ရန္ကုန္၊ စက္တင္ဘာ ၂၅
လက္ရိွအစိုးရကို ေအးခ်မ္းစြာ အာဏာလႊဲေျပာင္း ေပးအပ္ခဲ့သည့္ ႏုိင္ငံေတာ္ ေအးခ်မ္းသာယာေရးႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးေကာင္စီ ဒုတိယဥကၠ႒၊ ဒုတိယ တပ္မေတာ္ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ ဒုတိယ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး(ၿငိမ္း) ဦးေမာင္ေအး၏ မိသားစု၀င္မ်ား ပိုင္ဆိုင္ လုပ္ပိုင္ခြင့္ရထားေသာ လိႈင္သာယာၿမိဳ႕နယ္၊ ၀င္းသူဇာ အေရာင္းဆိုင္ကို အစိုးရ စက္မႈ၀န္ႀကီးဌာနမွ တင္ဒါေခၚယူ ေရာင္းခ်ခဲ့ၿပီး ယခုလကုန္အတြင္း (ႏွစ္ပတ္ခန္႔ အခ်ိန္) ဆိုင္မွ ပစၥည္းမ်ားႏွင့္တကြ ဖယ္ရွားေပးရန္ အေၾကာင္း ၾကားခဲ့ေၾကာင္း၊ လံုေလာက္ေသာ အခ်ိန္မေပးဘဲ ရက္ပိုင္းအတြင္း ဆိုင္မွ ေမာင္းထုတ္သည့္ သေဘာျဖစ္ေၾကာင္း ၎ဆိုင္၏တာ၀န္ခံက ျမန္မာသံေတာ္ဆင့္သို႔ ေျပာသည္။
အဆိုပါ ၀င္းသူဇာဆိုင္မ်ားသည္ နယက အစိုးရလက္ထက္ (၂၀၀၉ခုႏွစ္) ဦးေမာင္ေအး အာဏာရိွစဥ္က စက္မႈ(၁) ၀န္ႀကီးဌာန ၀န္ႀကီး ဦးေအာင္ေသာင္း စီမံခန္႔ခြဲမႈျဖင့္ ပုဂၢလိကသို႔ သတင္းစာမွ တရား၀င္ ေခၚယူ ငွားရမ္းလုပ္ကိုင္ ခြင့္ေပးခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
လႈိင္သာယာ ၀င္းသူဇာဆိုင္မွ ကိုဘုန္းႏိုင္(ဦးေမာင္ေအး၏ မိသားစု၀င္တစ္ဦး)က ““အခုလက္ရွိ စက္မႈ ၀န္ႀကီးဌာန၀န္ႀကီးနဲ႔ ေအာက္က ေထြ/ထိန္း ဌာနနဲ႔ပဲ သက္ဆိုင္တာ။ ၀န္ႀကီးကေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ ၿခံဳေျပာရတာေပါ႔ဗ်ာ။ အဓိက သက္ဆိုင္သူကေတာ့ ျမန္မာ့အေထြေထြ ျပဳျပင္ထိန္းသိမ္းေရးဌာန၊ ေထြ/ ထိန္းဌာနကို ဒီ၀င္းသူဇာဆိုင္ေလးက၊ လိႈင္သာယာက။ ေထြ/ ထိန္း ေအာက္က ဆိုင္ဆိုေတာ့ ေထြ/ ထိန္းနဲ႔ စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ၿပီး ေထြ/ထိန္း ဌာနကို ကၽြန္ေတာ္တုိ႔က စေပၚတင္ထားရတာ။
စေပၚတင္တဲ့အထဲမွာ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔က အဲဒီလိႈင္သာယာကပဲ က်န္စစ္သား ဆိုင္တစ္ခန္းကို သိန္း ၇၀၀ တန္တယ္။ ႏွစ္ခန္း သိန္း ၁၄၀၀ တန္ကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ စေပၚတင္ထားတာ။ အဲဒီတင္တဲ့ အခ်ိန္တုန္းကေတာ့ တစ္ခန္းကို သိန္း ၂၅၀ ေပါ႔ဗ်ာ။ အခု ကာလတန္ဖိုးက သိန္း ၇၀၀ ေပါက္ေနတယ္။ အဲဒါႀကီး ေပ်ာက္ေနတယ္။…
