သတိ ကိုယ္ေပ်ာက္လူသတ္သမား ဣတၳိယတုိ႔အနားတြင္ရွိသည္

သားဖြားႏွင့္ မီးယပ္အထူးကု ဆရာဝန္၏ တိုက္တြန္းမႈေၾကာင့္သာ ေဆးစစ္ခံခဲ့သည့္ အသက္ ၃၅ ႏွစ္အရြယ္ မသန္းေဌး (နာမည္လႊဲ) သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာ ပထမအ ဆင့္ ျဖစ္ေနၿပီဆိုသည့္ ေဆးစစ္ခ်က္ အေျဖရရွိခ်ိန္တြင္ ေျပာစရာ စကားမရွိေတာ့ေအာင္ တိတ္ဆိတ္သြားသည္။

”အဲ့လိုေရာဂါရွိေနမယ္လို႔ တစ္ခါ မွ မေတြးခဲ့ဖူးဘူး။ ကိုယ့္အေနအထိုင္ ေၾကာင့္လည္း ဒီလိုေရာဂါျဖစ္စရာ အ ေၾကာင္း မရွိဘူးလို႔ပဲ ထင္တာေပါ့” ဟု သူမက ေျပာ သည္။ အမ်ိဳးသားျဖစ္သူမွာ အလြန္ရႈပ္ ေပြသည့္အတြက္ မသန္းေဌး တစ္ေယာက္ သည္းမခံႏိုင္ျဖစ္ကာ လြန္ခဲ့ သည့္ ငါးလခန္႔က တရားဝင္ ကြာရွင္း ပစ္ႏိုင္ခဲ့ေသာ္လည္း ထိုအမ်ိဳး သားထံမွ ကူးစက္ခံခဲ့ရသည့္ေရာဂါကိုေတာ့ လက္ မခံခ်င္၍ မရေတာ့။ ႏိုင္ငံတကာစစ္တမ္းမ်ားအရ အ မ်ိဳးသမီးမ်ားတြင္ အျဖစ္အမ်ားဆံုး ကင္ ဆာမွာ ရင္သား ကင္ဆာၿပီးလွ်င္ သား အိမ္ေခါင္းကင္ဆာပင္ျဖစ္ၿပီး ေသ ေပ်ာက္မႈႏႈန္းမွာေတာ့ သားအိမ္ေခါင္း ကင္ဆာက အမ်ားဆံုးျဖစ္သည္။ ကမၻာ့ က်န္းမာေရးအဖြဲ႔႔၏ ထုတ္ျပန္ခ်က္ အရ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ႏွစ္စဥ္ အမ်ိဳးသမီး ၆၄ဝဝ ေက်ာ္ သားအိမ္ေခါင္း ကင္ဆာ ျဖစ္ပြားေနၿပီး ၃၅ဝဝ ေက်ာ္ႏွစ္စဥ္ ေသဆံုးေနသည္။

သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာ ျဖစ္ပြားႏိုင္ေျခအဆင့္မ်ားတြင္ ေရာဂါလကၡဏာ ဘာမွမျပတတ္၍ ကမၻာေပၚတြင္ အမ်ိဳး သမီး ၁ဝ ဦး တြင္ ၈ ဦးမွာ မသိဘဲ ေရာဂါပိုးမွာ ကုိယ္ဆီတြင္
ေရာက္ေနတတ္သည္ဟု မီးယပ္ႏွင့္ သားဖြား ဆိုင္ရာအထူးကု ေဒါက္တာစိုးလြင္က ေျပာသည္။ သားအိမ္ေခါင္ကင္ဆာအဓိက ျဖစ္ပြားရသည့္အေၾကာင္းရင္းမွာ HPV (Human Papilloma Virus)ပိုးေၾကာင့္ ျဖစ္ျပီး ထိုပိုးသည္ လိင္မွတစ္ ဆင့္ကူးစက္တတ္ေသာေရာဂါမ်ားတြင္ အျဖစ္အမ်ားဆံုး ေရာဂါတစ္ခု ျဖစ္ သည္။ HPV ပိုးအမ်ိဳးေပါင္း ၄ဝ ေက်ာ္ ရွိသည့္အနက္ ပိုးမ်ိဳးကြဲ ၁၆ ႏွင့္ ၁၈မွာ သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာေရာဂါ ၇ဝ ရာ ခိုင္ႏႈန္းျဖစ္ေစႏိုင္ၿပီး က်န္ပိုးမ်ိဳးကြဲမ်ား မွာ ၃ဝ ရာခိုင္ႏႈန္း သားအိမ္ေခါင္းကင္ ဆာေရာဂါ ျဖစ္ေစႏိုင္သည္ဟု သိရ သည္။

