“ဗားကရာေခ်ာက္ႀကီးကို ဆိုရွယ္လစ္အ႐ိုးနဲ႔ ဖုိ႔ပစ္မယ္”။
“ေအးေအးေနခ်င္တဲ့ သခင္ႏု ႀကံေတာပို႔ပစ္မယ္”။
“အစုိးရကို လက္နက္ကုိင္ေတာ္လွန္ရမယ္”ဟု ရဲရဲေတာက္စာသားမ်ားပါသည့္ မိန္႔ခြန္းတစ္ရပ္ကုိ သခင္သန္းထြန္းက လြတ္လပ္ေရးရၿပီး သံုးလအၾကာ (၁၉၄၈၊ မတ္ ၂၇ ရက္)တြင္ ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ ၀ါဒေရးရာကဲြျပားမႈမ်ား ညိႇႏိႈင္းအေျဖရွာ၍မရေတာ့ဘဲ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ ေတာခိုခဲ့ကာ ျပည္တြင္းစစ္မီးစတင္ခဲ့သည္။
ထို႔ေနာက္ ကရင္အမ်ိဳးသားအစည္းအ႐ံုးက ကရင္ျပည္နယ္ေပးရန္၊ ျပည္ေထာင္စုမွခြဲထြက္လိုက ခြဲထြက္ခြင့္ျပဳရန္ႏွင့္ နယ္ေျမသတ္မွတ္ေပးရန္ စသည့္အခ်က္သံုးခ်က္ကို ေတာင္းဆိုခဲ့သည္။
အစိုးရမွ ပထမအခ်က္သာ လိုက္ေလ်ာခဲ့သျဖင့္ တပ္မေတာ္အတြင္းရွိ ကရင္ေသနတ္ကုိင္တပ္ရင္းမ်ား ေတာခိုသြားခဲ့သည္။ ကရင္အမ်ိဳးသားအစည္းအ႐ံုးႏွင့္ ေရွ႕ဆင့္ေနာက္ဆင့္မွာပင္ မြန္အမ်ိဳးသားကာကြယ္ေရးအဖြဲ႕ (MNDO) ေတာခုိသြားခဲ့သည္။
ထုိ႔ေၾကာင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ လြတ္လပ္ၿပီးစအခ်ိန္ကပင္ ျပည္တြင္းစစ္ႏွင့္တုိးခဲ့ရၿပီး ဒီမုိကေရစီစနစ္ဆံုး႐ံႈးကာ တုိင္းျပည္လည္း ဘက္စံုနိမ့္က်ခဲ့ရသည္။ စစ္တပ္အင္အားပိုေကာင္းလာၿပီး အဆံုးတြင္ စစ္တပ္က အာဏာသိမ္းလုိက္ၿပီးေနာက္ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈၫႊန္းကိန္းအားလံုး ေအာက္စိုက္ဆင္းခဲ့သည္။ အစိုးရအဆက္ဆက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရရွိရန္ ႀကိဳးစားခဲ့ေသာ္လည္း အဖြဲ႕အခ်ိဳ႕ႏွင့္သာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးအဆင့္သို႔ အျမင့္ဆံုးေရာက္ခဲ့ၿပီး ေနာက္ဆယ္စုႏွစ္ေျခာက္ခုေက်ာ္သည့္အထိ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးမရဘဲ ကမၻာ့အရွည္ၾကာဆံုး ျပည္တြင္းစစ္ျဖစ္ပြားေသာ ႏုိင္ငံျဖစ္ခဲ့သည္။
သို႔ေသာ္ လက္ရွိသမၼတဦးသိန္းစိန္ ဦးေဆာင္ေသာ အစိုးရသက္တမ္း သံုးႏွစ္နီးပါးအခ်ိန္တြင္ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးအသံမ်ား ပိုမိုက်ယ္က်ယ္ေလာင္ေလာင္ၾကားရသည္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ အဖြဲ႕အစည္း၊ ႏုိင္ငံေရးအင္အားစုမ်ားၾကား ပိုၿပီးလႈပ္လႈပ္ရွားရွားျမင္ေတြ႕လာရခ်ိန္မွာပင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ ပံုစံမ်ိဳးစံုျဖင့္ကူညီမည့္ ႏုိင္ငံတကာအသိုက္အ၀န္းကလည္း အားေကာင္းလာၿပီျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ အခ်ိန္တန္ပါၿပီလားဟုပင္ ဆုိရမည့္အခ်ိန္ျဖစ္သည္။
တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္ ၁၄ ဖြဲ႕ႏွင့္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး လက္မွတ္ေရးထုိးႏုိင္ခဲ့သည္။ က်န္ႏွစ္ဖြဲ႕ျဖစ္ေသာ ေကအုိင္ေအႏွင့္ ပေလာင္ျပည္နယ္ လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္ဦး(PSLF/TNLA) ႏွင့္ ေဆြးေႏြးလ်က္ရွိၿပီး ေကအုိင္ေအႏွင့္ ေအာက္တုိဘာလတြင္ ေဆြးေႏြးရန္ သေဘာတူညီမႈရရွိထားၿပီျဖစ္သည္။