ဒီဆိုင္ကေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ဒီလိုၿငိေနတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ဟာႀကီး ေပ်ာက္ေနတယ္။ ျပန္ေပးဖို႔အတြက္ မရွိဘူးေနာ္။ အဲလိုမ်ိဳး ေအာက္ကတာ၀န္ယူ၊ ၿပီးေတာ့ GM တို႔ ဘာတို႔အဆင့္ေတြက မတင္ျပလို႔ေပါ႔။ ဒီလကုန္ေနာက္ဆံုး။ ဒီလ ၃၀ရက္ကို အၿပီးေရႊ႕ပါ ဆိုၿပီးေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ကို စာထုတ္ထားတာ။
ဘာမွလည္း လုပ္ခြင့္မရွိေတာ့ဘူး။ အခ်ိန္လည္း ဆြဲလို႔မရေတာ့ဘူး။ ျဖစ္စဥ္က ဘယ္လိုလဲဆိုေတာ့ ဒီစက္မႈ ဆိုင္ေတြကို ၀င္းသူဇာဆိုင္ေတြကို ငွားတဲ့ အခ်ိန္တုန္းက သူတို႔က ငွားခါနီးတင္ဒါေပါ႔၊ အရင္ဦးဆံုး တင္ဒါဆြဲဖုိ႔ အခ်ိန္လုပ္တယ္။ တင္ဒါလုပ္တဲ့အခ်ိန္မွာ သူတို႔က ကြင္းဆင္းၿပီးေတာ့ ဆိုင္ေတြမွာ ကုန္ပစၥည္းလက္က်န္ ဘယ္ေလာက္ရွိတဲ့အခ်ိန္ သူတို႔ စက္မႈပစၥည္းေတြကို ကၽြန္ေတာ္တို႔က လႊဲယူထားခဲ့ရတာ။ ၀ယ္ထားခဲ့ရတာဗ်ာ စယူတုန္းက။ ဘယ္ဆိုင္ကေတာ့ ဘယ္ေလာက္ က်န္ေသးတယ္။ ဥပမာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ဆိုင္ဆိုရင္ သိန္းေပါင္း ဘယ္ေလာက္ရွိတယ္၊ စက္မႈပစၥည္းက။ လက္ရွိက သိန္း ၆၀၀ ေလာက္ ရွိတယ္။ သူတို႔ စာရင္းေကာက္သြား တယ္။ ဘာလို႔ေကာက္လဲ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ေမးေတာ့ တင္ဒါက်ရင္ ဒီဟာ၊ ဒီဟာ ဒီဆိုင္ေတြဟာ ဒီလိုေတြရွိေန တယ္။ ၀န္ႀကီးကို တင္ျပမယ္ေပါ႔ဗ်ာ။ အနစ္နာခံတဲ့ လူေတြဆိုၿပီး ကၽြန္ေတာ္တို႔ကို စေျပာမယ္။ တင္ဒါေတာ့ ၀င္ၿပိဳင္ ေစ်းခ်င္း တူလာရင္ စဥ္းစားၾကည့္ေလ၊ တင္ဒါေအာင္ျမင္သူပဲ ေၾကညာမယ္ ဘာညာဆိုေတာ့ ဒါနည္းနည္း ဟထားတာေလ။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ကို ေခၚေျပာတာကေတာ့ ဒီဟာေတြ ကုန္ပစၥည္း လက္က်န္ေတြေတာ့ ရွိေနတယ္။ ခင္ဗ်ားတို႔ကိုေတာ့ ငဲ့ညႇာမွာပဲ။ တင္ဒါလည္း လုပ္လည္းလုပ္ေရာ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ကို မေခၚေတာ့ျပန္ဘူး။ မေခၚေတာ့ဘူး ဆိုေတာ့ တင္ဒါေအာင္တဲ့လူ ပထမ ငါးေယာက္ကို ေခၚညိႇမယ္ဆိုၿပီး ေနာက္ေတာ့ ခ်က္ခ်င္းပဲ အဲဒီပြဲမွာတင္ မိနစ္ ၂၀ ေလာက္ပဲ ၾကာတယ္။ တင္ဒါ ဖြင့္ေနတဲ့ အခ်ိန္မွာ သံုးေယာက္ျဖစ္သြားေရာ ဖြင့္ၿပီးတဲ့ အခ်ိန္မွာ။ အမွန္ကေတာ့ အဲဒီသံုးေယာက္မွာ သူတို႔အုပ္စုေတြက