HPV ပိုးမ်ိဳးကြဲတခ်ိဳ႕သည္ သား အိမ္ေခါင္းထဲ ဝင္ေရာက္ျပီးေနာက္ ၅၄ ရာခိုင္ႏႈန္းမွာ တစ္ႏွစ္အတြင္း၊ ၉၁ ရာ ခိုင္ႏႈန္းမွာ ႏွစ္ႏွစ္အတြင္း ေရာဂါျဖစ္ပြား ျခင္းမရွိဘဲ ခႏၶာကိုယ္ခုခံအားက ပိုးကို တိုက္ခိုက္ႏိုင္ေၾကာင္း သို႔ေသာ္ပိုးမ်ိဳးကြဲ ၁၆ ႏွင့္ ၁၈ မွာ တျခား မ်ိဳးကြဲမ်ားထက္ သားအိမ္ေခါင္းအတြင္း ဆက္လက္ တည္ရွိေနၿပီး သားအိမ္ေခါင္း ကင္ဆာ ေရာဂါအထိ ျဖစ္ေစနိုင္ေၾကာင္း၊ HPV ပိုး သားအိမ္ေခါင္းအတြင္းဝင္ေရာက္ျပီး ေရာဂါလကၡဏာမျပသည့္ အမ်ိဳးသမီး မွာ ၂ ရာခိုင္ႏႈန္းမွ ၄၄ ရာခိုင္ႏႈန္း အထိရွိေၾကာင္း သုေတသန ေတြ႔ရွိေဖာ္ ျပခ်က္မ်ားအရ သိရသည္။

ထိုသို႔ ႀကိဳတင္မသိရွိနိုင္ျခင္းႏွင့္ က်န္းမာေရးအသိ အလြန္နည္းျခင္း ေၾကာင့္ မသန္းေဌးကဲ့သို႔ပင္ ဆရာဝန္ က တိုက္တြန္းမွသာ ေဆးစစ္ၾကသလို ထိုေရာဂါျဖစ္သူ မိမိပတ္ ဝန္းက်င္တြင္ ေတြ႔ရွိမွလည္း ေၾကာက္ရြံ႕ျပီး ေရာဂါ စစ္ေဆးသူတို႔ ရွိသည္။ အေထြေထြေရာဂါကု ဆရာဝန္ ေဒါက္တာ ေဒၚေအးေအးမူက တစ္လင္ တစ္မ ယားစနစ္က်င့္သံုးလွ်င္ သားအိမ္ ေခါင္းကင္ဆာ မျဖစ္ႏိုင္ဟု ယူဆခ်က္ မွာ ယခင္က မွန္ႏိုင္ေသာ္လည္း ယခု အခ်ိန္တြင္ အမ်ိဳးသားႏွင့္ ကာမဆက္ ဆံဖူးသူ တိုင္း ျဖစ္ႏိုင္သည့္ အေျခအေန ရွိေနသည္ဟု ေျပာသည္။သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာႏွင့္ ပတ္ သက္၍ယေန႔အခ်ိန္အထိေရာဂါ အစစ္ ေဆးခံ သည့္ ႏႈန္းမွာ ျမန္မာႏို င္ငံတြင္ အလြန္ နည္းေနေသးသည္ဟု ၎က ဆက္ေျပာသည္။ မၾကာခင္က ေျမာက္ဥကၠလာ ၿမိဳ႕ နယ္မွ လမ္းတစ္လမ္းတည္းေန အမ်ိဳး သမီး အေယာက္အစိတ္ခန္႔ တစ္ျပိဳင္ တည္း ေဆးစစ္မႈ ခံယူခဲ့သည္ကိုေတာ့ ေဒါက္တာ ေဒၚေအးေအးမူ မေမ႔။ တစ္

