အရပ္ဘက္လူမႈအဖြဲ႔ေတြနဲ႔ ကင္တားနားေတြ႔

လူ႔အခြင့္အေရးအထူးကိုယ္စားလွယ္ မစၥတာ ကင္တားနားဟာ လက္ရွိ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနအရပ္ရပ္ကို သိရဖို႔အတြက္ ျပည္တြင္းအေျခစိုက္ အရပ္ဘက္လူ႔အဖြဲ႔အစည္းမ်ဳိးစံုနဲ႔ အဂၤါေန႔က ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွာ ေတြ႔ဆံုခဲ့ပါတယ္။ သိရွိရတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြကို သူ႔ရဲ႕အစီရင္ခံစာထဲမွာ ထည့္သြင္းေရးသားၿပီး လာမယ့္ ကုလသမဂၢ အေထြေထြညီလာခံနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီ အစည္းအေ၀းေတြမွာ တင္ျပသြားမွာျဖစ္ပါတယ္။ အျပည့္အစံုကုိ ကိုေက်ာ္ေက်ာ္သိန္းက တင္ျပထားပါတယ္။

မစၥတာ ေတာမတ္စ္ အိုေဟး ကင္တားနားဟာ အဂၤါေန႔က ရခုိင္ျပည္နယ္၊ စစ္ေတြၿမိဳ႕ကေန ျပန္လာၿပီးတဲ့ေနာက္ အရပ္ဘက္လူမႈအဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔ အခ်ိန္အေတာ္ယူၿပီးေတာ့ ေတြ႔ဆံုခဲ့တာပါ။

သူေတြ႔ဆံုခဲ့တဲ့ထဲမွာ ေရွ႕ေနကြန္ယက္၀င္ေတြ၊ လယ္ယာေျမသိမ္းဆည္းခံရတဲ့ ကိစၥရပ္ေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး လုပ္ေဆာင္ေနသူေတြ၊ ေက်ာင္းသားသမဂၢေတြ စသည္အားျဖင့္ လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ ဆက္စပ္ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ အဖြဲ႔အစည္း အစံုပါတယ္လုိ႔ ေတြ႔ဆံုတဲ့ထဲမွာ ပါ၀င္တဲ့ Equality Myanmar လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔ရဲ႕ ဒါ႐ိုက္တာ ဦးေအာင္မ်ဳိးမင္းက ေျပာပါတယ္။

မစၥတာကင္တားနား အဓိကသိခ်င္တာကေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ လက္ရွိ လူ႔အခြင့္အေရးအေျခအေန၊ ေနာက္ဆံုးအႀကိမ္ သူလာ သြားၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရးအေျခအေနကို အစီရင္ခံစာ ေရးသား တင္ျပခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္ပိုင္း တိုးတက္မႈ၊ ဆုတ္ယုတ္မႈ စတာေတြကို အဓိကသိခ်င္တဲ့ သေဘာျဖစ္တယ္လုိ႔ ဦးေအာင္မ်ဳိးမင္းက ဗီြအိုေအကိုေျပာပါတယ္။

“သူကိုယ္တိုင္ ကခ်င္ျပည္နယ္ရယ္၊ ခ်င္းျပည္နယ္၊ ရခုိင္ျပည္နယ္ရယ္ သြားထားတဲ့အတြက္ အဲဒီေဒသေတြမွာျဖစ္ေနတဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြ သူ ပိုၿပီးေတာ့ အထူးစိတ္၀င္စားတယ္လုိ႔ က်ေနာ္တို႔ သံုးသပ္လို႔ရတယ္။ ဒီ ရန္ကုန္မွာ ဆံုေတြ႔တဲ့ အခ်က္အလက္ေတြကို သူေမးျမန္းတဲ့ ဟာကို ၾကည့္မယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ေတာ့ အခ်က္အလက္ ေပါင္းစံုေပါ့ေနာ္၊ ဥပမာ ေရွ႕ေနလည္း ေတြ႔ တယ္၊ ေနာက္တစ္ခါ လြတ္လပ္စြာ စီတန္းလွည့္လည္ ဆႏၵျပမႈနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အဖမ္းခံရတဲ့၊ တရားစြဲဆိုခံထားရသူေတြနဲ႔လည္း ေတြ႔တယ္ဆိုေတာ့ သူတို႔ေတြက လက္ရွိလူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဘယ္လိုသံုးသပ္လည္း ဆိုတဲ့အခ်က္ေတြကို သူ႔အေနနဲ႔ အဓိကထား သိခ်င္တယ္။ အဲဒါေတြအေပၚ မူတည္ၿပီးေတာ့ သူက လာမယ့္ အစီရင္ခံစာမွာ ထည့္ေရးမွာျဖစ္တဲ့အတြက္ အခ်က္အလက္ေတြေကာ ယူဆခ်က္ေတြေကာ သူ အဓိကထားၿပီး ေမးျမန္းသြားတာက သူ႔ရဲ႕ အဓိကရည္ရြယ္ခ်က္လို႔ ထင္ပါတယ္ဗ်။”

