ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒကို ျပင္ဆင္ႏုိင္ေရး အေရးႀကီးသလိုပဲ ဖြဲ႔စည္းပံုနဲ႔အညီ လိုက္နာေဆာင္ရြက္ အေကာင္အထည္ ေဖာ္သြားဖို႔ကလည္း အေရးႀကီးတဲ့ကိစၥ ျဖစ္တယ္လို႔ ျမန္မာ့အေရး ကၽြမ္းက်င္သူ ေဂ်ာ့ခ်္ေတာင္း တကၠသိုလ္က ပါေမာကၡ ေဒးဗစ္စတုိင္းဘတ္က ေျပာပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို ျပင္ဆင္ႏိုင္ဖို႔ ကနဦး ေျခလွမ္းတရပ္အျဖစ္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ေလ့လာစိစစ္ေရး လႊတ္ေတာ္ေကာ္မတီက ၾသဂုတ္လ ၂၃ ရက္ေန႔မွာ ပထမဆံုးအႀကိမ္ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဖြဲ႔စည္းပံုျပင္ဆင္ႏုိင္ေရးမွာ အဓိက ဘယ္အရာေတြက စိန္ေခၚမႈေတြ ျဖစ္ေနတာပါလဲ။ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားတဲ့ မခင္ျဖဴေထြးက တင္ျပေပးထားပါတယ္။
အျငင္းပြားစရာေတြ ျဖစ္ေနတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ႏိုင္ေရးမွာ လက္ရွိ စစ္တပ္ရဲ႕ ပါဝင္မႈအခန္းက႑က စိန္ေခၚမႈ တရပ္အျဖစ္ ရွိေနတာ ျငင္းစရာမရွိသလို ဖြဲ႔စည္းပံု ျပင္ဆင္ေရးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ထည့္သြင္းစဥ္းစားစရာေတြ အမ်ားႀကီးရွိေနတယ္လို႔ ျမန္မာ့အေရး ကၽြမ္းက်င္သူ ေဂ်ာ့ခ်္ေတာင္း တကၠသိုလ္က ပါေမာကၡ ေဒးဗစ္ စတုိင္းဘတ္က ေျပာပါတယ္။ ဖြဲ႔စည္းပံု ဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရး သာမက ဥပေဒေတြကို ဘယ္ေလာက္ထိ လက္ေတြ႔ အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏိုင္သလဲ ဆုိတဲ့ ကိစၥကလည္း အေရးႀကီးတယ္လို႔ သူက ဆိုပါတယ္။
“ေသခ်ာတာကေတာ့ စစ္တပ္က သူ႔ရဲ႕ အခန္းက႑၊ သူ လုပ္ေဆာင္ခ်င္တဲ့ အရာေတြကို ဖြဲ႔စည္းပံုထဲမွာ အခိုင္အမာ ျပဌာန္း ေနရာယူထားၿပီးသား ျဖစ္ပါတယ္။ ဆိုေတာ့ ဒီလို ျပဌာန္းထားတဲ့အတြက္ လူတဦးခ်င္းစီရဲ႕ လြတ္လပ္ခြင့္၊ ေဒသတခုခ်င္းစီရဲ႕ လြတ္လပ္ခြင့္ေတြ ပိုၿပီး ရလာဖို႔ဆိုတာ မလြယ္ပါဘူး။ ဥပမာ ဆင္ဆာတည္းျဖတ္ခြင့္ ဖယ္ရွားေပးလုိက္တာမ်ိဳးေလာက္နဲ႔ မၿပီးသြားပါဘူး။ လြတ္လပ္စြာ တရားစီရင္ပိုင္ခြင့္ ရွိဖို႔ ဆိုတဲ့ ကိစၥေတြကလည္း အေရးႀကီးပါတယ္။ ဖြဲ႔စည္းပံုနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ေမးခြန္းထုတ္စရာေတြ ကေတာ့ အမ်ားႀကီးပါ။ ဖြဲ႔စည္းပံုပါ ဥပေဒေတြကို လက္ေတြ႔ အေကာင္အထည္ေဖာ္ သြားႏိုင္ဖို႔ကလည္း အေရးႀကီးပါတယ္။”
အရင္အစိုးရလက္ထက္ ေရးဆြဲ အတည္ျပဳခဲ့တဲ့ ဖြဲ႔စည္းပံုနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အျငင္းပြားမႈေတြ ရွိေနတာမွာ ဖြဲ႔စည္းပံုအရ ဘယ္လိုလူေတြသာ သမၼတ နဲ႔ ဒုသမၼတ ျဖစ္ခြင့္ရွိတယ္ဆိုတဲ့ ျပဌာန္းခ်က္ေတြကိုသာ လူေတြက ေထာက္ျပေဝဖန္ေနၾကသလို တကယ္ေတာ့ ဒီအခ်က္ေတြအျပင္ တျခားအေရးပါတဲ့ ေထာက္ျပစရာ အခ်က္ေတြ အမ်ားအျပား ရွိေနတာ ျဖစ္တယ္လို႔လည္း မစၥတာစတိုင္းဘတ္က ေထာက္ျပပါတယ္။