လမ္းတည္းေနအသက္ အစိတ္အရြယ္ အမ်ိဳးသမီးငယ္တစ္ဦးႏွင့္ ေလးဆယ္ ေက်ာ္ အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦးတို႔ သားအိမ္ ေခါင္းကင္ဆာျဖစ္သည္ကို သိရွိျပီး ေနာက္ ထိုအမ်ိဳး သမီးမ်ားတစ္ၿပိဳင္တည္း ေဆးစစ္ခံခဲ့ျခင္းျဖစ္ျပီး ည ၁၂ နာရီ အထိ ၾကည့္ေပးခဲ့ရေၾကာင္း ၎က ေျပာျပသည္။ ေရာဂါျဖစ္သည့္အမ်ိဳးသမီး၂ ဦး အနက္ အသက္ေလး ဆယ္ေက်ာ္ အမ်ိဳး သမီးမွာ ေရာဂါျဖစ္ေၾကာင္း သိရွိၿပီး မၾကာခင္ ဆံုးပါးခဲ့၍ သူတို႔ ပိုေၾကာက္ လန္႔ကာ ထိုသို႔ လာေရာက္စစ္ေဆးခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္ဟု ဆိုသည္။ သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာျဖစ္ေစႏိုင္ သည့္ အေၾကာင္းအရာမ်ားတြင္ သား အိမ္ေခါင္းတြင္ အနာရွိျခင္း၊လိင္မွ တစ္ဆင့္ ကူးစက္တတ္ေသာေရာဂါရွိျခင္း၊ လိင္စတင္ ဆက္ဆံသည့္ အသက္အ ရြယ္ငယ္ရြယ္ျခင္း၊ ကိုယ္တိုင္ေသာ္ လည္းေကာင္း ခင္ပြန္းေသာ္လည္းေကာင္း လိင္ဆက္ဆံဖက္ မ်ားျခင္း၊ ကိုယ္ဝန္ ေဆာင္ ခ်ိန္ မ်ားျခင္း၊ ေဆး လိပ္စီးကရက္ ေသာက္ျခင္း၊ တစ္ကိုယ္ေရ သန္႔ရွင္းမႈ မရွိျခင္း၊ မိခင္ႏွင့္ ေဆြမ်ိဳးမ်ားတြင္ သား အိမ္ေခါင္းကင္ဆာျဖစ္ဖူးျခင္း စသည္ အခ်က္မ်ား အဓိက ပါဝင္ သည္။ေရာဂါျဖစ္ပြားလွ်င္ေတာ့ အနံ႔အ သက္ရွိေသာ

အျဖဴ ဆင္းျခင္း၊ လိင္ ဆက္ဆံျပီးလွ်င္ေသြးဆင္းျခင္း၊ ေသြးဆံုး ျပီး မွေသြးျပန္ဆင္းျခင္း၊ လိင္ဆက္ဆံရာ တြင္နာက်င္ျခင္း၊ ကိုယ္အေလး ခ်ိန္ ေလ်ာ့က်ျခင္း တို႔ ျဖစ္ တတ္သည္ဟု သိ ရသည္။ သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာႏွင့္ ပတ္ သက္ျပီး က်န္းမာေရးစစ္ေဆးရန္ႏွင့္ ကာကြယ္ေဆးထိုးႏွံရန္ လြန္ခဲ့သည့္ ၇ ႏွစ္ခန္႔မွ စ၍ ျမန္မာႏိုင္ငံ အတြင္း အသိ ေပးလံႈ႔ေဆာ္မႈမ်ား စတင္ခဲ့ျပီး ႏိုင္ငံအႏွံ႔ မဟုတ္ေသာ္လည္း ၿမိဳ႕နယ္ရပ္ကြက္ အ ခ်ိဳ႕၌ အခမဲ့ ကာကြယ္ေဆးထိုးႏွံေပး ျခင္းတို႔ ထိုအခ်ိန္ က ေဆာင္ရြက္ ခဲ့သည္။ ထိုေနာက္တြင္ေတာ့ ထိုက်န္းမာ ေရး အသိေပးလံႈ႔ေဆာ္ျခင္းမ်ား သိပ္ မေတြ႔ရေတာ့။ ထိုေရာဂါမွာ ျဖစ္ပြား လွ်င္ျဖစ္ပြားခ်င္း မသိႏိုင္၍ အမ်ိဳးသမီး အမ်ားစု မွာ ေဆးစစ္ ရန္စိတ္ကူးပင္သိပ္ မရွိသလို ထုိေရာဂါ၏ ေသဆံုးႏိုင္ျခင္း ကိုလည္း မသိရွိၾကေပ။