အရပ္ဘက္အဖြဲ႔အစည္းေတြဘက္က အဓိကတင္ျပခဲ့တဲ့ထဲမွာ လက္ရွိ အေရးအႀကီးဆံုးလိုျဖစ္ေနတဲ့ အသင္းအဖြဲ႔ ဖြဲ႔စည္းျခင္း ဆုိင္ရာ ဥပေဒမူၾကမ္းကိစၥျဖစ္တယ္လို႔ ဦးေအာင္မ်ဳိးမင္းက ေျပာပါတယ္။

ဒီဥပေဒမူၾကမ္းဟာ အသင္းအဖြဲ႔ေတြေပၚမွာ ဖိႏွိပ္ၿပီး ခ်ဳပ္ကိုင္ဖို႔ ႀကိဳးစားထားတဲ့ ပံုစံမ်ဳိးျဖစ္ေနၿပီး လက္ရွိ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒပါ ျပဌာန္းခ်က္ေတြနဲ႔ေရာ ႏုိင္ငံတကာ စံခ်ိန္ စံၫႊန္း ေတြနဲ႔ပါ မကိုက္ညီတဲ့အတြက္ သူတို႔အေနနဲ႔ လက္မခံႏုိင္ဘူးဆိုတာ မစၥတာကင္တားနားကို ေျပာျပခဲ့တယ္လို႔ ဦးေအာင္မ်ဳိးက ဆက္ေျပာပါတယ္။

“ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒမွာ ဒါနဲ႔ပတ္သက္လို႔ လြတ္လပ္စြာ သင္းပင္းဖြဲ႔စည္းခြင့္ရွိတာကို အခြင့္ အေရးတစ္ရပ္အေနနဲ႔ ေဖာ္ျပထားေပမဲ့ ဒီဥပေဒၾကမ္းမွာေတာ့ ဗဟိုအဖြဲ႔ကို က်ေနာ္တုိ႔က ေလွ်ာက္လႊာတင္ရမယ္၊ သူ႔ရဲ႕ခြင့္ျပဳခ်က္ရမွာ ဒါေတြကို လုပ္ပိုင္ခြင့္ရွိမယ္၊ ေနာက္တစ္ခါ က်ေနာ္တို႔ လုပ္ကိုင္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ မူလက သူတို႔ခြင့္ျပဳထားတဲ့အခ်က္ေတြနဲ႔ မကိုက္ညီဘူး ဆိုရင္ ဒါကို ပယ္ဖ်က္ႏုိင္႐ံုအျပင္ ဒါမ်ဳိး လုပ္ေဆာင္မႈေၾကာင့္ ဒီအဖြဲ႔မွာ ပါ၀င္တဲ့သူေတြ အားလံုး ကို ေထာင္ဒဏ္ သံုးႏွစ္ထိ ခ်ႏိုင္တယ္ဆိုတာက ေတာ္ေတာ္ႀကီးကို ဆိုးရြားတာျဖစ္တဲ့အတြက္ ဒီ ဥပေဒၾကမ္းက အစိုးရေျပာေနသလို လူ႔အခြင့္အေရးေတြကို ကာကြယ္ျမႇင့္တင္ႏုိင္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္တာမဟုတ္ဘဲနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးလႈပ္ရွားတဲ့ အသင္းအဖြဲ႔ေတြကို ဦးတည္ထားၿပီး ေတာ့ ခ်ဳပ္ေႏွာင္ဖို႔ လုပ္ေဆာင္တယ္ ဆိုတဲ့အေၾကာင္းကို က်ေနာ္တို႔ သူ႔ကို ရွင္းျပပါတယ္။”