“ဘယ္ဖြဲ႔စည္းပံု မဆို လိုအပ္ရင္ ျပင္ဆင္ႏုိင္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ လက္ရွိ ဖြဲ႔စည္းပံု ဆိုရင္ အသစ္ျဖစ္႐ံုသာမက ဒီဖြဲ႔စည္းပံုကို ဘယ္လို အတည္ျပဳထားသလဲ ဆုိတာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ေမးခြန္းထုတ္စရာေတြ ရွိေနတဲ့ ဖြဲ႔စည္းပံုပါ။ ဆိုေတာ့ ဒီ ဖြဲ႔စည္းပံုနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ျပႆနာေတြ အမ်ားႀကီး ရွိေနတာပါ။ ဒီအထဲမွာ ဘယ္သူေတြ သမၼတ၊ ဒုသမၼတေတြ ျဖစ္ခြင့္ရွိတယ္၊ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ တပ္မေတာ္သားေတြ ပါဝင္ခြင့္၊ ဘယ္ေလာက္မ်ားမ်ား ပါဝင္ေနတယ္ စသျဖင့္ ျပႆနာေတြ ရွိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တျခား ဒီ့ထက္အေရးပါတဲ့ ေထာက္ျပစရာ အခ်က္ေတြ လည္း အမ်ားႀကီးပါ။ ဥပမာ တိုင္းေဒသေတြနဲ႔ ျပည္နယ္ လႊတ္ေတာ္ေတြ အေနနဲ႔ လုပ္ပိုင္ခြင့္ေတြ ဘယ္ေလာက္အထိ ေပးထားလဲ။ သူတို႔ရဲ႕ လုပ္ပိုင္ခြင့္ေတြကို ပိုၿပီးေတာ့ ေပးထားသင့္သလား။ ဒီလိုေပးမႈက ဘယ္လို အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈေတြ ရွိႏိုင္မလဲ။ လူနည္းစုေတြရဲ႕ ဘာသာစကား၊ ယဥ္ေက်းမႈ၊ ကိုးကြယ္ယံုၾကည္မႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဘာေတြ သတ္မွတ္ျပဌာန္း ထားသင့္သလဲ။ စတဲ့ အေရးပါတဲ့ ထည့္သြင္းစဥ္းစားရမယ့္ အေၾကာင္းအရာေတြ ရွိပါတယ္။”
လႊတ္ေတာ္တြင္း တပ္မေတာ္သားေတြကို ေနရာေပးထားတဲ့ကိစၥ အပါအဝင္ ေမးခြန္းထုတ္စရာ ျဖစ္ေနတဲ့ ျမန္မာ ႏိုင္ငံရဲ႕ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ႏုိင္ဖို႔ ပထမေျခလွမ္းတရပ္ အေနနဲ႔ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္က ဖြဲ႔စည္းေပးထားတဲ့ ၂ဝဝ၈ ခုနွစ္အေျခခံဥပေဒ ေလ့လာသံုးသပ္ေရးေကာ္မတီ ဟာ ၾသဂတ္စ္လ ၂၃ ရက္ေန႔မွာ ပထမဆံုးအႀကိမ္ ေတြ႔ဆံု ေဆြးေႏြးမႈေတြ လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ကေန ဒီေကာ္မတီကို လုပ္ပိုင္ခြင့္နဲ႔ တာဝန္ေတြ အတည္ျပဳႏိုင္ဖို႔ အတြက္ ေကာ္မတီအတြင္း ျပင္ဆင္စရာ ရွိတာေတြကို အဓိက ေဆြးေႏြးတာျဖစ္သလုိ ေကာ္မတီ အတြင္းေရးမွဴးနဲ႔ အေထြေထြ အတြင္းေရးမွဴးေတြကိုလည္း ေရြးခ်ယ္ခဲ့ၾကတယ္လို႔ ေကာ္မတီ အဖြဲ႔ဝင္တဦးက ဗြီအိုေအကို ေျပာပါတယ္။ ဒီလႊတ္ေတာ္ေကာ္မတီ အေနနဲ႔ အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရးအတြက္ ဘယ္ေလာက္အထိ အႀကံ ျပဳႏိုင္မလဲ၊ သူတို႔ရဲ႕ အႀကံျပဳခ်က္ေတြကို လႊတ္ေတာ္ကို ဘယ္အခ်ိန္မွာ တင္သြင္းလာႏုိင္မလဲဆုိတာလည္း ေသခ်ာ မသိရေသးပါဘူး။ ေဝဖန္သူေတြကေတာ့ ဒီလႊတ္ေတာ္အေနနဲ႔ ဖြဲ႔စည္းၿပီးကတည္းက ဘာလုပ္ေဆာင္ခ်က္မွ ေသေသခ်ာခ်ာ လုပ္ မျပႏုိင္ေသးတဲ့အေပၚမွာ ေထာက္ျပ ေဝဖန္ေနၾကတာျဖစ္ပါတယ္။
မခင္ျဖဴေထြး (ဗီြအုိေအ)