မြန္ျပည္နယ္ ဘီးလင္းၿမိဳ႕နယ္မွ အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦးကေတာ့ မိသားစုထဲတြင္ျဖစ္ပြားဖူးသူမရွိေသာ္လည္း သ တင္းစာထဲတြင္ သားအိမ္ေခါင္း ကင္ ဆာ ေရာဂါအေၾကာင္း ဖတ္မိ၍ ထို ေရာဂါ ရွိမရွိသိႏိုင္ရန္ ရန္ကုန္ရွိ ဗဟို အမ်ိဳးသမီးေဆးရံု၌ လာေရာက္ ေဆး စစ္ခဲ့သည္။ က်န္းမာေရး အသိရွိေသာ္လည္း စစ္ေဆးမႈခံယူႏိုင္ သည့္ ေရာဂါ စမ္းသပ္ ေပးေသာ အစိုးရေဆးရံုမွာ လက္လွမ္း မီရာတြင္ မရွိ၍ ရန္ကုန္သို႔ တကူးတက လာေရာက္၍ သူမ ေဆးစစ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ သည္။ ထိုသို႔ ေဆးသြား စစ္ရန္လည္း အမ်ိဳးသားျဖစ္သူက တိုက္တြန္းခဲ့သည္ ဟု အိမ္ေထာင္သက္ ဆယ္ႏွစ္ရွိျပီျဖစ္ သည့္ ထိုအမ်ိဳးသမီးက တက္တက္ ၾကြၾကြ ေျပာသည္။ ေဆးစစ္ျပီးေသာ္ လည္း အေျဖခ်က္ ခ်င္းမရ၍ ေနာက္ တစ္ပတ္အၾကာတြင္ စိုးရိမ္စိတ္ျဖင့္ ဘီးလင္းမွ သူမက ျပန္လာရမည္ဟုဆိုသည္။ သားအိမ္ေခါင္ကင္ဆာကို ဗဟို အမ်ိဳးသမီးေဆး႐ံု (ရန္ကုန္)၌ တစ္ပတ္ လွ်င္ႏွစ္ႀကိမ္ အခမဲ႔စစ္ေဆးေပးေနျပီး သားဖြားႏွင့္မီးယပ္ ဆရာဝန္မ်ားရွိသည့္္ ၿမိဳ႕နယ္က်န္းမာေရး ေဆးခန္းမ်ားတြင္ လည္း စစ္ေဆးေပး လ်က္ ရွိေၾကာင္း သိရသည္။ ပုဂၢလိက ေဆး႐ံုႀကီးမ်ား တြင္ေတာ့ စစ္ေဆးခ ႏွစ္ေသာင္းက်ပ္ ခန္႔ျဖင့္ အခ်ိန္မေရြးစစ္ေဆးႏိုင္ကာ ေရာဂါ မရွိက ကာကြယ္ေဆး လြယ္ကူ စြာ ဝယ္ယူထိုးႏွံနိုင္သည္။ ကာကြယ္ ေဆးမွာ ႏွစ္မ်ိဳးရွိျပီး တစ္လံုးလွ်င္ သံုး ေသာင္း ခုနစ္ေထာင္ခန္႔ ေစ်းရွိသည္။

