ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ သမၼတေလာင္း ျဖစ္ခြင့္မရတဲ့ အေျခခံဥပေဒ အေျပာင္းအလဲဟာ ရယ္စရာမေကာင္းလွတဲ့ ျပက္လံုးတစ္ခုျဖစ္လိမ့္မယ္လုိ႔ ၿဗိတိန္ပါလီမန္ ေအာက္လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒က ေျပာလိုက္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစု ေတြနဲ႔ ႏုိင္ငံေရးအရ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးဖို႔နဲ႔ စစ္မွန္တဲ့ ႏုိင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္ တစ္ရပ္ ကို ေဖာ္ေဆာင္ဖို႔လည္း အစိုးရ ကို တိုက္တြန္းခဲ့ပါတယ္။ စစ္ပြဲေတြ၊ သတ္ျဖတ္မႈေတြ၊ ႏွိပ္စက္မႈေတြ၊ မုဒိန္းမႈေတြကို ရပ္ၾကပါလို႔လည္း သမၼတ၊ အစိုးရနဲ႔ တပ္မေတာ္တို႔ကို ေျပာခဲ့ပါတယ္။ အျပည့္အစံုကုိ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ကေန ကိုေက်ာ္ေက်ာ္သိန္းက သတင္းေပးပို႔ထားပါတယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ သီတင္းတစ္ပတ္ၾကာ ခရီးစဥ္တစ္ခုနဲ႔ ေရာက္ေနတဲ့ ၿဗိတိန္ပါလီမန္ ေအာက္လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒ ဂၽြန္ ဘားကိုး (Jorn Bercow) ဟာ ၾကာသပေတးေန႔က ရန္ကုန္တကၠသိုလ္၊ စိန္ရတုခန္းမမွာ မိန္႔ခြန္းတစ္ခု ေျပာခဲ့ခ်ိန္အတြင္း ျမန္မာႏုိင္ငံက ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ ေျပာဆုိခဲ့တာပါ။ အေျပာင္းအလဲေတြကို အသိအမွတ္ျပဳ ႀကိဳဆိုတာနဲ႔ တစ္ခ်ိန္ထဲမွာပဲ လုပ္ေဆာင္ဖို႔ က်န္ေသးတာေတြကို လုပ္ဖို႔ တိုက္တြန္း ေျပာဆို ခဲ့တာလည္းျဖစ္ပါတယ္။
ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြကို လႊတ္ေပးၿပီး ဖိႏွိပ္ရာေရာက္တဲ့ ဥပေဒျပဌာန္းခ်က္ေတြကို ႐ုပ္သိမ္းလိုက္ၿပီ ဆိုဦးေတာင္မွ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ ကိုယ္ႏိႈက္က ဒီမိုကေရစီကို တားဆီးေႏွာင့္ယွက္ေနမယ္ဆုိရင္ အႏွစ္သာရရွိတဲ့ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးဟာလည္းပဲ အတားဆီး အေႏွာင့္ယွက္ခံရမွာပဲလို႔ ၿဗိတိန္ ေအာက္လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒က ေျပာပါတယ္။
"ဒါေၾကာင့္လည္း ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရးလုပ္ငန္းစဥ္ဟာ အမွန္တကယ္ ဘယ္သူ႔ကိုမွ ခ်န္မထားခဲ့ဘဲ အားလံုးပါေစခ်င္႐ိုးမွန္မယ္၊ တရားလည္း၀င္ သဘာ၀လည္းက်႐ိုးမွန္မယ္ဆိုရင္ သမၼတအျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ခံႏုိင္ဖို႔ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းေတြရဲ႕ အရည္အခ်င္းနဲ႔ဆက္စပ္တဲ့ ျပဌာန္းခ်က္ ေတြ၊ လူမ်ဳိးစုျပည္နယ္ေတြအတြက္ အုပ္ခ်ဳပ္ပံုစနစ္နဲ႔ စပ္လ်ဥ္းတဲ့ ျပဌာန္းခ်က္ေတြ အပါအ၀င္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို အေစာ တလ်င္ ျပင္ဆင္ဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ေနာက္သမၼတသစ္အျဖစ္ ဘယ္သူ႔ကိုေရြးမလည္း ဆိုတာ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ လႊတ္ေတာ္ကသာ ေရြးေကာက္ တင္ေျမႇာက္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ သမၼတေလာင္းအျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ခံခြင့္မရတဲ့ ဘယ္လို အေျခခံဥပေဒအေျပာင္းအလဲကိုမဆို က်ေနာ့္ႏုိင္ငံမွာေရာ ႏုိင္ငံတကာ အသိုင္းအ၀ိုင္းကပါ ရယ္စရာမေကာင္းလွတဲ့ ျပက္လံုးတစ္ခုအျဖစ္ ယူဆၾကမွာ မလြဲပါဘူး။" လို႔ မစၥတာဘားကိုးက ေျပာပါတယ္။
