ကုိယ္စားလွယ္အျဖစ္မွ႐ုပ္သိမ္းခြင့္ လႊတ္ေတာ္တြင္းအင္အားစုအခ်ဳိ႕စုိးရိမ္

“လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္တာ၀န္မွ ျပန္လည္႐ုပ္သိမ္းျခင္းဆုိင္ရာ ဥပေဒၾကမ္းကို ျပ႒ာန္းရန္ စုိးရိမ္ေၾကာင့္ၾကစရာမလုိဘဲ ကၽြန္ေတာ္တို႔ႏုိင္ငံႏွင့္ ႏုိင္ငံသားမ်ားအတြက္ လႊတ္ေတာ္သက္တမ္းကာလ တစ္၀က္ေက်ာ္ ေရာက္ရွိလာၿပီျဖစ္သည့္အတြက္ ဆက္လက္ၿပီးေဆာင္ရြက္ရန္ အခ်ိန္တန္ၿပီျဖစ္ပါတယ္”ဟု ဗုိလ္မွဴးႀကီးဉာဏ္ႏုိင္က ရဲရဲ၀ံ့၀ံ့ထေျပာလုိက္သည္။

ထိုေဆြးေႏြးမႈအေပၚ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးပါတီ မင္းလွၿမိဳ႕နယ္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ဦးေမာင္တုိးက “တစ္ရာခိုင္ႏႈန္းေသာ လူထုေတြကသာ ဒီလုိမ်ဳိးစာေတြတင္ၿပီးေတာ့ ဒီျပည္သူအမ်ားစုေထာက္ခံတဲ့ ကိုယ္စားလွယ္ေတြကို ဒုကၡေပးလို႔ရမယ္ဆိုရင္ အဲဒီဟာေတြကုိ ရွင္းေနတာနဲ႔တင္ပဲ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ေရာ၊ လႊတ္ေတာ္ေတြေရာ အင္မတန္႐ႈပ္သြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္”ဟု ျပန္လည္ေခ်ပေဆြးေႏြးခဲ့သည္။

လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္တာ၀န္မွ ျပန္လည္႐ုပ္သိမ္းျခင္းဥပေဒၾကမ္းကို ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္မွ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္သို႔ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္ ၂၇ ရက္၌ ေပးပို႔ခဲ့ၿပီး တစ္ႏွစ္နီးပါးအၾကာတြင္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ဥပေဒၾကမ္းေကာ္မတီမွ အစီရင္ခံစာဖတ္ၾကားသည့္အခါ ထုိသို႔ ျငင္းခုံေျပာဆိုၾကျခင္းျဖစ္သည္။

အစီရင္ခံစာအရ အဆုိပါဥပေဒၾကမ္းကို ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ေလ့လာသံုးသပ္ေရးေကာ္မတီ အစီရင္ခံစာထြက္ရွိလာသည္အထိ ဆိုင္းငံ့ထားသင့္ေၾကာင္း တင္သြင္းခဲ့ရာ ျပည္သူကေရြးခ်ယ္ျခင္းမဟုတ္ဘဲ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္က အမည္စာရင္းတိုက္႐ိုက္တင္သြင္းသည့္ တပ္မေတာ္သားကိုယ္စားလွယ္မ်ားက ကန္႔ကြက္ခဲ့ၿပီး ဥပေဒကို အျမန္ဆံုးျပ႒ာန္းႏုိင္ရန္ ေဆြးေႏြးခဲ့သည္။

သို႔ေသာ္ ေရြးေကာက္ခံအမတ္မ်ားက ထုိဥပေဒၾကမ္းကိုဆိုင္းငံ့ထားရန္ ေထာက္ခံေဆြးေႏြးခဲ့သည္။

