၈၈ ကာလ နွိမ္နွင္းသတ္ျဖတ္မႈမ်ားကို စုံစမ္းေပးရန္ ေတာင္းဆို

၁၉၈၈ ဒီမိုကေရစီအေရး ေတာင္းဆိုဆနၵျပတဲ့သူေတြကို အစုလိုက္ အျပုံလိုက္ သတ္ျဖတ္ တာေတြကို လြတ္လပ္မွ်တတဲ့ စုံစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြ လုပ္ေဆာင္ေပးဖို့ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ကို လူ့အခြင့္အေရးအဖြဲ့ (HRW) က ေတာင္းဆိုလိုက္ပါတယ္။

၁၉၈၈ ခုနွစ္ အေရးေတာ္ပုံအတြင္း ပစ္သတ္ခံရသူေတြနဲ့ တျခား လူ့အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြအတြက္ တရားမွ်တမႈကသာ ျမန္မာရဲ့ စစ္မွန္တဲ့ ျပုျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြကို ေဖာ္ေဆာင္နုိင္မွာ ျဖစ္တယ္ဆိုတာ ျမန္မာ့မိတ္ေဆြနဲ့ အလႉ႐ွင္ေတြက ႐ွင္း႐ွင္းလင္းလင္းသိသင့္တယ္လို့ HRW က ဩဂုတ္ ၆ ရက္ေန့ ရက္စြဲနဲ့ ထုတ္ျပန္ခ်က္မွာ ေရးပါတယ္။

၁၉၈၈ ခုနွစ္ ဩဂုတ္ ၈ ရက္ေန့ နုိင္ငံတ၀ွမ္းဆနၵျပခဲ့ၾကရာမွာ ေက်ာင္းသားေတြ၊  သံဃာ ေတာ္ေတြ၊ အစိုးရ၀န္ထမ္းေတြနဲ့ အရပ္သားေတြ ပါ၀င္ခဲ့ျပီးေတာ့ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကေန ဒီမိုကေရစီကို ေျပာင္းလဲေပးဖို့ ေတာင္းဆိုခဲ့ပါတယ္။

၁၉၈၈ ခုနွစ္ မတ္လကေန စက္တင္ဘာအထိ နိုင္ငံတ၀န္းမွာ ဒီမိုကေရစီအေရး လႈပ္႐ွား သူေတြကို အစိုးရက နွိမ္နွင္းခဲ့တဲ့အတြက္ ေထာင္နဲ့ခ်ီတဲ့လူေတြ လုံျခုံေရးတပ္ဖြဲ့၀င္ေတြေၾကာင့္ ေသဆုံးခဲ့ရပါတယ္။

“အရင္ ၂၅ နွစ္က အစုလိုက္အျပုံလိုက္ သတ္ျဖတ္မႈေတြက ထုတ္ေဖာ္လို့မရတဲ့ ဒဏ္ရာ ေတြ ျဖစ္ခဲ့သလို  အစိုးရရဲ့ ျပုျပင္ေျပာင္းလဲေရးကို စိန္ေခၚေနပါတယ္။  စစ္တပ္ရဲ့မေတာ္မတရား လုပ္ေဆာင္မႈေတြကို နွစ္ ၅၀ ၾကာ ျငင္းဆိုထားတာကို ခ၀ါခ် ျပီးေတာ့ အတိတ္က လူသတ္သမားေတြနဲ့အတူ မ႐ွိဘဲ ျပည္သူနဲ့ အတူ႐ွိေၾကာင္း အစိုးရအေနနဲ့ ျပသသင့္ပါတယ္” လုိ့ HRW အာ႐ွေဒသ ညြန္ၾကားေရးမႉး ဘရက္အဒမ္က ေၾကညာခ်က္မွာ ေျပာပါတယ္။

၁၉၈၈ ဒီမိုကေရစီေရးလႈပ္႐ွားမႈ ေငြရတုအျဖစ္ ရန္ကုန္နဲ့ မနၱေလးျမို့မွာ  က်င္းပေနတဲ့ အခ်ိန္မွာ HRW က အခုလို ေတာင္းဆိုလုိက္တာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ က်န္ေနေသးတဲ့ နုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြကို လြွႊတ္ေပးဖို့ ၁၉၉၆ ခုနွစ္ ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသားဆနၵျပပြဲနဲ ၂၀၀၇ ခုနွစ္ ေ႐ြွႊ၀ါေရာင္ေတာ္လွန္ေရး နွိမ္နင္းမႈေတြကိုလည္း လြတ္လပ္စြာစုံစမ္းေပးဖို့ HRW က ေတာင္းဆိုလိုက္ပါတယ္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ့ ေထာက္ခံသူေတြကို တိုက္ခုိက္ခဲ့ျပီး လူေသဆုံးမႈေတြ ႐ွိခဲ့တဲ့ ၂၀၀၃ ဒီပဲယင္းအေရးအခင္းကိုလည္း လြတ္လြတ္လပ္လပ္ စုံစမ္းတာမ႐ွိေသးဘူးလို့ ေထာက္ျပထားပါတယ္။

by ကို​ေထြး​(ဒီဗီြဘီ)