ျမန္မာ့က်န္းမာေရး အလားအလာေကာင္း

HIV- AIDS ငွက္ဖ်ားနဲ႔ တီဘီေရာဂါ ကာကြယ္တိုက္ဖ်က္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ ေရာဂါ ၃ မ်ိဳး ရံပံုေငြအဖြဲ႔ႀကီးက  အခုအခါမွာ ေထာင္စုႏွစ္ က်န္းမာေရး ပန္းတိုင္ အသြင္ေျပာင္းၿပီး  ကူညီေထာက္ပံ့မႈေတြ ေပးလာတာမို႔  အေျပာင္းအလဲေတြ လုပ္ေနတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ့ က်န္းမာေရး က႑ဟာ တိုးတက္မႈေတြ ရွိလာႏိုင္ေတာ့မယ္လို႔  ျမန္မာႏိုင္ငံ က်န္းမာေရး ဆိုင္ရာကၽြမ္းက်င္သူေတြက ခန္႔မွန္းသံုးသပ္ၾကပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ အစိုးရအေနနဲ႔ က်န္းမာေရးဝန္ထမ္းေတြအတြက္ စားဝတ္ေနေရး အဆင္ေျပေစဖို႔ လုပ္ခလစာေတြ တုိးျမွင့္ေပးတာ အပါအဝင္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈေတြ နဲ႔ ပံ့ပိုးေပးဖို႔ေတြေတာ့  လိုအပ္ေနဆဲျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ျမန္မာအစိုးရနဲ႔ က်န္းမာေရးဆိုင္ရာ နားလည္မႈ စာခၽြန္လႊာ လက္မွတ္ေရးထုိးထားတဲ့ John Hopkins တကၠသိုလ္က ညႊန္ၾကားေရးမႈး  ေဒါက္တာ Chris Beyrer နဲ႔ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားတဲ့  ေဒၚခင္မ်ိဳးသက္က အျပည့္အစံုကို  တင္ျပေပးထားပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အေျပာင္းအလဲေတြ လုပ္ေဆာင္လာတဲ့ ေနာက္ပိုင္း အရင္က ရပ္ဆိုင္းထားတဲ့  3 D Fund ရန္ပံုေငြ အဖြဲ႔ႀကီးကေန  HIV- AIDS ငွက္ဖ်ားနဲ႔ တီဘီေရာဂါ ကာကြယ္ တုိက္ဖ်က္ေရး လုပ္ငန္းေတြ ျပန္လုပ္လာခဲ့သလို အခုအခါမွာ 3MDG လို႔ေခၚတဲ့ ေထာင္စုႏွစ္ က်န္းမာေရး ပန္းတိုင္ ရည္မွန္းခ်က္အရ ဒီေရာဂါ ၃ မ်ိဳးအျပင္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္မိခင္နဲ႔ ကေလးသူငယ္ က်န္းမာေရး အတြက္ပါ တိုးၿပီး လုပ္ေဆာင္လာခဲ့တာပါ။

ဒီေထာင္စုႏွစ္ က်န္းမာေရး ပန္းတိုင္အတြက္ အရင္တုန္းက ျမန္မာႏိုင္ငံကို လူ႔အခြင့္ေရးခ်ိဳးေဖါက္မႈေတြအတြက္ အေရးယူထားတဲ့ အေမရိကန္အစိုးရ အပါအဝင္ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြက ပံ့ပိုးမႈေတြ တိုးလုပ္လာတာမို႔  ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႔ အနာဂတ္ က်န္းမာေရးဆိုင္ရာ လုပ္ငန္းေတြအတြက္ အေထာက္အကူ ရလာႏိုင္တယ္လို႔ John Hopkins တကၠသိုလ္က HIV- AIDS ေရာဂါသုေတသနနဲ႔ လူထုက်န္းမာေရး ဆိုင္ရာအႀကီးအကဲ  ေဒါက္တာ ခရစ္ ေဘယာ (Dr. Christ Beyrer) က ေျပာပါတယ္။
“ဒီရန္ပုံေငြအတြက္ အေထာက္အပံ့ေပးဖို႔  ကတိေပးထားတဲ့ အဖြဲ႔ေတြထဲမွာ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံက DIFID  လို႔ ေခၚတဲ့ ႏိုင္ငံတကာဖြံ႔ၿဖိဳးမႈ အကူညီေပးေရးဌာန၊ AUSAID ၊ အီးယူ၊ ေနာ္ေဝးအျပင္  အခုဆို အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုပါ ပါလာၿပီး သူတို႔က လာမယ့္ ၅ ႏွစ္အတြင္းမွာပဲ ေဒၚလာသန္းေပါင္း ၂၅၀ ကေန ၃၅၀ အတြင္း အကူညီေပးမယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ သိရပါတယ္။  ဒါဟာ အရင္  3MDG ရန္ပံုေငြကို ထပ္ၿပီး ေဆာင္းေပးမွာမို႔  ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ အေတာ့္ကို အကူအညီရမွာပါ။”