အကုန္ရထားၿပီးၿပီ။ ကဲ ထားေတာ့ ငါတို႔ ကံမပါေတာ့ မရဘူး။ မရဘူးဆိုတဲ့ အခ်ိန္မွာ သူတို႔က ဘာထပ္ေျပာလဲဆိုေတာ့ ခင္ဗ်ားတို႔ကို ဆိုင္ခန္းေျပာင္းတဲ့ အခ်ိန္ေလးေတာ့ အထိုက္အေလ်ာက္ေတာ့ ေပးရမွာေပါ႔ဗ်ာ ဆိုၿပီးေတာ့ သူတုိ႔ပါးစပ္က ထြက္ျပန္ေရာဗ် သိလား။ ၿပီးေတာ့မွ ထြက္ေတာ့မွ လူေတြ နည္းနည္း ၿငိမ္ေလာက္ၿပီ ဆိုေတာ့မွ …. ေတြနဲ႔ စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ေတာ့မယ္။ တစ္ရက္ ေန႔ဆို စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ၿပီ။ ခင္ဗ်ားတို႔ ဒီလအၿပီးဆင္းပါ ဆိုတဲ့စာေတြ ထုတ္ပစ္လိုက္တာ။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ဒီ၀င္းသူဇာကို ယူတယ္ဆိုတာလည္း တိုးတိုးတိတ္တိတ္ ယူခဲ့ၾကတာမဟုတ္ဘူး။ အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက သတင္းစာထဲမွာပဲ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ေခၚခဲ့တာ။ ၀င္းသူဇာ ကိုယ္စားလွယ္ အေရာင္းဆိုင္မ်ားအျဖစ္ ငွားရမ္းမွာျဖစ္ပါတယ္။ အေရာင္းပစၥည္းေတြ ယူရပါမယ္။ အျခားျပင္ပပစၥည္းေတြ မေရာင္းရဘူး။ စက္မႈပစၥည္းေတြကိုပဲ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔၀ယ္ ေပးပါ။ အဲဒီပစၥည္းေတြကိုပဲ ေရာင္းေပးပါ။ တစ္လကို ဘယ္ႏွသိန္းဖိုး ေရာင္းေပးပါဆိုၿပီး သူတို႔ ၀န္ႀကီးဌာနမႏိုင္တဲ့ အထုပ္ကို ကၽြန္ေတာ္ တုိ႔ကို စမ္းသပ္ခ်င္တဲ့ သူေတြကို ေခါင္းေပၚတင္ေပးခဲ့တာ။ အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက တကယ္တမ္းရွိတာက ႏႈတ္ကတိနဲ႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ကို ငါးႏွစ္ဆိုၿပီး ေျပာခဲ့တယ္။ ခင္ဗ်ားတို႔ ငါးႏွစ္ေလာက္ေတာ့ အခ်ိန္ေပးမွာေပါ႔ဆို ၿပီးေတာ့ေျပာခဲ့တယ္။ ဒါေပမဲ့လို႔ ႏွစ္ႏွစ္ကိုတစ္ခါ၊ ႏွစ္ႏွစ္ကို တစ္ခါစာခ်ဳပ္တာ။ အခုကလည္း ဒီလိုကိစၥလုပ္မယ္ ဆိုတာ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔အတြက္ ျပင္ဆင္ခ်ိန္မရဘူး။ တစ္လေလာက္ အတြင္းမွာတင္ လုပ္ခ်ပစ္လိုက္တာ။
အခုကေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ မရေတာ့တဲ့ အတြက္ ကၽြန္ေတာ္တို႔မွာ ေရႊ႕ေျပာင္းဖို႔ အခ်ိန္ေတာ့ ရွိတယ္ေလဗ်ာ။ ေရႊ႕ေျပာင္းဖုိ႔ အခ်ိန္ေတာ့ သူတို႔ေပးရမွာေပါ႔။ အနည္းဆံုး တစ္လ၊ ႏွစ္လေတာ့ သူတုိ႔ ေပးရမယ္ေလ။ သိထား သေလာက္ကေတာ့။ ဆိုင္မရိွတဲ့သူေတြက ဘယ္မွာသြားထားမလဲ။ လိႈင္၀င္းသူဇာဆို ကၽြန္ေတာ္ၾကားတာ အေနာက္ဘက္က ဂုိေထာင္ေလးထဲမွာ သြားၿပီးထိုးသိပ္ထည့္ရမလုိ”” ဟု ျမန္မာသံေတာ္ဆင့္သို႔ေျပာသည္။
ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေတာ္စည္ပင္၏ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းေစ်းအတြင္း ဖြင့္လွစ္ထားေသာ စက္မႈ၀န္ႀကီးဌာနက ၀င္းသူဇာ ဆိုင္ကိုလည္း ေလလံပစ္ခဲ့ေၾကာင္း အဆိုပါ ၀င္းသူဇာဆိုင္ကို လက္ရိွ လုပ္ကိုင္ခြင့္ရေနသူ ေဒၚစပယ္ေမာ္က ““နစ္နာတာကေတာ့ ေတာ္ေတာ္နစ္နာတယ္။ အစ္မကေတာ့ အခ်ိန္ေတာင္းထားတယ္။ အခ်ိန္ ၅ လ ေပးပါဦးလို႔။ အဲဒါပဲ ေျပာထားေသးတယ္။ ဒီေန႔ေတာ့ စာေရာက္လာၿပီဆိုေတာ့ မနက္ျဖန္ အစ္မ စာပို႔ မွာေပါ႔ေနာ္။ ၅ လေလာက္ ေပးပါဦးလို႔။ ကိုယ့္ရဲ႕ ဌာနဆိုင္ရာကိုပဲေပါ႔။ ၃၁ သိန္းခြဲနဲ႔ ေလလံပစ္သြားတာ။ စက္မႈက စည္ပင္ကေနတစ္ဆင့္ ေဒၚစံပယ္ေမာ္ကိုေတာ့ သူတို႔ ငွားရမ္းထားတယ္ေပါ႔။ ေဒၚစံပယ္ေမာ္မွ မယူရင္ သူတုိ႔ကို ျပန္အပ္ပါဆိုတာ သူတို႔ ထုတ္ျပန္ထားေတာ့ အန္တီ ဖတ္ခဲ့ရတယ္။ အန္တီက စည္ပင္ကေန စာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ထားတယ္။ ေဒၚစံပယ္ေမာ္က ဘယ္ႏွခုႏွစ္က စည္ပင္အမိန္႔နဲ႔ ငွားထားတယ္။ ေဒၚစံပယ္ေမာ္ ဆက္ငွားမယ္ဆို ေလလံ မတင္ရဘူးေပါ႔။ အဲလိုေရးထားတယ္။ ဆက္မငွားေတာ့ဘူးဆို သူတို႔ကို ျပန္အပ္ပါလို႔ ေျပာထားတယ္။ ေလလံတင္လိုက္တယ္။ အန္တီဆက္မငွားဘူးဆို ျပန္အပ္ေပါ႔။ အဲလိုေျပာတာ။ စည္ပင္က ဘယ္ခုႏွစ္မွာ ဘယ္လို ေဒၚစံပယ္ေမာ္ကို တစ္ဆင့္ငွားရမ္းထားတယ္ေပါ႔ အဲလိုေျပာတာ””ဟု ျမန္မာ သံေတာ္ဆင့္ သို႔ ေျပာသည္။
ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိ ၀င္းသူဇာ အေရာင္းဆိုင္မ်ားမွ အခ်ိန္တိုအတြင္း ဖယ္ရွားေပးရန္ အေၾကာင္းၾကားျခင္း ခံရသည့္ လုပ္ငန္းရွင္မ်ားက ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတထံ အခ်ိန္တိုးေပးရန္ႏွင့္ နစ္နာမႈမ်ားအား ျပန္လည္ စိစစ္ေပးရန္ တင္ျပခဲ့ရာ ““ျမန္မာတစ္ျပည္လံုး ၀င္းသူဇာေပါင္း ၇၈ ဆိုင္ ရွိသည့္အနက္ တင္ဒါေခၚယူမႈမွာ ယခု ၃၈ ဆိုင္ႏွင့္ ေနာက္ ၁၃ ဆိုင္ စုစုေပါင္း ၅၄ ဆုိင္သာ ေတြ႕ရွိရပါသည္။ က်န္ ၂၅ ဆိုင္ကို စာရင္းေဖာ္ျပထားျခင္း မရွိဘဲ တင္ဒါ ေခၚယူမႈတြင္လည္း မပါ၀င္ခဲ့ပါ။