ထို႔ေၾကာင့္ အစုိးရအဖြဲ႕အေနျဖင့္ တစ္ႏုိင္ငံလံုးအပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးကို ေအာက္တုိဘာလကုန္တြင္ လက္မွတ္ထုိးႏုိင္ရန္ျပင္ဆင္ေနၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္တြင္ ေနာက္ဆံုးအဆင့္ျဖစ္ေသာ ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးမႈမ်ား စတင္ႏုိင္ရန္အတြက္ ျပင္ဆင္မႈမ်ားပင္ စတင္ျပဳလုပ္လ်က္ရွိသည္။
“ေနာက္တစ္ဆင့္တက္ဖုိ႔ျဖစ္ေနၿပီ။ ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးၾကေတာ့မယ္။ ေဆြးေႏြးႏိုင္ဖို႔အတြက္ အဆင့္ငယ္ေလးႏွစ္ဆင့္လုပ္ရမယ္”ဟု ျမန္မာ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရးစင္တာမွ အႀကီးတန္းအႀကံေပး ဦးလွေမာင္ေရႊကေျပာသည္။
သို႔ေသာ္ အခ်ိဳ႕ေသာအဖြဲ႕မ်ားႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရရွိရန္အတြက္ ယံုၾကည္မႈတည္ေဆာက္ေရးအပါအ၀င္ အျခားေသာ စိန္ေခၚမႈမ်ားစြာရွိေနေသးသည္ဟု ဦးလွေမာင္ေရႊကဆုိသည္။
ယခုအေျခအေနထိေရာက္ေအာင္ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္အဖဲြ႕မ်ားႏွင့္ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ျခင္းသည္ လက္ရိွအစိုးရအပါအ၀င္ အဖဲြ႕အစည္းေခါင္းေဆာင္မ်ား၏ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ပတ္သက္၍ စဥ္းစားေတြးေခၚပံုမ်ား ေျပာင္းလဲလာခဲ့ျခင္းေၾကာင့္လည္းပါ၀င္သည္။
လက္ရိွအင္အားစုမ်ားတြင္ရွိေသာ ေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္ပင္ ယခင္ကကဲ့သုိ႔ လက္၀ဲလက္ယာ၀ါဒေရးရာအားၿပိဳင္မႈမ်ား မရိွသေလာက္ျဖစ္သြားၿပီး ႏွစ္ ၅၀ ေက်ာ္ၾကာ က်င္လည္ခဲ့သည့္ အဆိုးသံသရာထဲတြင္ ထပ္မံမက်င္လည္ခ်င္ေတာ့သည့္ စိတ္ထားမ်ားရိွေနၾကေၾကာင္း ၈၈ မ်ိဳးဆက္(ၿငိမ္း/ပြင့္)မွ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးတာ၀န္ခံဦးျမေအးက သူ၏အျမင္ကုိေျပာသည္။
“သမၼတဦးသိန္းစိန္က ဘယ္လုိစဥ္းစားသလဲဆိုရင္ လက္နက္ကုိင္ပဋိပကၡေတြကုိ ေျဖရွင္းတဲ့နည္းက စကား၀ိုင္းမွာေဆြးေႏြးတဲ့နည္းပဲရိွတယ္လုိ႔ ခံယူထားတယ္”ဟု ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတ၏ လူမႈစီးပြားအႀကံေပးအဖဲြ႕၀င္ ဦးလွေမာင္ေရႊကေျပာသည္။
“ႏွစ္ေပါင္း ၅၀ ေက်ာ္ စစ္တုိက္ၿပီးၿပီ။ ကရင္လည္းေသတယ္။ ဗမာလည္းေသတယ္။ ဘာမွအက်ိဳးမရိွဘူး။ ဒါကုိျပန္စဥ္းစားရမယ္။ ေနာက္လူငယ္ေတြအတြက္ ေကာင္းေအာင္လုပ္ရေတာ့မယ္”ဟု ကရင္အမ်ိဳးသားအစည္းအ႐ံုး(KNU)မွ စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္ျဖစ္သူ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေဂ်ာ္နီက ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ဇန္န၀ါရီ ၁၂ ရက္ ဘားအံၿမိဳ႕နယ္၌ ေတြ႕ဆံုစဥ္ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးခ်ိန္မွ စတင္ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ျပည္တြင္းစစ္ကို ျပန္လည္သံုးသပ္လွ်င္ ပထမဇစ္ျမစ္မွာ အိုင္ဒီယိုလုိဂ်ီျပႆနာျဖစ္ၿပီး ဒုတိယဇစ္ျမစ္မွာ လူမ်ိဳးစုျပႆနာႏွင့္ ပင္လံုသေဘာတူညီခ်က္တုိ႔ျဖစ္သည္ဟု ႏုိင္ငံေရးေလ့လာသူမ်ားကေျပာသည္။
