သမၼတဦးသိန္းစိန္ကို လန္ဒန္မွာ ဆႏၵျပ

ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံေရာက္ ျမန္မာသမၼတ ဦးသိန္းစိန္ကို ၿဗိတိန္အစိုးရက အေကာင္းျမင္ ႀကိဳဆိုတဲ့အေပၚ စိတ္ပ်က္မိတယ္လို႔ Burma Campaign UK က ေျပာဆိုလိုက္ပါတယ္။ ၿဗိတိန္ခရီးစဥ္အတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ ပညာေရး၊ စီးပြားေရး၊ ရင္းႏီွးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးဆုိင္ရာေတြ ေဆြးေႏြးဖို႔ ရွိေနတဲ့ ျမန္မာသမၼတနဲ႔ ၿဗိတိန္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္တို႔ ေတြ႔ဆံုၾကမယ့္အခ်ိန္မွာပဲ အဂၤလန္ႏိုင္ငံေရာက္ ျမန္မာ့အေရး လႈပ္ရွားသူေတြက ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္အိမ္ေတာ္ေရွ႕မွာ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္း လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္ေနဆဲ အေျခအေနေတြကို ဆန္႔က်င္ကန္႔ကြက္ ဆႏၵျပဖို႔ စီစဥ္ေနပါတယ္။ အေသးစိတ္ကို မဆုမြန္ က တင္ျပထားပါတယ္။

ျမန္မာသမၼတ ဦးသိန္းစိန္ရဲ႕ ဒုတိယအႀကိမ္ေျမာက္ ဥေရာပခရီးစဥ္အျဖစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံကေန ေဒသစံေတာ္ခ်ိန္ တနဂၤေႏြမနက္ပိုင္းကစၿပီးေတာ့ ထြက္ခြာလာခဲ့တဲ့ ဦးသိန္းစိန္နဲ႔ အစိုးရကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ဟာ ဇူလိုင္လ ၁၄ ရက္ေန႔ ၿဗိတိန္စံေတာ္ခ်ိန္ ညေန ၆ နာရီခြဲမွာ အဂၤလန္ႏိုင္ငံ Heathrow ေလဆိပ္ကို ဆိုက္ေရာက္လာခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ အခုလို ဆိုက္ေရာက္လာတဲ့ ျမန္မာသမၼတဦးသိန္းစိန္ရဲ႕ ၿဗိတိန္ခရီးစဥ္အတြင္း ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ေဒးဗစ္ ကမရြန္း (David Cameron) အစိုးရက ရင္းႏွီးေႏြးေထြးစြာ ႀကိဳဆိုခဲ့တဲ့အေပၚ စိတ္ပ်က္မိတယ္လို႔ Burma Campaign UK ရဲ႕ေျပာခြင့္ရ (Mark Farmaner) က ဗီြအိုေအကိုေျပာပါတယ္။

“ၿဗိတိသွ်အစိုးရက သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ကို ေကာေဇာနီ ခင္းၿပီး ႀကိဳဆိုတဲ့အတြက္ Burma Campaign UK အေနနဲ႔ သိပ္ကို စိတ္ပ်က္မိပါတယ္။ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္အေနနဲ ့ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ၀ီလ်ံ ဟိတ္ (William Hague) ဆီကို လာၿပီး ေတြ႔ဆံုမယ့္အစား The Hague မွာရွိတဲ့ ႏိုင္ငံတကာ စစ္ခံု႐ံုးကိုပဲ လည္ပတ္သင့္ပါတယ္။ သူဟာ အရင္ အာဏာရွင္ စစ္အစိုးရလက္ထက္ကတင္မဟုတ္ဘဲ အခုလက္ရွိ ရာထူး ထမ္းေဆာင္စဥ္ ကာလမွာလည္း လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ ရွိေနပါတယ္။ ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ စစ္တပ္က လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ ရွိသလို ရခိုင္ျပည္နယ္မွာလည္း အလားတူပါပဲ။ ဒါ့အျပင္ လူ႔အခြင့္အေရး လႈပ္ရွားသူေတြကို အက်ဥ္းခ်တာေတြ ၿခိမ္းေျခာက္တာေတြ ေတြ႔ရၿပီး လြန္ခဲ့တဲ့ တလအတြင္းမွာပဲ လူ ၇၀ ကို ေထာင္ဒဏ္ စီရင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္  သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ဟာ စစ္မွန္တဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးသမား မဟုတ္ဘူးလို႔ က်ေနာ္တို႔ သံုးသပ္ပါတယ္။”