“ဘုရားကိုေတာင္ မႀကိဳက္တဲ့လူရွိတာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္တစ္ေယာက္ကို တစ္ရာခိုင္ႏႈန္းနဲ႔ျပန္ေခၚဖို႔အတြက္ကို လုပ္မယ္ဆုိရင္ေတာ့ အဲဒီဟာေတြနဲ႔ပဲ အလုပ္ေတြ႐ႈပ္ေနမွာပါ။ တစ္ရာခိုင္ႏႈန္းကို အလြယ္တကူ ဆန္႔က်င္ဘက္အဖြဲ႕အစည္းေတြက ရႏုိင္တယ္ဆုိတာကို ေရြးေကာက္ခံဖူးတဲ့ပုဂၢိဳလ္ေတြအားလံုး သိပါတယ္”ဟု ျပည္ခုိင္ၿဖိဳးအမတ္ ဦးေမာင္တိုးက ဆက္လက္ေဆြးေႏြးခဲ့သည္။

“တကယ္ျပည္သူလူထုရဲ႕ ေထာက္ခံမႈကိုရထားၿပီးသားဆိုရင္ တစ္ရာခိုင္ႏႈန္းကို ေၾကာက္စရာမလိုပါဘူး။ ျပည္သူလူထုနဲ႔ ထိေတြ႕ဆက္ဆံမႈရွိတယ္ဆိုရင္ တစ္ရာခိုင္ႏႈန္းကို ေၾကာက္စရာမလိုပါဘူး”ဟု ႏိုင္ငံေရးေလ့လာသူ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္တစ္ဦးျဖစ္သူ ဦးေက်ာ္စြာျမင့္ကေျပာသည္။

၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲျဖင့္တက္လာေသာ လႊတ္ေတာ္အမတ္အမ်ားစုသည္ သက္ဆုိင္ရာမဲဆႏၵနယ္မ်ားမွ ျပည္သူမ်ားကေထာက္ခံခဲ့သူမ်ား မဟုတ္ခဲ့သည့္အတြက္ တစ္ရာခိုင္ႏႈန္းေသာ မဲဆႏၵရွင္မ်ားက လက္မွတ္ထုိးၿပီး ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္မွ ႐ုပ္သိမ္းမည့္ကိစၥကို အႏၲရာယ္ရိွသည္ဟု သေဘာေပါက္သျဖင့္ ယခုကဲ့သို႔ ကန္႔ကြက္ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ႏိုင္ငံေရးေလ့လာသူ ဦးေက်ာ္လင္းဦးက မွတ္ခ်က္ျပဳသည္။ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံုအေျခခံဥပေဒ အခန္း ၉ လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္တာ၀န္မွ ျပန္လည္႐ုပ္သိမ္းျခင္း ပုဒ္မ၃၉၆ (ခ)တြင္ သက္ဆိုင္ရာမဲဆႏၵနယ္ မူလမဲဆႏၵရွင္မ်ားအနက္ အနည္းဆံုးတစ္ရာခိုင္ႏႈန္းတို႔က တာ၀န္မွျပန္လည္႐ုပ္သိမ္းလိုေသာ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ တုိင္တန္းခ်က္ကို ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ထံ တင္ျပရမည္ဟု ေဖာ္ျပထားသည္။

ထုိ႔ေနာက္ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္က ဥပေဒႏွင့္အညီ စံုစမ္းစစ္ေဆးရမည္။ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္က ထုိစြပ္စြဲခ်က္သည္မွန္ကန္ၿပီး စြပ္စြဲခံရသူသည္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ ဆက္လက္ထမ္းရြက္ေစရန္ မသင့္ေၾကာင္း သေဘာရရွိလွ်င္ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္သည္ ဥပေဒႏွင့္အညီ ေဆာင္ရြက္ရမည္ဟု ျပ႒ာန္းထားသည္။

“တစ္ရာခိုင္ႏႈန္းက တင္ျပရမည္ဆိုေပမယ့္လည္း တစ္ရာခိုင္ႏႈန္းတင္ျပတိုင္း မဟုတ္ပါဘူး။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ေလ့လာစံုစမ္းစစ္ေဆးၿပီး ျပန္ၿပီးေတာ့ဆႏၵခံယူၿပီး ၅၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္မွ သူ႔ကို အေရးယူသင့္၊ မယူသင့္ဆိုတာကို ဆံုးျဖတ္မွာျဖစ္ပါတယ္”ဟု တပ္မေတာ္သားကိုယ္စားလွယ္ ဗိုလ္မွဴးႀကီးမင္းကိုကိုကေဆြးေႏြးခဲ့သည္။