ဒီရန္ပုံေငြအတြက္ အေထာက္အပံ့ေပးဖို႔  ကတိေပးထားတဲ့ အဖြဲ႔ေတြထဲမွာ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံက DIFID  လို႔ ေခၚတဲ့ ႏိုင္ငံတကာဖြံ႔ၿဖိဳးမႈ အကူညီေပးေရးဌာ၊ AUSAID ၊ အီးယူ၊ ေနာ္ေဝးအျပင္  အခုဆို အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုပါ ပါလာၿပီး သူတို႔က လာမယ့္ ၅ ႏွစ္အတြင္းမွာပဲ ေဒၚလာသန္းေပါင္း ၂၅၀ ကေန ၃၅၀ အတြင္း အကူညီေပးမယ္လို႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ သိရပါတယ္။  ဒါဟာ အရင္  3MDG ရံပံုေငြကို ထပ္ၿပီး ေဆာင္းေပးမွာမို႔  ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ အေတာ့္ကို အကူအညီရမွာပါ။

ျမန္မာႏိုင္ငံကို ၿပီးခဲ့တဲ့ ဇြန္လထဲ သြားေရာက္ခဲ့တဲ့ ေဒါက္တာေဘယာ အေနနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံထဲမွာ အေျပာင္းအလဲေတြနဲ႔ တိုးတက္လာေနတာကို ေတြ႔ရတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အခုလို က်န္းမာေရးဆိုင္ရာ အကူအညီေတြနဲ႔ ပါတ္သက္ၿပီး ပြင့္လင္းလာတဲ့ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းက ေသေသခ်ာခ်ာ ေစာင့္ၾကည့္ႏိုင္မွာမို႔ အလႉရွင္ေတြ ကူညီရက်ိဳးနပ္မယ္လို႔ သံုးသပ္ပါတယ္။
“ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ အေကာင္းဘက္ေဆာင္တဲ့ အေျပာင္းအလဲေတြ အမ်ားႀကီး ျမင္ေနရပါတယ္။ က်န္းမာေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေျပာရရင္ ဒါဟာ  အေျပာင္းအလဲရဲ့ အစပဲရွိေန ပါေသးတယ္။  ႏိုင္ငံေရးအရ အေျပာင္းအလဲေတြနဲ႔ အတူ သတင္းမီဒီယာ ပြင့္လင္းမႈ  ပိုရွိလာတဲ့အတြက္ လုပ္ငန္းပိုင္း ကၽြမ္းက်င္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြ အေနနဲ႔ ပိုၿပီး ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေျပာဆိုႏုိင္လာတာေတြရပါတယ္။  ဒီအေျခအေနက  စိန္ေခၚေနတဲ့ ျပႆနာေတြကို လူေတြ ပိုသိလာႏိုင္တာျဖစ္ၿပီး  ဥပမာ အလႉရွင္ေတြ လႈလိုက္တဲ့ ေငြေတြအလဟႆ မျဖစ္ပဲ တကယ္လုိအပ္တဲ့ ေနရာေတြမွာ တကယ္သံုးႏိုင္တဲ့ အေနထားမ်ိဳး ျဖစ္လာႏုိင္ပါတယ္။”

ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမွႈေတြလုပ္ေနတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ က်န္းမာေရးက႑မွာ အစိုးရရဲ့ ပံ့ပိုးကူညီမႈဟာ အဓိကလိုအပ္ေနတယ္လို႔လည္း ေထာက္ျပပါတယ္။ က်န္းမာေရးဝန္ထမ္းေတြ အေနနဲ႔ လုပ္ခလစာနဲပါးတဲ့အတြက္ ဘဝ ရပ္တည္ေရးအတြက္ လံုေလာက္မႈ မရွိတာဟာ က်န္းမာေရးက႑မွာ အဓိကျပႆနာတခုလို႔လည္း ျမင္ပါတယ္။
“ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ဒီဆိုးရြားတဲ့ ေရာဂါေတြနဲ႔  ပတ္သက္ၿပီး အေျခေနတိုးတက္ေအာင္ လုပ္ရမယ့္ လုပ္ရပ္ေတြက အမ်ားႀကီး က်န္ပါေသးတယ္။  ဒီအထဲမွာ အေရးအပါဆံုးသူေတြက သူနာျပဳေတြ midwives နဲ႔ တျခား က်န္းမာေရးဝန္ထမ္းေတြပါ။  သူတို႔က HIV- AIDS ေဝဒနာရွင္ေတြအတြက္ အေကာင္းဆံုး လုပ္ေပးႏုိင္တာကို ႏိုင္ငံတိုင္းလိုလုိမွာ ေတြ႔ရေလ့ရွိပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ေတာ့ ဆရာဝန္က လံုလံုေလာက္ေလာက္မရွိတဲ့ ေက်းလက္ေဒသေတြမွာ သူတို႔က သိပ္အေရးပါပါတယ္။
ေနာက္အေရးႀကီးတဲ့ အခ်က္တခ်က္လို႔ ကၽြန္ေတာ္ျမင္တာက  အစိုးရရဲ့ ပံ့ပိုးမႈပါ။ အစိုးရလက္ေအာက္မွာပဲ  ဒီက်န္းမာေရးလုပ္သားေတြ ရွိဖို႔ လိုပါတယ္။ အခု အေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ဝင္ေငြနဲပါးတဲ့ အတြက္ တျခားမွာ ဘဝရပ္တည္ႏိုင္ဖို႔  အလုပ္ထြက္လုပ္ေနရတာမ်ိဳး ေတြ႔ရတဲ့ အတြက္ အစိုးရဘက္က သူတို႔ရဲ့ လုပ္ရပ္ကို ပံ့ပိုးေပးတဲ့ အေနနဲ႔ လုပ္ခလစာေတြကို တိုးျမွင့္ေပးဖို႔ လိုပါတယ္။ ဒါကို အဓိက ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေပးဖို႔ လိုပါတယ္။  ဒီက်န္းမာေရး လုပ္သားေတြ အစိုးရ လက္ေအာက္မွာပဲ  ျပည့္ျပည့္စံုစံုနဲ႔  လူထုအတြက္ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္ကုသမႈေတြ လုပ္ေပးရမွာပါ။” 

ဒါ့အျပင္ ေဒသခံ ျမန္မာ NGO အဖြဲ႔ေတြရဲ့ က႑ကလည္း သိပ္ကိုအေရးပါတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ သူတို႔ဟာ ရသမွ် အလႈေငြနဲနဲနဲ႔ တကယ္ႀကီးမားတဲ့ လုပ္ငန္းတာဝန္ေတြကို လုပ္ေဆာင္ေနတာ ေတြ႔ရတာမို႔ အခုလို ပြင့္လင္းလာခ်ိန္မွာ အစိုးရအေနနဲ႔ သူတို႔နဲ႔ လက္တြဲ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္မယ့္ နည္းလမ္းေတြကို ရွာေဖြဖို႔ လိုအပ္တယ္လို႔လည္း အႀကံေပးပါတယ္။
HIV- AIDS ေရာဂါမ်ိဳးကို ရွမ္းျပည္နဲ႔ အထူးသျဖင့္ ကခ်င္ျပည္နယ္ေတြမွာ အျဖစ္မ်ားတာေတြ႔ရၿပီး ဒီေဒသေတြအတြက္ အထူးစီမံကိန္းေတြ ခ်ေပးဖို႔ လိုအပ္သလို တုိင္းရင္းသား က်န္းမာေရး အဖြဲ႔အစည္းေတြရဲ့ က႑ကလည္း သိပ္ကိုအေရးပါတာမို႔ လွ်စ္လ်ဴရႈ မထားသင့္ဘူးလို႔ ေဒါက္တာေဘယာက ေျပာပါတယ္။

ေဒၚခင္မ်ဳိးသက္ (ဗီြအုိေအ)