အဲဒီကိစၥအျပင္ ကခ်င္ျပည္နယ္ဘက္မွာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးရဖို႔ ႀကိဳးစားေနေပမဲ့ တင္းမာမႈေတြ ဆက္ရွိေနၿပီး အစိုးရစစ္တပ္ အေျပာင္းအေရႊ႕ အသြားအလာေတြ ဆက္ရွိေနတာေၾကာင့္ ေဒသခံျပည္သူေတြ လံုျခံဳမႈမရွိေသးတာေတြ၊ စခန္းေတြမွာ ခုိလံႈေန ထိုင္ေနရတဲ့ အိုးအိမ္စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပးရသူေတြကိုလည္း မူရင္းေဒသေတြမွာ လံုျခံဳမႈမရွိေသးပါဘဲ ျပန္ပို႔ဖို႔ ႀကိဳးစားေနတာေတြ စသည္အားျဖင့္ တင္ျပခဲ့ၾကတယ္လုိ႔လည္း ေျပာပါတယ္။

မစၥတာကင္တားနားကေတာ့ ဒီအေျခအေနေတြကို သူ႔ရဲ႕ ေနာက္ဆံုးအစီရင္ခံစာထဲမွာ ေျပာခဲ့ေပမဲ့လည္း ဆက္ျဖစ္ေနေသးတာ ေၾကာင့္ ဒါဟာ အစိုးရရဲ႕ တာ၀န္ပ်က္ကြက္မႈျဖစ္တယ္လုိ႔ ျပန္ေျပာပါတယ္။ ဥပေဒမူၾကမ္းေတြ အမ်ားႀကီးထြက္လာၿပီး အဲဒီထဲ မွာ အသင္းအဖြဲ႔ေတြရဲ႕ ရပ္တည္လႈပ္ရွားမႈကို ကာကြယ္ေပးတာမဟုတ္ဘဲ ခ်ဳပ္ေႏွာင္တာေတြက အရင္ကနဲ႔ မတူတဲ့ ထူးျခားတဲ့ အေျခအေနျဖစ္တယ္ဆိုတာကို မစၥတာကင္တားနားက အသိအမွတ္ျပဳပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္လည္း ဒီအေျခအေနေတြအားလံုးကုိ သူ႔ရဲ႕အစီရင္ခံစာထဲမွာ ထည့္သြင္း ေဖာ္ျပသြားမယ္လုိ႔ မစၥတာကင္တားနားက ေျပာေၾကာင္း ဦးေအာင္မ်ဳိးမင္းက ေျပာပါတယ္။

“အခုလိုမ်ဳိး က်ေနာ္တို႔ရဲ႕တင္ျပတဲ့ သတင္းအခ်က္ေတြ၊ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ သံုးသပ္ခ်က္ေတြကို သူ႔ရဲ႕ လာမယ့္အစီရင္ခံစာမွာ သူ ထည့္သြင္းေရးသားပါမယ္။ အဲဒီေပၚမွာ အစိုးရအေနနဲ႔ ဘယ္ဟာေတြကေတာ့ ဆက္လက္ၿပီး လုပ္ေဆာင္ဖို႔ လိုအပ္တယ္ဆိုတဲ့အေၾကာင္း၊ ဘယ္ဟာ ေတြကေတာ့ အရင္ကထက္ ပိုမိုဆိုးရြားလာတယ္ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းေတြကို ပါ၀င္မယ္လုိ႔ က်ေနာ္ ယူဆပါတယ္။ အဲဒီအစီရင္ခံစာက လာမယ့္ ႏို၀င္ဘာလေလာက္မွာ က်င္းပမယ့္ ကုလသမဂၢ အေထြေထြညီလာခံမွာလည္း တင္ျပမႈရွိမယ္၊ လာမယ့္ ၂၀၁၄ မတ္လမွာ က်င္းပမယ့္ လူ႔အခြင့္ အေရးေကာင္စီရဲ႕ ျမန္မာေန႔ အစည္းအေ၀းမွာလည္း တင္ျပတာရွိပါလိမ့္မယ္။”

မစၥတာကင္တားနားရဲ႕ အဲဒီအစီရင္ခံစာေပၚမွာ မူတည္ၿပီးေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံကို ကုလသမဂၢက လက္ရွိသတ္မွတ္ထားတဲ့ အထူး လုပ္ထံုးလုပ္နည္း ယႏၲရားထဲမွာပဲ ဆက္ထားမလား၊ လူ႔အခြင့္အေရးအေျခအေန တိုးတက္ ထြန္းကားလာၿပီဆိုၿပီး ေလွ်ာ့လိုက္ မလား စသည္အားျဖင့္ ေဆြးေႏြး ဆံုးျဖတ္ၾကဖို႔အတြက္ ဆက္ၿပီး လုပ္ေဆာင္သြားမယ္လုိ႔ မစၥတာကင္တားနားက ေျပာခဲ့ပါတယ္။

ဗီြအုိေအ (ျမန္မာပိုင္း)