“ဥပေဒျပဳေနၾကတဲ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြရဲ႕ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြကေရာ ဘယ္လိုရွိရမယ္၊ ဘယ္လိုလိုက္နာရမယ္၊ ဘယ္လိုလုပ္ၾကရမယ္ဆိုတာေတြလည္း လိုအပ္မယ္ထင္ပါတယ္”ဟု တပ္မေတာ္သားလႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ဗိုလ္မွဴးႀကီးမင္းကိုကိုက ပါ၀င္ေဆြးေႏြးခဲ့သည္။

“အခုဆိုရင္ လႊတ္ေတာ္သက္တမ္းကလည္း သံုးႏွစ္ျပည့္ေတာ့မယ္။ ျပည္သူ႔ဘက္ကၾကည့္ရင္ သူတို႔ျပန္ေခၚခ်င္တဲ့ ကိုယ္စားလွယ္ကို ဥပေဒမရွိတဲ့အတြက္ ျပန္မေခၚႏုိင္တာ ဒါကျပည္သူ႔ဘက္က နစ္နာတယ္”ဟု ေရွ႕ေနဦးကုိနီကေျပာသည္။

၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲၿပီးေနာက္ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးပါတီ ေတာင္ဥကၠလာပၿမိဳ႕နယ္ႏွင့္ ၾကည့္ျမင္တိုင္ၿမိဳ႕နယ္ လႊတ္ေတာ္အမတ္မ်ားကို သက္ဆုိင္ရာမဲဆႏၵနယ္မွ တစ္ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္ေသာ ျပည္သူမ်ားက လႊတ္ေတာ္အမတ္အျဖစ္မွ ႐ုပ္သိမ္းေပးရန္ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္သို႔ တင္ျပခဲ့ေသာ္လည္း ဥပေဒမရွိသျဖင့္ ယခုခ်ိန္ထိ မည္သည့္အေျဖမွမထြက္ခဲ့ေပ။

“ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို ျငင္းစရာမရွိပါဘူး။ ဒါေပမဲ့လည္း ပုဒ္မ ၃၉၇ မွာ ျပ႒ာန္းဥပေဒလိုပါတယ္။ ဒီတစ္ရာခိုင္ႏႈန္းဆို Initiate လုပ္လို႔ရၿပီ။ ရတဲ့ဟာကို တရားမွ်တဖို႔၊ မွန္ကန္ဖို႔အတြက္ ဥပေဒျပ႒ာန္းဖို႔လိုပါတယ္။ ဥပေဒျပ႒ာန္းတဲ့အခါ တရားမွ်တဖို႔လုိပါတယ္။ မွန္ကန္ဖုိ႔လုိတယ္။ ဒီစြပ္စြဲခံရတဲ့ ကိုယ္စားလွယ္ေတြအတြက္ ကာကြယ္တာ၊ ျပည္သူေတြအတြက္ ကာကြယ္တာ ျပည္သူ႔ကုိယ္စားလွယ္ပဲ”ဟု ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕နယ္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားဦးဘရွိန္က ေဆြးေႏြးခ့ဲ့သည္။

ထို႔ေၾကာင့္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ေလ့လာဆန္းစစ္ေရးေကာ္မတီက သံုးသပ္ခ်က္မ်ား ထြက္ေပးလာၿပီးေနာက္ပုိင္း ေဆာင္ရြက္ပါက ႏိုင္ငံေတာ္ႏွင့္ ျပည္သူ႔အတြက္ တန္ဖိုးရွိပါလိမ့္မည္ဟု ဦးဘရွိန္ကေဆြးေႏြးခဲ့သည္။