ထုိအခ်ိန္က လက္ရွိ ေရာင္းခ်ေနေသာ ပစၥည္းမ်ားအား တစ္လအတြင္း ေငြေခ်ရျခင္း၊ ထပ္မံမွာ ယူလိုေသာ ပစၥည္းမ်ားအား တစ္လဆုိင္း ေငြေပးေခ်မႈျဖင့္ စက္မႈထြက္ကုန္မ်ားကို ေရာင္းခ် ေပးခဲ့ၾကပါသည္။ ထုိပစၥည္းမ်ားသည္ အေျခခံ လူတန္းစားမ်ား သံုးစဲြေနသည့္ စက္မႈထြက္ကုန္မ်ား ျဖစ္သည့္အျပင္ ျပည္တြင္းျဖစ္ကို အားေပးရာလည္း ျဖစ္ခဲ့ပါသည္။
စက္မႈထြက္ကုန္မ်ားသည္ မိမိတုိ႔၏ ဆိုင္မ်ားတြင္ က်ပ္ ၈ သန္း ေက်ာ္မွ က်ပ္ သန္း ၆၀ ေက်ာ္အထိ လက္က်န္မ်ား က်န္ရွိ ေနပါသည္။ ထုိပစၥည္းမ်ား က်န္ရွိေနမႈကို ဌာနမွ သိရွိၿပီး ျဖစ္ပါသည္။ တင္ဒါေခၚ ယူမည္ ဆုိေသာ ကိစၥအား ဌာနမွ ႀကိဳတင္ အသိေပးမႈ မရွိဘဲ အမ်ားကဲ့သို႔သာ တင္သြင္း ယွဥ္ၿပိဳင္ခဲ့ရပါသည္။ ၀င္းသူဇာ (ကိုယ္စားလွယ္) အေရာင္းဆုိင္ ဖြင့္လွစ္ထားသူမ်ားသည္ အေျခခံ လူတန္းစားမ်ားသာ ျဖစ္ပါသည္။
တင္ဒါ ေခၚယူရာတြင္လည္း သိန္း ၅၀ မွ သိန္း ၅၀၀ သို႔ တိုးျမႇင့္သည့္အတြက္ လက္ရွိ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားစြာ တင္ဒါ တင္သြင္းႏိုင္ျခင္း မရွိခဲ့ပါ။ တင္ဒါ တင္သြင္းခဲ့သူမ်ားသည္လည္း လုပ္ငန္းရွင္ႀကီးမ်ား၏ တင္သြင္းမႈ မ်ားအား အမီလိုက္ႏိုင္ျခင္း မရွိခဲ့ပါ။ ဌာနမွ လက္ရွိ ဆိုင္ဖြင့္ထားသူမ်ားအား ဦးစားေပးမည္ဟု ႏႈတ္ကတိ ျပဳလုပ္သည္ျဖစ္ပါ၍ ဌာနမွ မည္သုိ႔မွ် ေဆာင္ရြက္ေပးႏိုင္ျခင္း မရွိဟုဆုိကာ တင္ျပမႈမ်ားကို ညိႇႏိႈင္းေပးမႈ မရွိခဲ့ပါ။ ထုိ႔အျပင္ စက္တင္ဘာ ၁၉ တြင္ ဌာနမွ စက္တင္ဘာ လကုန္တြင္ အၿပီး ဖယ္ရွားေပးရန္ အေၾကာင္းၾကား လာပါသည္။ ဆုိင္တင္ေရာင္းခ်မႈ တန္ဖုိးမ်ားမွာ က်ပ္ ၁၀သန္း မွ က်ပ္ သန္း ၁၃၀ ေက်ာ္ လက္က်န္မ်ား က်န္ရွိေနၿပီး အလြယ္တကူ ေျပာင္းေရႊ႕ရန္မွာ မျဖစ္ႏိုင္ပါ။
ဌာနမွ ကိုယ္စားလွယ္ အေရာင္းဆိုင္မ်ားအေပၚ လက္က်န္မ်ား ရွိေနသည္ကို သိပါလ်က္-
(၁) တင္ဒါမေခၚယူမီ တာ၀န္ယူ တင္ျပေပးမႈ မရွိျခင္း
(၂) ဆုိင္ခန္း ငွားရမ္းမႈမ်ား လြန္စြာ ႀကီးျမင့္ေနျခင္း (ျမစ္ႀကီးနား တစ္လငွားရမ္းမႈ က်ပ္သိန္း ၁၆၀)
(၃) ေရႊ႕ေျပာင္းမႈအား လံုေလာက္ေသာ အခ်ိန္မေပးျခင္း စသည္တုိ႔ေၾကာင့္ ၀င္းသူဇာ (ကိုယ္စားလွယ္) အေရာင္းဆိုင္ ဖြင့္လွစ္ထားသူမ်ား အေနျဖင့္ မ်ားစြာ နစ္နာလ်က္ရွိေနၿပီး အားကိုးရာမဲ့ ျဖစ္ေနၾကပါသည္…”” စသည္ျဖင့္ ထည့္သြင္း ေရးသားထားသည္။
Myanmartandawsint Newspaper