ကုန္သြယ္မႈအခြင့္ထူးနဲ႔ ျမန္မာမတန္ေသး

GSP လို႔ေခၚတဲ့ ကုန္သြယ္မႈဆိုင္ရာ အထူးအခြင့္အေရးေတြကို လိုခ်င္တယ္ဆိုရင္ ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးအေျခအေနေတြ တိုးတက္ လာေအာင္ လုပ္ေဆာင္သင့္တယ္လို႔ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအေျခစိုက္ US Campaign for Burma အဖဲြ႔ရဲ႕ အမႈေဆာင္ညြန္ၾကားေရးမႉး Jennifer Quigley က ေျပာလိုက္ပါတယ္။ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားတဲ့ မအင္ၾကင္းႏိုင္က တင္ျပေပးထားပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ပတ္သက္ရင္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ မူ၀ါဒဟာ ေအာင္ျမင္တယ္လို႔ အေမရိကန္အစိုးရေရာ၊ အေမရိကန္လႊတ္ေတာ္အမတ္တခ်ဳိ႕ ေျပာဆိုေနခ်ိန္မွာ ႏိုင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရးအဖဲြ႔အစည္းေတြကေန ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ပတ္သက္လို႔ အေကာင္းျမင္ဖို႔ အခ်ိန္ေစာေနေသးတယ္လို႔ ေ၀ဖန္ ေထာက္ျပလိုက္တာပါ။ သမၼတဦးသိန္းစိန္အစိုးရအေနနဲ႔ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲ တာေတြ ေဆာင္ရြက္လာတာ ေတြ႔ရတယ္ဆိုေပမယ့္ လူမႈ အသုိင္းအ၀ုိင္းေတြ ၾကားမွာ အၾကမ္းဖက္ ပဋိပကၡေတြ ႀကီးႀကီးမားမားရွိေနၿပီး ဒါေတြကို အစိုးရဘက္က အျပဳသေဘာေဆာင္ ထိထိေရာက္ေရာက္ ေျဖရွင္း ေဆာင္ရြက္ႏိုင္တာမ်ဳိးေတြမရွိေသးဘူးလို႔လည္း ေထာက္ျပၾကပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ အေမရိကန္ေအာက္လႊတ္ေတာ္မွာ ၾကာသာပေတးေန႔က က်င္းပတဲ့ ျမန္မာ့အေရးၾကားနာပဲြမွာ ကိုယ္တိုင္ တက္ေရာက္ထြက္ဆိုခဲ့တဲ့ US Campaign for Burma အဖဲြ႕ရဲ႕ အမႈေဆာင္ညြန္ၾကားေရးမႉး Jennifer Quigley ကို အေမရိကန္အစိုးရရဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံကို GSP လို႔ေခၚတဲ့  ကုန္သြယ္မႈ ဆိုင္ရာ  အထူးအခြင့္အေရးေတြ ျပန္ေပးဖို႔ စဥ္းစား သံုးသပ္ေနတာကို လူ႔အခြင့္အေရးအဖဲြ႔ေတြက ဘာေၾကာင့္ သေဘာမတူႏိုင္တာလဲလို႔ ေမးၾကည့္ပါတယ္။

“ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးအေျခအေနေတြ တိုးတက္လာေအာင္ အေမရိကန္အစိုးရက တြန္းအားေပးဖို႔ လိုအပ္ေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ GSP လို႔ေခၚတဲ့ ကုန္သြယ္ေရး အထူးအခြင့္အေရးေပးဖို႔ဆိုတာကို က်မတို႔ သေဘာ မတူတာပါ။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ကေလးလုပ္သားခိုင္းေစမႈ၊ အလုပ္သမား အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္ခံေနရတာ၊ အတင္းအဓမၼ အလုပ္ခိုင္းေစတာ၊ အထူးသျဖင့္ ေျမယာသိမ္းခံရတဲ့အေျခအေနေတြကို ျမန္မာအစိုးကေန တားျမစ္ ကာကြယ္ေပးဖို႔ အေမရိကန္အစိုးရအေနနဲ႔ ေျပာဖို႔ က်မတို႔က ေတာင္းဆိုထားၿပီးသား ျဖစ္ပါတယ္။ အေမရိကန္ဘက္က ျမန္မာအစိုးရကို ကုန္သြယ္ေရးခံစားခြင့္ အမ်ားအျပားေပးထားၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။”

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုကိုတင္သြင္းတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံက ပို႔ကုန္ပစၥည္း ငါးေထာင္ေလာက္ကိုလည္း အခုအခါမွာ အေမရိကန္အစိုးရက အခြန္ကင္းလြတ္ခြင့္ ေပးထားၿပီးသား ျဖစ္တယ္လို႔လည္း ဆိုပါတယ္။ တဘက္မွာလည္း  ဒီမိုကေရစီ စနစ္ အမွန္တကယ္ေပၚထြန္းဖို႔ဆုိရင္ စီးပြားေရးတိုးတက္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေပးဖို႔ မရွိမျဖစ္ လိုအပ္ေနတာပါ။ အခုလို ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဒီမိုကေရစီအသြင္ကူးေျပာင္းေရး အဓိကအေထာက္အကူျဖစ္ေစတဲ့ စီးပြားေရးဆိုင္ရာ ကိစၥကို ကန္႔ကြက္တာဟာ ဒီမိုကေရစီေရးကို အေထာက္အကူျပဳေစသလားလို႔ Jennifer Quigley ကိုေမးၾကည့္ေတာ့