“Right Of Recall ဆိုတာ အေျခခံဥပေဒနဲ႔မဆိုင္ပါဘူး။ အေျခခံဥပေဒဆိုတာကေတာ့ တစ္အုပ္လံုးကို ျပင္သင့္တာပဲ။ အားလံုးသိေနတဲ့ကိစၥ။ ဒါေပမဲ့ Right Of Recall ကေတာ့ ျပ႒ာန္းသင့္တာၾကာၿပီ””ဟု ေရွ႕ေနဦးကိုနီကဆိုသည္။

လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္တာ၀န္မွ ျပန္လည္႐ုပ္သိမ္းႏုိင္သည့္ ဥပေဒသည္ ရွိရန္လိုအပ္ေသာ္လည္း ဖြဲ႕စည္းပံုတြင္ပါရွိသည့္ တစ္ရာခိုင္ႏႈန္းစနစ္သည္ အျခားတိုင္းျပည္မ်ားတြင္လည္း မရွိသည့္အတြက္ ျပင္ဆင္ရန္လိုအပ္ျခင္းျဖစ္သည္ဟု အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ပါတီမွ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ဦး၀င္းျမင့္ကေျပာသည္။

ဘယ္ေလာက္ရာခိုင္ႏႈန္းပဲျဖစ္ျဖစ္ ဥပေဒကေရးမယ္ဆုိေပမယ့္ အခုခ်ိန္မွာ အေျခခံဥပေဒ ေလ့လာသံုးသပ္ေရးေကာ္မတီဆုိတာရွိေနၿပီဆိုေတာ့ ဒီေကာ္မတီက ဒါကုိျပင္ဖို႔အတြက္ေျပာမွာပဲ။ ဒါေၾကာင့္ ေကာ္မတီကတင္မယ့္ ျပင္ဆင္ေရးမွာ ဒီအခ်က္ကပါသြားမွာပဲဟု အဆိုပါေကာ္မတီအဖြဲ႕၀င္တစ္ဦးလည္းျဖစ္သည့္ ဦး၀င္းျမင့္ကေျပာသည္။

အိႏိၵယႏွင့္ၿဗိတိန္ကဲ့သို႔ ဒီမုိကေရစီႏိုင္ငံႀကီးမ်ားတြင္ပင္ အဆုိပါ တစ္ရာခုိင္ႏႈန္းစနစ္မရွိသည့္အတြက္ ျပန္လည္သံုးသပ္ရန္လိုသည္ဟု ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ဥပေဒၾကမ္းေကာ္မတီက တင္ျပထားသည္။

သို႔ေသာ္ ယခုကဲ့သို႔ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္တာ၀န္မွ ျပန္လည္႐ုပ္သိမ္းျခင္းဥပေဒၾကမ္းႏွင့္ပတ္သက္၍ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ေလ့လာသံုးသပ္ေရးေကာ္မတီအစီရင္ခံစာ ထြက္ရွိလာသည္အထိ ဆိုင္းငံ့ထားသင့္ေၾကာင္း တင္သြင္းခဲ့သည့္အဆိုကို ေရြးေကာက္ခံမဟုတ္သည့္ တပ္မေတာ္သားကိုယ္စားလွယ္မ်ားက ကန္႔ကြက္သည့္အဆိုေနာက္ကြယ္တြင္ အျခားေသာ ႏုိင္ငံေရးအရ ဆက္စပ္မႈမ်ား ရွိလာႏုိင္ေၾကာင္းလည္း ႏိုင္ငံေရးေလ့လာသံုးသပ္သူအခ်ဳိ႕က ဆိုသည္။

တပ္မေတာ္တပ္ရင္းမ်ားရွိေသာ ၿမိဳ႕နယ္မ်ားတြင္ သက္ဆိုင္ရာမဲဆႏၵနယ္၏ မဲဆႏၵရွင္မ်ားအနက္ အနည္းဆံုးတစ္ရာခိုင္ႏႈန္းမွာ တပ္မေတာ္သားကိုယ္စားလွယ္မ်ားႏွင့္ပင္ ျပည့္ႏုိင္ေၾကာင္း ေထာက္ျပေျပာဆုိမႈမ်ားရွိသည္။

