္မေတာ္နဲ႔ KIA အာဏာပုိင္ေတြကုိ ျဖတ္သန္းၿပီး ေဂ်ာ္ကီလုိ႔ ေခၚတဲ့ ကုန္ကားႀကီး ေတြနဲ႔ တ႐ုတ္ ျပည္ကုိ ေမွာင္ခုိ ပုိ႔ၾကတာပဲ။ တပ္ႏွစ္ခုလုံး ကုိေတာ့ ျဖတ္သန္းခ ေပးရတာေပါ့ ””လုိ႔ ထပ္ေျပာပါ ေသးတယ္။

တ႐ုတ္ အစုိးရနဲ႔ ဆက္စပ္တဲ့ ေဘဂ်င္း အေျခစုိက္ တ႐ုတ္ ေက်ာက္စိမ္း ကုန္သြယ္ မႈအသင္း AC JTA ကုိ ႐ုိက္တာက အင္တာဗ်ဴး အႀကိမ္ႀကိမ္ ေတာင္းဆုိတာ ကုိလည္း တ႐ုတ္ဘက္က အႀကိမ္ႀကိမ္ ျငင္းဆုိခဲ့ပါတယ္။
ကခ်င္ျပည္နယ္ ဖားကန႔္ ေဒသက ထြက္တဲ့ ေက်ာက္စိမ္းဟာ အရည္အေသြး အရေကာ၊ အေရအတြက္ အရေကာ ကမၻာေပၚမွာ ဘယ္ေနရာ မွာမွ မရွိတဲ့ ေက်ာက္စိမ္းမ်ဳိးပါ။ ““တုိင္းျပည္ရဲ႕ ဘယ္ေနရာကုိ ေျမလွန္လုိက္ လွန္လုိက္၊ သယံဇာတ ကေတာ့ အလွ်ံပယ္ပဲ”” ေဖာင္စီးရင္း ေရငတ္ ဆုိသလုိပဲ။ အဲဒီအလွ်ံပယ္ ႂကြယ္၀တဲ့ သယံဇာတ ေတြကုိ ျမန္မာျပည္သူေတြ ကေတာ့ မခံစား ရပါဘူး။
ဖားကန္႔ကုိ သြားတဲ့ လမ္းဟာ ကုန္ကားႀကီး တစ္စီးစာ ေလာက္ႀကီးတဲ့ က်င္းႀကီးေတြ ခ်ဳိင့္ႀကီးေတြကုိ ေက်ာ္လႊားၿပီး သြားရတယ္။ မုိးရာသီဆုိ ျမစ္ႀကီးနား ကေန ၆၈ မုိင္ ေ၀းတဲ့ ဖားကန္႔ကုိ ၉နာရီေလာက္ ၾကာေအာင္ သြားရတယ္။ ၿပီးေတာ့ ျမန္မာ မဟုတ္ရင္ ဖားကန္႔ကုိ ၀င္ဖုိ႔ ခက္တယ္။ တ႐ုတ္ကုန္သည္ ေတြကေတာ့ ရဲနဲ႔ စစ္တပ္ စစ္ေဆးေရး ဂိတ္ေတြကုိ လာဘ္ေငြ ေပးရတဲ့ တကၠစီကားေတြနဲ႔ မတန္မဆ ကားခ ေပးၿပီး သြားၾကပါတယ္။ အရာရွိေတြ အေၾကာင္းျပတာ ကေတာ့ ဖားကန္႔ လမ္းမႀကီးဟာ ေျမျမႇဳပ္ မုိင္းေတြ ၀န္းရံေနၿပီး ျမန္မာစစ္တပ္နဲ႔ KIA တပ္ေတြ ကာလ ၾကာရွည္ အၿပိဳင္လုေန ၾကလုိ႔ စစ္ပြဲေတြရွိ တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။

ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ကုလသမဂၢ အႀကီးတန္း အရာရွိ လုပ္ခဲ့ဖူးတဲ့ သုေတသီ Richard Horsey သုံးသပ္တာ ကေတာ့ ““ကခ်င္ပဋိပကၡဟာ ေက်ာက္စိမ္း ျပႆနာနဲ႔ အမ်ားႀကီး ဆက္စပ္ ေနတယ္””လုိ႔ဆုိပါတယ္။ ၂၀၁၁ ဇြန္မွာ ၁၇ႏွစ္ၾကာ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲထား ၾကတဲ့ KIA  နဲ႔ ျမန္မာစစ္တပ္ တုိ႔ၾကား တုိက္ပြဲေတြ ျပန္ျဖစ္ၿပီး လူေပါင္း ၁သိန္း ေက်ာ္ ေနရပ္ကေန ထြက္ေျပး ၾကရတယ္။  Horsey  က ထပ္မံ သုံးသပ္ျပတာ ကေတာ့ ““တပ္ႏွစ္ခု လုံးမွာ ဒီေလာက္ မ်ားျပားတဲ့ ေငြေၾကးေတြ ရေနခဲ့တာဟာ ပဋိပကၡကုိ ပုိေတာက္ေလာင္ ေစတဲ့ အခ်က္ပဲ။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ တည္ၿငိမ္တဲ့ စီးပြားေရး စနစ္ တည္ေဆာက္ဖုိ႔ ဒီ႐ႈပ္ေထြးတဲ့ စီးပြားေရး ဆုိင္ရာ အခ်က္ေတြက အဟန္႔အတား ျဖစ္ေနတာပဲ””လုိ႔ ဆုိပါတယ္။
အေနာက္ ႏုိင္ငံေတြဟာ အရင္ စစ္အာဏာရွင္ အစုိးရကုိ ၂၀၀၈က စၿပီး ေက်ာက္စိမ္း၊ ပတၱျမားနဲ႔ တျခား ေက်ာက္မ်က္ေတြ တင္ပို႔ခြင့္ ပိတ္ပင္ခဲ့တယ္။ အေနာက္က ပိတ္ဆုိ႔ ေပမယ့္လည္း ေက်ာက္စိမ္း လုိဟာမ်ဳိးကုိ အိမ္နီးခ်င္း တ႐ုတ္ႏုိင္ငံက အေျမာက္အျမား ၀ယ္ယူေနတဲ့ အခါ ပိတ္ဆုိ႔မႈ ေတြဟာ မထိေရာက္ဘူး လုိ႔ပဲ ဆုိရ မယ္။ အခု ဦးသိန္းစိန္ အရပ္သား လက္ထက္မွာ စီးပြားေရးနဲ႔ ႏုိင္ငံေရး ပိတ္ဆုိ႔မႈ ေတြကုိ အထုိက္အေလ်ာက္ ေျဖေလွ်ာ့ ေပးခဲ့ေပမယ့္ ေက်ာက္စိမ္းနဲ႔ ပတၱျမား တင္ပုိ႔မႈ ေတြကေတာ့ ပိတ္ဆုိ႔ၿမဲ ပိတ္ဆုိ႔ ထားဆဲပဲ။ အိမ္ျဖဴေတာ္ ကဆုိ ၾသဂုတ္ ၇ရက္ ေန႔မွာ စစ္အာဏာရွင္ စနစ္ ျပန္အသက္သြင္းမယ့္ စီးပြားေရး ပုံသဏၭာန္ ေပါက္ေနတဲ့ ေက်ာက္စိမ္း တင္ပုိ႔ျခင္း ပိတ္ဆုိ႔မႈကုိ သက္တမ္းေတာင္ ထပ္တုိး လုိက္ပါ ေသးတယ္။ ပိတ္ဆုိ႔မႈ သက္တမ္းတုိး ရတဲ့ အေမရိကန္ ဘ႑ာေရး ၀န္ႀကီး ဌာနရဲ႕အစီရင္ ခံစာမွာ ““ဒီ ေက်ာက္မ်က္ ျပႆနာဟာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈ ေတြကုိ ပံ့ပုိးေနၿပီး ျမန္မာ့ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရးကုိ ေအာက္ေျခက လႈိက္စားတဲ့ ပုံသဏၭာန္ ျဖစ္ေနလုိ႔””ဆုိၿပီး ပါရွိတယ္။