ထုိ႔အခ်ိန္က ကမၻာႀကီး၌လည္း ဆိုဗီယက္အုပ္စုႏွင့္ အေမရိကန္အုပ္စုတုိ႔၏ လက္၀ဲလက္ယာအားၿပိဳင္မႈ အုိင္ဒီယိုလိုဂ်ီမွာ ျမင့္မားေနၿပီး အျပန္လွန္ေထာက္ပံ့မႈမ်ား ရိွခဲ့သည္။
ပါလီမန္ဒီမုိကေရစီေခတ္ ၁၉၅၈ ခုႏွစ္ ဇူလုိင္ ၃၀ ရက္၌ သင္ပုန္းေခ်လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ဥပေဒကုိ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတအမိန္႔ျဖင့္ ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။ အစိုးရဘက္မွ လက္နက္စြန္႔ပါက ဥပေဒေဘာင္အတြင္း တရား၀င္ခြင့္ျပဳမည္ဟု ေၾကညာခဲ့သည္။ ကြန္ျမဴနစ္မ်ားဘက္ကမူ ပထမေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးၿပီး ေျပလည္မွ လက္နက္စြန္႔မည္ဟု ေၾကညာခဲ့သည္။ လက္နက္ခ်ေရး၊ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးေရး အျပန္အလွန္ျငင္းခုံေနၾကၿပီး ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးမွာလည္း ေရႊျပည္ေတာ္ေမွ်ာ္တုိင္းေ၀းခဲ့ရသည္။
၁၉၆၃ ခုႏွစ္တြင္တစ္ႀကိမ္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးမႈမ်ား ျပဳလုပ္ရန္ႀကိဳးစားခဲ့ေသာ္လည္း အျပန္လွန္မယံုၾကည္မႈမ်ားေၾကာင့္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးအဆင့္ပင္ မေရာက္ခဲ့ပါ။ ထုိစဥ္က ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီအစိုးရမွာ အမွန္တကယ္ၿငိမ္းခ်မ္ေရးရလုိ၍မဟုတ္ဘဲ ႏုိင္ငံေရးအျမတ္ထုတ္လုိ၍ လက္နက္ကုိင္အဖဲြ႕မ်ားႏွင့္ အေယာင္ျပေဆြးေႏြးခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္ဟု ႏုိင္ငံေရးသမားမ်ားကသံုးသပ္သည္။ အလားတူ န၀တအစုိးရလက္ထက္တြင္လည္း တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္အခ်ဳိ႕ႏွင့္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူညီမႈရိွခဲ့ေသာ္လည္း ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးမႈမ်ား မလုပ္ႏုိင္သျဖင့္ ေသနတ္သံျပန္ၾကားခဲ့ရသည္။
သမၼတဦးသိန္းစိန္ဦးေဆာင္ေသာ အစုိးရလက္ထက္တြင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ပတ္သက္၍ လက္ရိွရရိွထားေသာ အေျခအေနသည္ ယခင္အစုိးရအဆက္ဆက္ မရရိွထားေသာ အေျခအေနသုိ႔ ေရာက္ရိွေနၿပီျဖစ္သည္။ ျပည္တြင္းအင္အားစုမ်ားအျပင္ ႏုိင္ငံတကာ၏ေထာက္ခံမႈမွာလည္း ယခင္အစိုးရမ်ားထက္ သာလြန္ေနသည့္ အေနအထားတြင္ရိွေနသည္။
ႏုိင္ငံတကာအဖြဲ႕အစည္းမ်ားျဖစ္ေသာ ကမၻာ့ကုလသမဂၢ၊ ဥေရာပသမဂၢ၊ ကမၻာ့ဘဏ္ႏွင့္ ဂ်ပန္၊ ေနာ္ေ၀းႏုိင္ငံႏွင့္ ႏုိင္ငံတကာအဖဲြ႕အစည္းမ်ားကလည္း ျမန္မာအစိုးရ၏ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ႏွင့္ပတ္သက္၍ ေငြေၾကးႏွင့္ နည္းပညာအရပါေပးမည္ဟု ကတိက၀တ္မ်ား ရရိွထားသည္။