သမၼတရဲ႕ ခရီးစဥ္အတြင္း ၿဗိတိန္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ေဒးဗစ္ ကမရြန္း အပါအဝင္၊ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ၀ီလ်ံ ဟိတ္ နဲ႔လည္း သမၼတဦးသိန္းစိန္ ေတြ႔ဆံုဖုိ႔ ရွိတာမို႔ သမၼတဦးသိန္းစိန္နဲ႔ ၿဗိတိန္တာဝန္ရွိသူေတြ ေတြ႔ဆံုတဲ့အခါမွာ ကုန္သြယ္ေရးဆိုင္ရာ ကိစၥေတြ၊ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈဆိုင္ရာ ကိစၥေတြနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ ကိစၥေတြကို ေဆြးေႏြးဖို႔ရွိၿပီး၊ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ဒီမိုကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းေရး ကိစၥေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔လည္း ေဆြးေႏြးႏိုင္ေခ် ရွိပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ တုိင္းရင္းသား ေဒသေတြက ပဋိပကၡ ျဖစ္ပြားတဲ့ ေနရာေတြမွာ ျမန္မာစစ္တပ္ကို လူ႔အခြင့္အေရးသင္တန္းေတြ ေပးႏုိင္ဖို႔ ၿဗိတိန္အစိုးရရဲ႕ ကမ္းလွမ္းခ်က္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးလည္း Burma Campaign UK က Mark Farmaner က အခုလို ဆက္ေျပာပါတယ္။

“ၿဗိတိသွ်အစိုးရက ျမန္မာစစ္တပ္ကို လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ ပတ္သတ္လုိ႔ သင္တန္းေပးဖို႔ ကမ္းလွမ္းထားပါတယ္။ သင္တန္းေပးရာမွာ လူ႔အခြင့္အေရးကို အားေပးမယ္ဆိုေပမဲ့ အခုလို သင္တန္းေပးရင္ ငါးစားေနတဲ့ ငါးမန္းကို ငါးမစားေတာ့ေအာင္ သင္တန္းေပးသလို ျဖစ္ေနမွာပါ။ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္ေနတာ စစ္တပ္ကျဖစ္လုိ႔  ဒီခ်ဳိးေဖာက္သူေတြကို အာဏာပိုင္ေတြက ထိထိေရာက္ေရာက္ အေရးယူနိုင္ျခင္း မရွိသေရြ႔ကေတာ့ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြကို အဆံုးသတ္ေအာင္ လုပ္ႏိုင္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။”
x

ျမန္မာသမၼတ ဦးသိန္းစိန္ဟာ တနလၤာေန႔ ေဒသစံေတာ္ခ်ိန္ ေန႔လည္ပိုင္းမွာ ၿဗိတိသွ်ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ေဒးဗစ္ ကမရြန္းနဲ႔ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ အိမ္ေတာ္ အမွတ္ (၁၀) ေဒါင္းနင္းလမ္း ေနအိမ္မွာ ေတြ႔ဆံုၾကဖို႔ ရွိေနခ်ိန္မွာပဲ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံေရာက္ ျမန္မာ့အေရး လႈပ္ရွားသူ ကခ်င္အမ်ိဳးသားအစည္းအ႐ံုးနဲ႔အတူ Burma Campaign UK အပါအဝင္ တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႔ေတြက ဆန္႔က်င္ကန္႔ကြက္ဆႏၵျပဖို႔ စီစဥ္ေနၾကတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ေဒါင္းနင္းလမ္းဆႏၵျပပြဲမွာ ဦးေဆာင္လုပ္ကိုင္ခဲ့တဲ့ ကခ်င္အမ်ိဳးသား အစည္းအ႐ံုးက Mr Ring Du Lachyung က ဗီြအိုေအျမန္မာပိုင္းကို ေျပာပါတယ္။