ဖားကန္႔မွာ ႏုိင္ငံျခား ကုမၸဏီေတြကုိ ေက်ာက္စိမ္း တူးခြင့္ မေပးေပမယ့္ တ႐ုတ္ ကုမၸဏီ ၂၀ေလာက္ ကေတာ့ ေငြအရင္းအႏွီး ႀကီးမားစြာနဲ႔ ထုတ္လုပ္မႈေတြ ရွိတယ္လုိ႔ ေက်ာက္စိမ္း ကုန္သည္ တခ်ဳိ႕နဲ႔ စက္႐ုုံအတြင္း လူေတြက ေျပာဆုိပါတယ္။ ျမန္မာ့ ေက်ာက္စိမ္းေျမ Jadeland Myanmar  ရဲ႕ ဥကၠ႒ ရပ္ေဇာ္ေခါင္က ““တခ်ဳိ႕ပဲ အစုိးရ ရတာပါ။ အမ်ားစု ကေတာ့ တ႐ုတ္ေတြရဲ႕ အိတ္ကပ္ထဲနဲ႔ အရင္ အာဏာရွင္ အစုိးရ မိသားစု ၀င္ေတြပဲ ရေနၾကတာ””လုိ႔ ေျပာၾကား ခဲ့တယ္။ ေက်ာက္စိမ္း ကိစၥမွာ စစ္တပ္ပုိင္ ဦးပုိင္ ကုမၸဏီနဲ႔ ခ႐ုိနီႀကီး ေတြလည္း ပါ၀င္ ပတ္သက္ေနၾက ပါတယ္။
ေက်ာက္စိမ္းတူး ကုမၸဏီႀကီး ေတြဟာ စစ္တပ္လည္း ရွိတယ္။ တစ္ခါတစ္ခါ သာမန္ ေက်ာက္တူး သမားေတြကုိ စစ္တပ္က ေသနတ္နဲ႔ ေလထဲ ေဖာက္ေျခာက္လွန္႔ တတ္ပါ ေသးတယ္။ ““သူတုိ႔ကုိ ျမင္ရင္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ အ႐ူးေတြလုိ ေျပးၾကရတာ”” လုိ႔ ေက်ာက္တူးသမား ကုိထြန္းက ေျပာပါတယ္။ ဦးပုိင္ ကုမၸဏီ ကေတာ့ ေက်ာက္တူးတဲ့ ကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး လုံး၀ကုိ ေရငုံႏႈတ္ပိတ္ ေနတယ္။ ရန္ကုန္ အေျခစုိက္ ဦးပုိင္႐ုံးရဲ႕ လူ႔ အရင္းအျမစ္ ဆုိင္ရာ အႀကီးအကဲ ဗုိလ္မွဴး ျမင့္ဦးဆုိရင္““ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ကုိ ေႏွာင့္ယွက္တာ ရပ္ပါေတာ့။ ခင္ဗ်ားတုိ႔ ဒီေနရာမွာ အထက္လူႀကီးနဲ႔ လာေတြ႕လုိ႔ မရဘူး”” လုိ႔ ႐ုိက္တာ သတင္းဌာနကုိ ေျပာၾကားဖူး ပါတယ္။ စစ္တပ္ပုိင္ ကုမၸဏီ ဆုိေတာ့ တခ်ဳိ႕ အရာေတြကုိ လွ်ဳိ႕၀ွက္ ထားရမယ္ဆုိတဲ့ သေဘာျဖစ္မယ္ ထင္တယ္။

ဒီလုိ စစ္တပ္က ေက်ာေထာက္ ေနာက္ခံ ျပဳေပး ထားတာေၾကာင့္ တ႐ုတ္ ကုမၸဏီေတြ ျမန္မာႏုိင္ငံက သယံဇာတ ေတြကုိ ေခါင္းပုံျဖတ္ ေနတာဟာ သာမန္ လုပ္႐ုိး လုပ္စဥ္ ကိစၥတစ္ခုလုိ ျဖစ္ေနတာ ေတြ႕ရတယ္။ ၂၀၁၂ ႏုိ၀င္ဘာမွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ လက္ပံေတာင္းေတာင္ ေၾကးနီစီမံကိန္း ပဋိပကၡဆုိရင္ တ႐ုတ္ဘက္ လုိက္ၿပီး စစ္တပ္ဟာ ဆႏၵျပသူေတြကုိ အၾကမ္းဖက္ ၿဖိဳခြင္းရာမွာ သံဃာေတာ္ေတြပါ မခ်န္ ႏွိမ္နင္းခဲ့တယ္။ ျပည္သူ႔အသံ က်ယ္လာလုိ႔ ရပ္ဆုိင္း ေပးလုိက္ရတဲ့ တ႐ုတ္ျမစ္ဆုံ စီမံကိန္း ဆုိရင္လည္း ျပႆနာ အျငင္းပြားမႈ ေတြဟာ အခုထိ မၿပီးဆုံး ေသးပါဘူး။ ျမန္မာ အစုိးရဟာ ျပည္နယ္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး သယံဇာတ ခြဲေ၀မႈ ျပႆနာမွာ မညီမွ် ဘူးလုိ႔ စြပ္စြဲ ခံေနရတယ္။
ဇြန္လက ေနျပည္ေတာ္မွာ ျပဳလုပ္တဲ့ ေက်ာက္မ်က္ ေလလံပြဲမွာ ေရာင္းခ် ရမူဟာ ေဒၚလာ ၂ဒသမ၆ ဘီလီယံ အထိရွိၿပီး စံခ်ိန္ တင္တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ ၂၀၁၁ခု ႏွစ္မွာ ေက်ာက္မ်က္ တရား၀င္ ေရာင္းရေငြရဲ႕ အခြန္ဟာ ေက်ာက္စိမ္းက အခြန္ ၂၀ ရာ ခုိင္ႏႈန္း ရပါတယ္။ တရားမ၀င္ ေရာင္း၀ယ္မႈေတြပါ ထည့္ေပါင္းရင္ ရသင့္တဲ့ အခြန္ရဲ႕ (၇) ရာခုိင္ႏႈန္းပဲ ရတယ္လုိ႔ Harvard  စင္တာက တြက္ခ်က္ ျပပါတယ္။
““သတၱဳတြင္း ကုမၸဏီေတြဟာ ေက်ာက္စိမ္း တစ္တန္ ထုတ္လုပ္တာ ကုန္က်စရိတ္ ေဒၚလာ ၄၀၀ ပဲ က်သင့္ၿပီ။ ျပန္ေရာင္း ရင္ေတာ့ တရား၀င္ ေရာင္းေစ်းဟာ တစ္တန္ကုိ ေဒၚလာ တစ္သိန္း ႏွစ္ေသာင္း ေျခာက္ေထာင္ (က်ပ္ ၁၂၆၀၀၀) အထိရပါတယ္”” လုိ႔ ဟားဗတ္ အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားတယ္။

““ကခ်င္နဲ႔ ျမန္မာ အခုထက္ တစ္ဆင့္ တက္ၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ရဖုိ႔ ႏုိင္ငံေရး တည္ၿငိမ္ဖုိ႔ ဆုိရင္ ေဒသခံ လူထု အက်ဳိးအတြက္ သယံဇာတ ခြဲေ၀မႈ တစ္စုံတစ္ရာ ျပဳလုပ္မွ ရမယ္လုိ႔””လုိ႔ သုေတသီ Horsey က ဆုိပါတယ္။