“တပ္မေတာ္သားကိုယ္စားလွယ္က အျပန္အလွန္ Check and Balance ျဖစ္တယ္ဆုိတာကုိ ဘာကိုဆုိလုိတာလဲလို႔ ကၽြန္ေတာ္ အတိအက်မေျပာႏိုင္ေပမယ့္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ကို တာ၀န္မွျပန္လည္႐ုပ္သိမ္းဖို႔တာ၀န္ကို ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ကို အပ္ႏွင္းတဲ့အခ်က္က သတိျပဳဖို႔ေကာင္းတယ္”ဟု လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ဦးရဲထြန္းကေျပာသည္။

ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ဥကၠ႒ႏွင့္ အဖြဲ႕၀င္ငါးဦးကို ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတက ျပည္ေထာင္စု၀န္ႀကီးမ်ား ခန္႔အပ္သည့္ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းအတိုင္း မိမိႀကိဳက္ႏွစ္သက္သူအား ခန္႔အပ္ႏိုင္သည္။

သမၼတ၊ ဒုသမၼတႏွင့္ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ပုဂၢိဳလ္မ်ားအား လႊတ္ေတာ္မွ စြပ္စြဲျပစ္တင္ျဖဳတ္ခ်ႏိုင္သကဲ့သို႔ လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒ႏွင့္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားကို မဲဆႏၵရွင္တစ္ရာခိုင္ႏႈန္းက တိုင္တန္းစစ္ေဆးေတြ႕ရွိပါက သမၼတခန္႔အပ္ထားေသာ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္က ျဖဳတ္ခ်ႏုိင္သည္။ အျပန္အလွန္ ထိန္းေက်ာင္းျပဳလုပ္ထားသည္။

“တပ္မေတာ္သားကိုယ္စားလွယ္ေတြက လက္ရွိအစိုးရနဲ႔နီးစပ္တဲ့သေဘာရွိတယ္။ တပ္မေတာ္သားကိုယ္စားလွယ္ေတြရဲ႕ အဆိုျပဳခ်က္က အစုိးရဘက္ကို ကာကြယ္တဲ့သေဘာမ်ဳိး ေတြ႕ရတယ္”ဟု ႏုိင္ငံေရးေလ့လာသူ ဦးေက်ာ္လင္းဦးကသံုးသပ္သည္။

သို႔ေသာ္ တပ္မေတာ္သားမ်ား ေထာက္ခံေဆြးေႏြးျခင္းႏွင့္ပတ္သက္၍ ဦးေက်ာ္စြာျမင့္က “၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲတုန္းက ျပည္သူထုရဲ႕ေထာက္ခံမႈကို ရခဲ့သလားဆိုတာကို တပ္မေတာ္အေနနဲ႔ အခုအခ်ိန္မွာ စိန္ေခၚလိုက္တဲ့သေဘာပဲ။ အႏွစ္သာရျဖင့္ေျပာရရင္”ဟု မွတ္ခ်က္ျပဳေျပာၾကားသည္။

ထုိကဲ့သို႔ ေရြးေကာက္ခံ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားႏွင့္ အခန္႔အပ္ခံ တပ္မေတာ္သားလႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားၾကား အျငင္းပြားခဲ့ေသာ အဆိုကို ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒က အသံစနစ္ျဖင့္“ကန္႔ကြက္သူရွိပါသလား သံုးႀကိမ္ေမးျမန္းေသာအခါ ကန္႔ကြက္သူမရွိသျဖင့္ အဆိုပါဥပေဒၾကမ္းကို ဆိုင္းငံ့ထားရန္ အတည္ျပဳလိုက္သည္။ ။

ေရးသားသူ- ေအာင္သူရ၊အိျဖဴလြင္
7Day News Journal