လူမ်ဳိးစုတိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔ေတြနဲ႔ ေဆြးေႏြးတာ၊ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔ အမ်ားအျပားနဲ႔ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး သေဘာ တူညီခဲ့တာေတြကို သူကႀကိဳဆိုပါတယ္။ တဆက္ထဲမွာပဲ ေရရွည္ခုိင္ျမဲတဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရေအာင္ လုပ္ဖို႔ တိုက္တြန္းခဲ့ပါတယ္။
"ဒါေပမဲ့လည္း က်ေနာ္ကိုယ္တိုင္ မ်က္ျမင္ေတြ႔ခဲ့ရၿပီး ေဖာ္ျပေျပာဆို ခဲ့တဲ့ ႏုိင္ငံေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြဟာ ဒီမိုကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးရဲ႕ တကယ့္ ကနဦးအစသာ ျဖစ္ေနသလိုပါပဲ၊ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးေတြဟာ စစ္မွန္တဲ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေပၚေပါက္လာဖို႔ ရည္ရြယ္႐ိုးမွန္ရင္ ယုိင္နဲ႔နဲ႔ ကနဦး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးေတြကေန ပိုၿပီး အႏွစ္သာရရွိတဲ့ တစ္ခုခုဆီ ဦးတည္ရ ပါလိမ့္မယ္။ ၆၆ ႏွစ္ေက်ာ္ၾကာ ျပည္တြင္းစစ္ကို အဆံုးသတ္ဖို႔အတြက္ ကရင္လႈပ္ရွားသူတစ္ေယာက္က က်ေနာ့္ကို ေျပာခဲ့ဖူး သလိုပါပဲ။ အပစ္ အခတ္ရပ္စဲေရးဆိုတာ ဆိုင္းငံ့ခလုတ္ကို ႏွိပ္လိုက္႐ံု သက္သက္ပါ၊ ရပ္တံ့ ခလုတ္ကို က်ေနာ္တို႔ ႏွိပ္ဖို႔လိုပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အခုထက္ ပိုုလုပ္ေဆာင္ၿပီး လူမ်ဳိးစု တိုင္းရင္းသားေတြ နဲ႔ ႏုိင္ငံေရးအရ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးမႈ တစ္ရပ္ပါ၀င္တဲ့ စစ္မွန္တဲ့ ႏုိင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္တစ္ရပ္ကို ေဆာင္ရြက္ဖို႔" သူက အစုိးရကို အားေပး တုိုက္တြန္းခဲ့ပါတယ္။
ႏုိင္ငံေရးအေျဖတစ္ခုမပါဘဲနဲ႔ေတာ့ ပဋိပကၡရဲ႕ အရင္းခံ အေၾကာင္းေတြကို ေျဖရွင္းႏုိင္မွာ မဟုတ္သလို ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလည္း ရမွာ မဟုတ္ဘူးလို႔ သူက ေထာက္ျပခဲ့ပါတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ႏွစ္အတြင္း သူၾကားခဲ့ရတဲ့ ကခ်င္ျပည္နယ္ဘက္က အိုးအိမ္စြန္႔ထြက္ေျပးရတာေတြ၊ ေက်းရြာေတြ ဖ်က္ဆီးခံရတာ ေတြ၊ မုဒိန္းက်င့္၊ အတင္းအဓမၼ အလုပ္ခိုင္း၊ ညႇဥ္းပန္းႏွိပ္စက္သတ္ျဖတ္တာေတြကို ေဖာ္ျပၿပီး အဲဒါေတြ အားလံုးကုိ ရပ္ၾကဖို႔ ေတာင္းဆိုခဲ့ပါတယ္။
"ဒီႏုိင္ငံနဲ႔ ဒီကလူထုရဲ႕ မိတ္ေဆြတစ္ဦးအေနနဲ႔ သမၼတ၊ အစိုးရအဖြဲ႔နဲ႔ စစ္တပ္ကို က်ေနာ္ ရွင္းလင္းစြာ နဲ႔ ျပတ္သားစြာ ေျပာလိုက္ပါတယ္၊ သတ္ျဖတ္တာေတြကို ရပ္ပစ္ပါ၊ ႏွိပ္စက္တာေတြကို ရပ္ပစ္ပါ၊ မုဒိန္းမႈေတြကို ရပ္ပစ္ပါ၊ အဓမၼ ခုိင္းေစတာေတြကို ရပ္ပစ္ပါ။ အဲဒီေတာ့မွသာ လွပေပမဲ့လည္း ကခ်င္ျပည္နယ္မွာပဲျဖစ္ျဖစ္ ႏုိင္ငံရဲ႕ တျခားေနရာေတြမွာပဲျဖစ္ျဖစ္ အေမွာင္ဖံုးၿပီး အသိဉာဏ္ႏံုနဲ႔ေနရတဲ့ တိုင္းျပည္နဲ႔လူထုဟာ ျပန္လည္သင့္ျမတ္ဖို႔၊ အားလံုးအတြက္ ပိုမိုေကာင္းမြန္တဲ့ အနာဂတ္ တစ္ခုကို တည္ေဆာက္ဖို႔ သူတို႔ရဲ႕ဘ၀ေတြကို ႐ုပ္ပိုင္းအရသာမကဘဲ စိတ္ႏွလံုးပိုင္း အရပါ ျပန္ၿပီးတည္ေဆာက္မႈေတြ စလုပ္ႏုိင္မွာျဖစ္ပါတယ္။" လို႔ မစၥတာဘားကိုးက ေျပာခဲ့ပါတယ္။
၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ႏုိင္ငံသားျဖစ္မႈဆိုင္ရာဥပေဒကို ႏုိင္ငံတကာလူ႔အခြင့္အေရးဆုိင္ရာ စံႏႈန္းေတြနဲ႔ လိုက္ေလ်ာညီေထြစြာ ျပန္လည္ သံုးသပ္ၿပီး ျပင္ဆင္ဖို႔လည္း အစိုးရကိုေရာ လႊတ္ေတာ္ကိုပါ သူက ေတာင္းဆုိခဲ့ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ နားလည္မႈလြဲေနတာေတြကို ျပင္ဆင္ႏုိင္ဖို႔၊ သတင္းအမွားေတြကို တန္ျပန္ႏုိင္ဖုိ႔နဲ႔ ခြဲျခားဆက္ဆံတာေတြကို ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းႏုိင္ဖို႔ရာ ျမန္မာႏုိင္ငံက သူ႔ အေခၚ အားျဖင့္ ႐ိုဟင္ဂ်ာလူထုရဲ႕ သမိုင္းေၾကာင္းကို စစ္မွန္ၿပီး သီးျခားလြတ္လပ္တဲ့ သ႐ုပ္ခြဲေလ့လာမႈတစ္ရပ္ လုပ္ဖို႔ကိုလည္း မစၥတာ ဂၽြန္ ဘားကိုး က ေတာင္းဆိုခဲ့ပါတယ္။
တနလၤာေန႔က စတင္တဲ့ ခရီးစဥ္မွာ မစၥတာဘားကိုးနဲ႔အတူ ၿဗိတိသွ် ႏုိင္ငံေရးပါတီစံုက ကိုယ္စားလွယ္ေတြ ပါလာတာပါ။ ၿပီးခဲ့တဲ့ ရက္ေတြတုန္းက ေနျပည္ေတာ္မွာ သမၼတဦးသိန္းစိန္၊ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒ သူရဦးေရႊမန္း၊ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၊
ျပည္ေထာင္စု ၀န္ႀကီး ဦးစိုးသိန္းတို႔အျပင္ လႊတ္ေတာ္ေရးရာေကာ္မတီေတြက ဥကၠ႒ ေတြနဲ႔လည္း သီးျခားစီ ေတြ႔ဆံုခဲ့ပါတယ္။ သူနဲ႔ တျခား ၿဗိတိသွ်လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြဟာ ၿဗိတိသွ်ပါလီမန္မွာ ဘယ္လို လုပ္ငန္း လုပ္ေဆာင္ လည္ပတ္တယ္ ဆိုတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့လည္း သူတို႔ရဲ႕အေတြ႔အၾကံဳေတြကို မွ်ေ၀တဲ့ ေဆြးေႏြးပြဲတစ္ခု လုပ္ခဲ့ပါ ေသးတယ္။
ၾကာသပေတးေန႔က ရန္ကုန္တကၠသိုလ္၊ စိန္ရတုခန္းမမွာေျပာတဲ့ သူ႔ရဲ႕မိန္႔ခြန္းကို တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားေတြ အပါအ၀င္ ျမန္မာ့ ပညာေရး အသုိင္းအ၀န္းက တာ၀န္ရွိသူေတြ၊ ႏုိင္ငံေရးပါတီေတြက တာ၀န္ရွိသူေတြ၊ လူ႔အခြင့္အေရး လႈပ္ရွားသူေတြ၊ ဘာသာေရး ေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ ႏုိင္ငံတကာ အစိုးရမဟုတ္တဲ့အဖြဲ႔အစည္းေတြက ကိုယ္စားလွယ္ေတြ တက္ေရာက္ နားေထာင္ခဲ့ၾကပါတယ္။
မနက္ျဖန္ ေသာၾကာေန႔မွာေတာ့ မစၥတာ ဂၽြန္ ဘားကိုးဟာ မြန္ျပည္နယ္ဆီသြားေရာက္ၿပီး ျပည္နယ္အစိုးရအဖြဲ႔ တာ၀န္ရွိသူေတြ၊ မြန္ ႏုိင္ငံေရးပါတီေတြ၊ အရပ္ဖက္ လူမႈအဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုမွာျဖစ္သလို ၿဗိတိန္ ျပည္ပဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးဌာနက ရန္ပံုေငြ ေထာက္ပံ့ ထားတဲ့ စီမံကိန္းေတြကို လွည့္လည္ၾကည့္႐ႈမယ္လုိ႔ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၊ ၿဗိတိန္သံ႐ံုးတာ၀န္ရွိသူတစ္ဦးက ဗီြအိုေအကို ေျပာပါ တယ္။
ကုိေက်ာ္ေက်ာ္သိန္း (ဗီြအုိေအ)