ေက်ာက္တူး ကုမၸဏီႀကီးေတြ ခ်မ္းသာ ႂကြယ္၀သေလာက္ သာမန္ ေက်ာက္တူး သမားေတြရဲ႕ဘ၀ေတြ ကေတာ့ အသက္နဲ႔ ရင္းရတဲ့ စြန္႔စားခန္းေတြ မ်ားပါတယ္။ ကုမၸဏီႀကီးေတြက စြန္႔ပစ္ထားတဲ့ ေက်ာက္စ ေက်ာက္န ေတြနဲ႔ ေတာင္လုိျဖစ္ေနတဲ့ ေက်ာက္ေတာင္ေတြ ေပၚကုိ လူစုလုိက္ တက္ၿပီး ေက်ာက္ရွာဖုိ႔ အႏၲရာယ္ မ်ားလွတဲ့ စြန္႔စားခန္းေတြ ျပဳလုပ္ ၾကရတယ္။ ေတာင္ကမ္းပါးနဲ႔ သတၱဳေခ်းပုံႀကီး ေတြဟာ မုိးရာသီမွာ ၿပိဳတတ္တယ္။ ေတာင္တစ္ခါ ၿပိဳတုန္းက လူ ၁၀ ေယာက္ အေယာက္ ၂၀ေလာက္ ေသတယ္လုိ႔ ကခ်င္လူမ်ဳိး ေက်ာက္တူး သမားတူးေအာင္က ေျပာပါ တယ္ ““အေလာင္းေတာင္ တခ်ဳိ႕ျပန္ေဖာ္ လုိ႔မရဘူး။ ဘယ္သြားရွာ ရမွန္းလဲ မသိဘူး””

““၂၀၀၂တုန္းက ေရႀကီးၿပီး ေက်ာက္တြင္း ေရလႊမ္းသြားလုိ႔ လူတစ္ေထာင္ေလာက္ ေသဖူးတယ္””လုိ႔ Jadeland Myanmar ဥကၠ႒ ရပ္ေဇာ္ေခါင္က ႐ုိက္တာကို ေျဖၾကား ေပးပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီျဖစ္ရပ္ဟာ လုပ္ငန္း ေတြ ရပ္ဆုိင္းသြားမွာ စိုးတာေၾကာင့္ ဖုံးကြယ္ျခင္း ခံထားရတယ္။
ဖားကန္႔ဟာ ဘိန္းမွာလည္း ေက်ာ္ၾကားတယ္။ ဖားကန္႔မွာ ဘိန္းျဖဴဟာ ေစ်းေပါၿပီး အလြယ္တကူလည္း ရႏုိင္တယ္။ ““ေက်ာက္တူးသမား တစ္၀က္ေလာက္ဟာ ဘိန္းစြဲ ေနၾကတယ္။ က်န္တဲ့ သူေတြက အရက္စြဲ ေနၾကတယ္””လုိ႔ ေက်ာက္စိမ္း ကုန္သည္ လည္းျဖစ္၊ ေဒသခံ NLD ပါတီရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္လည္း ျဖစ္တဲ့ ဦးတင္စုိးက ေျပာဆုိပါတယ္။ တရား၀င္ ကိန္းဂဏန္း ဆုိတာေတာ့ ဖားကန္႔မွာ ဘယ္တုန္းကမွ မရွိဘူး။ ဘိန္းျဖဴထုိး သူေတြရဲ႕ ၄၀ ရာခုိင္ ႏႈန္းဟာ HIV ေရာဂါ ကူးစက္ ခံေနရတယ္။ ဖားကန္႔မွာ ေသနတ္ပစ္ အားကစား႐ုံ တစ္႐ုံရွိၿပီး အဲဒီ့မွာ ဘိန္းသုံးစြဲသူ ေက်ာက္တူးသမား အမ်ားစုဟာ ဘိန္းနဲ႔ ေက်ာက္လဲလွယ္ သုံးစြဲၾကတယ္။

““အဲဒီ႐ုံမွာေတာ့ ပြဲေတာ္ႀကီး တစ္ခုလုိပဲဗ်။ စည္ကား ေနတာ။ အဖမ္းခံရ မွာေတာ့ မေၾကာက္ဘူး။ ႐ုံပုိင္ရွင္က ရဲကုိ ပုိက္ဆံေပး ၿပီးသား”” လုိ႔ ၁၉၉၂မွာ ဖားကန္႔ ေရာက္ၿပီး သုံးႏွစ္အၾကာမွာ ဘိန္းစြဲသူ တစ္ဦး ျဖစ္သြားတဲ့ ေက်ာက္တူးသမား ကုိစုိးမုိးက ေျပာဆုိပါတယ္။