”သားအိမ္ေခါင္း ကင္ဆာေရာဂါ ကာကြယ္ေဆးထိုးတဲ့ အရြယ္အေပၚကာ ကြယ္ႏိုင္စြမ္းက မူတည္တယ္။ ပံုမွန္ အားျဖင့္ ကာကြယ္ေဆးက ကာကြယ္မႈ ရာခိုင္ႏႈန္း ၉၃ ဒသမ ၂ ရာခိုင္ႏႈန္း ရွိတယ္”ဟု ေဒါက္တာစိုးလြင္က ေျပာ သည္။ ယင္းကာကြယ္ေဆးမွာ Side Effect  မရွိဘဲတစ္ခါထိုးၿပီးလွ်င္ ကိုးႏွစ္၊ ၁ဝ ႏွစ္ခန္႔ ျပန္ထိုးစရာမလိုေၾကာင္း သိ ရသည္။ေဒါက္တာ ေဒၚေအးေအးမူက လည္း အပ်ိဳမိန္းကေလးမ်ားအေနျဖင့္ ကာကြယ္ေဆး ႀကိဳတင္ထိုးထားသင့္ျပီး အိမ္ေထာင္ျပဳၿပီးကလည္း ေရာဂါကူး စက္ ႏိုင္ေျခမ်ားသည့္အတြက္ ကင္ဆာ ျဖစ္ႏိုင္ေျခ ရွိမရွိ စစ္ေဆးသင့္သည္ဟု သတိေပးသည္။

သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာျဖစ္ေစ ႏိုင္သည့္ HPV ပိုးကို အသက္ ၄ဝမွ ၄၉ ႏွစ္အတြင္းရွိ အမိ်ဳးသမီးမ်ားတြင္ အမ်ားဆံုး ေတြ႔ရျပီး အသက္ ၂ဝႏွစ္မွ ၂၉ ႏွစ္ရွိအမ်ိဳး သမီးငယ္မ်ားတြင္လည္း ေတြ႔ရွိရသည္ဟု စစ္တမ္းမ်ား ကဆို သည္။၂ဝဝ၆ ခုႏွစ္ကမၻာ့က်န္းမာေရး အဖြဲ႕၏လမ္းၫႊန္ခ်က္အရ အသက္ ၂၅ ႏွစ္မွ ၄၉ႏွစ္အတြင္းရွိ အိမ္ေထာင္သည္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားသည္ သံုးႏွစ္လွ်င္ တစ္ ႀကိမ္ သားအိမ္ေခါင္း ခြၽဲ စစစ္ေဆးသင့္ ၿပီး အသက္ ၅ဝ ႏွစ္အထက္ အမ်ိဳးသမီး မ်ားမွာ ငါးႏွစ္လွ်င္တစ္ႀကိမ္ စစ္ေဆး သင့္ေၾကာင္း ၫႊန္ၾကားထားသည္။ သားအိမ္ေခါင္း ကင္ဆာ ပထမ အဆင့္ ျဖစ္ေနျပီဟု ေဆးစစ္ခ်က္အရ သိခဲ့ရသည့္ မသန္းေဌးႏွင့္ေဆးအတူ အစစ္ေဆး ခံခဲ့သည့္အမ်ိဳးသမီး ၁ဝ ဦး ခန္႔တြင္ ေရာဂါေတြ႔ရွိသူ ေနာက္တစ္ဦး ရွိခဲ့သည္။

”သူသိပ္ေၾကာက္သြားတာ။ ကိုယ္ လိုပဲ မျဖစ္ႏိုင္ဘူးလို႔ သူေတြးထားတာ ကိုး။ ေရာဂါေတြက သိပ္ဆန္းျပားလြန္း တယ္။ ခုလို ေစာေစာ သိလိုက္ရတာ ကံေကာင္းတယ္လို႔ မွတ္ရေတာ့မွာပဲ” ဟု မသန္းေဌးက ေျပာသည္။

ျမတ္စုၿငိမ္း

Popular Myanmar News Journal