ကုလသမဂၢမွ ေဒၚလာငါးသန္း၊ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံနိပြန္ေဖာင္ေဒးရွင္း ဥေရာပသမဂၢ၊ အဂၤလန္ႏွင့္ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံမ်ားအပါအ၀င္ အလွဴရွင္မ်ားမွ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၂၁ သန္းႏွင့္ ယူ႐ိုေငြ ၁၅၀၀၀၀၀ ခန္႔ ေထာက္ပံ့ရန္ သေဘာတူထားၿပီး ျဖစ္သည္။
အဆိုပါေငြေၾကးမ်ားျဖင့္ တုိင္းရင္းသားေဒသမ်ားအတြက္ လူသားခ်င္းစာနာမႈအေထာက္အပံ့မ်ား၊ စာနပ္ရိကၡာမ်ားႏွင့္ မုိင္းရွင္းလင္းေရးမ်ား ေဆာင္ရြက္ေနၿပီျဖစ္သည္။ အစိုးရအေနျဖင့္လည္း ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးစင္တာတစ္ခု ဖြင့္လွစ္၍ ပညာရွင္မ်ား ခန္႔အပ္ေဆာင္ရြက္လ်က္ရိွသည္။
“အကုန္လံုးက ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကုိ တကယ္လိုခ်င္တယ္ဆုိရင္ လုပ္ႏုိင္မယ့္အေျခေနေကာင္းလို႔ ေျပာခ်င္တယ္။ ဒီအေျခအေနကုိ လက္လႊတ္တာ၊ မလႊတ္တာကလည္း လက္ရိွအစိုးရႏွင့္ပဲ သက္ဆုိင္လိမ့္မယ္”ဟု လူ႔ေဘာင္သစ္ပါတီမွ ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးျဖစ္သူ ဦးေအာင္မုိးေဇာ္ကေျပာၾကားသည္။
ႏုိင္ငံတကာတြင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္ႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး အဆင့္ ၃ ဆင့္ သတ္မွတ္ထားသည္။ ပထမအဆင့္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲရန္၊ ဒုတိယအဆင့္အေနျဖင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးလုပ္ငန္းမ်ား ေဆာင္ရြက္ရန္၊ တတိယအဆင့္တြင္ ႏုိင္ငံေရးေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးရန္တို႔ျဖစ္သည္။
လက္ရိွအေျခအေနတြင္ အစိုးရအေနျဖင့္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးႏွင့္ပတ္သက္၍ လက္နက္ကုိင္တပ္ဖြဲ႕ ၁၆ ခုရိွသည့္အနက္ ၁၄ ခုႏွင့္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူထားၿပီး ခုိင္မာသည့္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး လုပ္ေဆာင္ရန္ ေဆာင္ရြက္လ်က္ရိွၿပီး တခ်ိန္တည္းမွာပင္ ဒုကၡသည္မ်ား ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရး၊ မုိင္းရွင္းလင္းေရးႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈလုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ ေဆာင္ရြက္လ်က္ရိွသည္။ ကရင္ျပည္နယ္၊ ျမ၀တီၿမိဳ႕တြင္ စက္မႈဇုန္တစ္ခုတည္ေဆာက္ေနၿပီး တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္အဖဲြ႕အခ်ိဳ႕ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား တရား၀င္လုပ္ကုိင္လ်က္ရိွသည္။