““ဘိန္းသုံးတဲ့ အခါ ေပ်ာ္စရာလုိပဲ။ စြမ္းအင္ေတြ ရွိလာတယ္။ အလုပ္လည္း ပုိလုပ္လာ ႏုိင္တယ္ ေလဗ်ာ”” လုိ႔ ကုိစုိးမုိး က ထပ္ေျပာပါေသးတယ္။

““လြန္ခဲ့တဲ့ အႏွစ္ႏွစ္ဆယ္ တုန္းက ေတာ့ ဖားကန္႔ကုိ KIA က ထိန္းခ်ဳပ္ထား ႏုိင္ၿပီး ၁၉၉၄ အပစ္ရပ္ စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ အၿပီးမွာေတာ့ အစုိးရရဲ႕ ထိန္းခ်ဳပ္မႈေအာက္ ေရာက္သြားၿပီး ေျမေကာ္စက္ႀကီးေတြ၊ စက္ယႏၲရားေတြ၊ ကုန္တင္ယာဥ္ႀကီးေတြ ေရာက္လာေတာ့ တာပဲ။ ေတာင္တစ္လုံးဟာ သုံးလပဲ ၾကာတယ္””လုိ႔ ရစ္နမ္ဇီလန္ က ေျပာဆုိပါတယ္။ ၂၀၁၂ အလယ္မွ ျမန္မာတပ္ေတြနဲ႔ KIA တုိ႔ တုိက္ပြဲေတြ ျပန္ျဖစ္ေတာ့ ေက်ာက္တြင္း ေတြကုိ ပိတ္လုိက္ရတယ္။ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္မွာ ေက်ာက္စိမ္း ထုတ္လုပ္မႈဟာ ကီလုိဂရမ္ ၄၃ ဒသမ ၁သန္း ရွိရာက ၂၀၁၂မွာ ကီလုိဂရမ္ ၁၉ဒသမ၁ သန္း အထိ ထုတ္လုပ္မႈေတြ က်ဆင္း သြားတယ္။ ေမမွာ အစုိးရနဲ႔ KIA တုိ႔ အႀကိဳ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး တစ္ရပ္ျပဳလုပ္ေတာ့ ေက်ာက္စိမ္း ကုန္သည္ေတြဟာ မုိးအကုန္ ေအာက္တုိဘာမွာ ဖားကန္႔ ေက်ာက္တြင္းေတြ ျပန္ဖြင့္မယ္လုိ႔ ခန္႔မွန္း ထားၾကတယ္။ ဒါေပမဲ့ အပစ္အခတ္ေတြ ကေတာ့ မရပ္စဲဘဲ ေက်ာက္စိမ္း ျပႆနာေတြနဲ႔ ဆက္ႏႊယ္ ေနဆဲပါပဲ။
““ေဒသရဲ႕ သယံဇာတ ေတြကုိ လုယူ ခံေနရတယ္လုိ႔ ကခ်င္ တုိင္းရင္းသားတုိင္းက ၀မ္းနည္းစြာ ခံစား ေနရပါတယ္။ ဒါေတြကုိ တားဆီးဖုိ႔ က်ေတာ့လည္း ကၽြန္ေတာ္တုိ႔မွာ ဘာအာဏာမွ မရွိဘူး””လုိ႔  အမည္မ ေဖာ္လုိသူ ျမစ္ႀကီးနားက ေက်ာက္ကုန္သည္ ဦးစီးဦးေဆာင္ တစ္ေယာက္က ေနာက္ဆုံး အေျခအေနတစ္ ရပ္ကုိ ႐ုိက္တာ သတင္းဌာနကို ေျပာဆုိ ခဲ့ပါတယ္။
Ref: Myanmar old guard clings to $ 8 billion Jade empire by Andrew R.C Marshall and Min Zayar Oo Source: Reuters (Special Report)

လင္းထုိက္ (YIT)
ျမန္မာသံေတာ္ဆင့္