“ျမန္မာအစိုးရက မေကာင္းလို႕ ကုန္သြယ္မွဳအခြင့္အေရးမေပးသင့္ဘူးလို႕က်မတို႕ကေျပာတာမဟုတ္ပါဘူး။ အေမရိကန္ အစိုးရအေနနဲ႔ ျမန္မာအစိုးရနဲ႔ ထိေတြ႔ ဆက္ဆံတာကို လက္ခံပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီကေန ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရးေတြ အရွိန္ရေအာင္လုပ္ဖို႔ လိုပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ျပည္သူေတြရဲ႕ ေျမယာေတြ အတင္း သိမ္းပိုက္ခံရတာကို က်မတို႔ မလိုလားဘူး။ အေမရိကန္ကေပးတဲ့ ကုန္သြယ္ေရး အထူးခံစားခြင့္ေတြကို ေျမယာကို အတင္း သိမ္းယူထားသူေတြ ရဲ႕လက္ထဲမထည့္ပဲ ေျမယာကို အမွန္တကယ္ပိုင္ဆိုင္တဲ့ ျပည္သူေတြပဲရသင့္တာပါ။ အေမရိကန္အစိုးရက ဒီအခြင့္အေရး ကို မလဲႊသာလို႔ ေပးခ်င္တယ္ဆိုရင္ေတာင္ မတရားလုယူ သိမ္းပိုက္ထားသူေတြကိုိ မေပးသင့္ဘူးလို႔ က်မတို႔က ေျပာခ်င္တာပါ။ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာအစိုးရနဲ႔ ဆက္ဆံတဲ့ေနရာမွာ က်မတို႔မွာ နည္းလမ္းႏွစ္မ်ဳိး အသံုးျပဳသြားဖို႔ ရွိပါတယ္။ ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ တကယ္ပဲ ကုန္သြယ္ေရး အထူးအခြင့္အေရး လိုခ်င္တယ္ဆိုရင္ ဒီအက်ဳိးရလဒ္ေတြကို ျပည္သူေတြဆီ တိုက္႐ိုက္အက်ဳိးခံစားခြင့္ရႏိုင္တဲ့နည္းလမ္းေတြ ရွာေပးမွျဖစ္မယ္။”

တကယ္လို႔မ်ား အေမရိကန္ဘက္က ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ စီးပြားေရးအရ အကူအညီမေပးရင္ တ႐ုတ္ရဲ႕ လႊမ္းမိုးမႈ ပိုၿပီး ႀကီးလာမွာေရာ မစိုးရိမ္ဘူးလားလို႔ ေမးၾကည့္ပါတယ္။

“တကယ့္ကိုေကာင္းတဲ့ေမးခြန္းပါ။ က်မတို႔က စီးပြားေရးကုမၸဏီဆိုရင္ တ႐ုတ္၊ အေမရိကန္၊ ဥေရာပ၊ ၾသစေၾတးလ်ပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ဘယ္လူမ်ဳိး ဘယ္ႏိုင္ငံသား ဆိုတာ အေၾကာင္းမဟုတ္ပါဘူး။ ဒီကုမၸဏီေတြဟာ စီးပြားေရးက်င့္၀တ္ကို လိုက္နာတာမ်ဳိး ရွိမရွိဆိုတာကိုပဲ ၾကည့္တာပါ။ အဓိက ေျပာခ်င္တာက စည္းကမ္းမလိုက္နာတဲ့ တ႐ုုတ္ကုမၸဏီေတြလိုပဲ အေမရိကန္ ကုမၸဏီေတြမွာလည္းရွိပါတယ္။ အေရးၾကီးတာက ဒီကုမၸဏီေတြျမန္မာျပည္သူေတြရဲ႕ အက်ဳိး ဘယ္လို ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေနသလဲ၊ ခ႐ိုနီေတြ၊ စစ္တပ္နဲ႔ပဲ အက်ဳိးတူ ပူးေပါင္းလုပ္ေနတာလားဆိုတာကို ၾကည့္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အေမရိကန္ ကုမၸဏီေတြ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံတဲ့အခါမွာ က်င့္၀တ္စည္းကမ္းေတြ သတ္မွတ္ေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုပါတယ္။”

USCB အပါအ၀င္ ႏိုင္ငံတကာလူ႔အခြင့္အေရးအဖဲြ႔အစည္းေတြျဖစ္တဲ့ EarthRights International, International Labour Rights Forum စတဲ့ အဖဲြ႔အစည္း (၂၆) ဖဲြ႔ကလည္း သမၼတအိုဘားမားဆီကို အိတ္ဖြင့္ေပးစာပို႔ၿပီး GSP လို႔ေခၚတဲ့ ကုန္သြယ္မႈဆိုင္ရာ အထူးအခြင့္အေရး ျမန္မာႏိုင္ငံကို ေပးဖို႔ကိစၥ ကန္႔ကြက္ထားၾကတာပါ။

တိုင္းျပည္တည္ေဆာက္ေရးလုပ္ငန္းေတြဆိုၿပီး အေၾကာင္းျပခ်က္နဲ႔ ေျမယာေတြ မတရားသိမ္းယူတဲ့ကိစၥ၊ အလုပ္သမားအခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္ခံရတာေတြ၊ လြတ္လပ္စြာဆႏၵျပခြင့္မရွိဘူး၊ အခုခ်ိန္ထိ ဖမ္းဆီးအေရးယူေနတာေတြကို ေထာက္ျပထားပါတယ္ရွင္။

အင္ၾကင္းႏုိင္ (ဗီြအုိေအ)