အစုိးရ၏ တရား၀င္စာရင္းအရ လူေလးဦးလွ်င္တစ္ဦး ဆင္းရဲေနေသာ ျမန္မာႏုိင္ငံ၌ စီးပြားေရးဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္မႈသည္ပင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကုိ မ်ားစြာအေထာက္အကူျပဳႏုိင္လိမ့္မည္။ အထူးသျဖင့္ တုိင္းရင္းသားေဒသမ်ား၏ ဆင္းရဲမႈမွာ ပ်မ္းမွ်လူႏွစ္ဦးတြင္တစ္ဦးခန္႔ ဆင္းရဲေနၿပီး ရွမ္းျပည္နယ္၌ ၃၃ ရာခုိင္ႏႈန္း ဆင္းရဲလ်က္ရိွသည္။ လက္ရိွ လက္နက္ကုိင္အင္အားမွာ ႏွစ္သိန္းခန္႔ရိွၿပီး ဒုကၡသည္အေနျဖင့္ သံုးသိန္းေက်ာ္ခန္႔ရိွေနသည္။
ၿငိမ္းခ်မ္းေရးမရပါက ဒီမုိကေရစီစနစ္ရွင္သန္ရန္ႏွင့္ ႏုိင္ငံဖြံ႕ၿဖိဳးရန္မွာ မျဖစ္ႏုိင္ေပ။ ဆယ္စုႏွစ္ငါးခုေက်ာ္ၾကာ ေမွ်ာ္လင့္ခဲ့ရေသာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအိပ္မက္မွာ လက္ေတြ႔အေကာင္အထည္ေဖာ္ရန္ လက္ရိွအေျခအေနမွာ အခ်ိန္အခါေကာင္းျဖစ္သည္။ အခ်ိန္ေတာ့ သိပ္ရိွလွသည္မဟုတ္ေပ။ အစုိးရက ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ဆန္းပုိင္းတြင္ ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးမႈမ်ား စတင္ရန္စီစဥ္ထားသည္။
လာမည့္ဒီဇင္ဘာလတြင္ စတင္မည့္ ဆီးဂိမ္းႏွင့္ လပုိင္းအတြင္း တာ၀န္ယူရမည့္ အာဆီယံဥကၠ႒ရာထူးစသည္တုိ႔ကလည္း အစုိးရကုိ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးရေအာင္ ေဆာင္ရြက္ရန္ တြန္းအားမ်ား ျဖစ္ေနပါသည္။ ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးမႈမ်ားသည္ လက္ရိွအပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးထက္ မ်ားစြာနက္နဲၿပီး တပ္မေတာ္ႏွင့္လႊတ္ေတာ္အပါအ၀င္ အဖဲြ႕အစည္းအသီးသီးက ပါ၀င္လာေတာ့မည္ျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံေရးေလ့လာသူအခ်ိဳ႕က လက္ရိွအေျခခံဥပေဒျဖင့္ ထာ၀ရၿငိမ္းခ်မ္းေရးမရႏုိင္ေသာေၾကာင့္ ဥပေဒကုိျပင္ရန္လုိေၾကာင္း ေထာက္ျပထားသည္။
ျပည္ေထာင္စုႀကီးမွခဲြထြက္မႈ၊ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာကုိ ထိပါးသည့္ကိစၥမွလဲြ၍ က်န္ကိစၥမ်ား ေဆြးေႏြးၾကေတာ့မည္ျဖစ္သည္။ အထူးသျဖင့္ ဖက္ဒရယ္ကိစၥ၊ အရင္းအျမစ္ခဲြေ၀ျခင္း၊အာဏာခဲြေ၀ျခင္း၊ ကုိယ္ပုိင္ျပ႒ာန္းခြင့္ႏွင့္ တန္းတူညီမွ်ကိစၥမ်ား ေဆြးေႏြးၾကေတာ့မည့္အခ်ိန္လည္း ျဖစ္သည္။
ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးမႈမ်ားတြင္ ႐ိုးသားပြင့္လင္းမႈ၊ မွ်တမႈ၊ အေျမာ္အျမင္ႀကီးမႈ၊ အျမင္က်ယ္မႈ၊ သည္းခံဇြဲေကာင္းမႈတုိ႔သည္ အဓိကျဖစ္သည္။ အစြန္းႏွစ္ဖက္ကို ေရွာင္ၾကဥ္ၿပီး ညိႇႏႈိင္းရယူႏုိင္ဖို႔ လုိေပလိမ့္မည္။
လက္ရိွရရိွထားေသာ အခြင့္အေရးႀကီးကုိ လက္မလႊတ္ဖုိ႔ေတာ့ လိုေပလိမ့္မည္။
ကုိးကား-ျမန္မာ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ကို ပံုေဖာ္ျခင္း၊ ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရးေလ့လာဆန္းစစ္ခ်က္ (၁၉၄၈-၁၉၈၈) ေက်ာ္၀င္း The F - Word (The Economist)
ေရးသားသူ- ေအာင္သူရ၊ အိျဖဴလြင္ - 7Day News Journal