“International Community သံုး ေလးဖြဲ႔ ရွိပါတယ္။ ရွမ္း ethnic၊ ကရင္ ethnic တို႔ တျခား ဒီ တုိင္းရင္းသား ethnic ေတြကိုေရာ က်ေနာ္တို႔ ဖိတ္စာပို႔တယ္။ သူတို႔ကိုယ္တိုင္ လာပါ၀င္မွ က်ေနာ္တို႔ ဒီမွာ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ အ၀င္အထြက္ အားလံုး စည္းေ၀းၿပီးတဲ့အထိ က်ေနာ္တို႔ အဲ့ဒီေရွ႕မွာ ဆႏၵျပခဲ့ၾကပါတယ္။”

ၿဗိတိသွ်ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္နဲ႔ ေတြ႔ဆံုေနတဲ့ ျမန္မာသမၼတ ဦးသိန္းစိန္ကို ကခ်င္အမ်ိဳးသား အစည္းအ႐ံုးနဲ႔ Burma Campaign UK အပါအဝင္ တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႔ေတြက ဆႏၵျပေနခ်ိန္မွာပဲ ၿဗိတိသွ်ပါလီမန္ေရွ႕မွာ ၿဗိတိန္ႏုိင္ငံကို ေရာက္ရွိေနတဲ့ ျမန္မာသမၼတ ဦးသိန္းစိန္ရဲ႕ ခရီးစဥ္ကို ကန္႔ကြက္တ့ဲအေနနဲ႔ UK ေရာက္ ႐ိုဟင္ဂ်ာအဖြဲ႔အစည္းေတြက ဆႏၵျပခဲ့ၾကပါတယ္။

႐ိုဟင္ဂ်ာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြကို ကန္႔ကြက္ဖို႔ အင္တာနက္ အြန္လိုင္းကေန လက္မွတ္ တစ္သန္း ရရွိတယ္လို႔ဆိုတဲ့ AVAAZ အဖြဲ႔နဲ႔အတူ Burmese Rohingya Organization UK တို႔ ဆႏၵျပခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ Burmese Rohingya Org UK ရဲ႕ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး Mr. Ahamed Jarmal က ၿဗိတိန္အစိုးရအေနနဲ႔ သမၼတဦးသိန္းစိန္ကို အခုလို အေရးတယူနဲ႔ ႀကိဳဆိုတဲ့အေပၚ ကန္႔ကြက္ေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။

“က်ေနာ္တို႔ ဆႏၵျပၾကရျခင္းဟာ စိုးရိမ္မကင္း ျဖစ္မႈေတြကို ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ေဒးဗစ္ ကင္မရြန္းကို အသိေပးလိုတဲ့အတြက္ ျဖစ္ပါတယ္။ သူ႔ကို အခုလို ဖိတ္ၾကားတာ မွားပါတယ္။ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ကင္မရြန္းအေနနဲ႔ သမၼတဦးသိန္းစိန္ကို လူမ်ိဳးတုန္း သတ္ျဖတ္မႈေတြ အဆံုးသတ္ဖို႔နဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ ေနာက္ထပ္ ရဝမ္ဒါႏုိင္ငံလို အျဖစ္မ်ိဳး မေရာက္ေစဖို႔အတြက္ အေလးအနက္ သတိေပးသင့္ပါတယ္။”

တနလၤာေန႔ ညေနပိုင္း Chatham House မွာလည္း UK ေရာက္ ျမန္မာ့အေရးလႈပ္ရွားသူေတြ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီ အင္အားစုေတြ စုေဝးၿပီး ျမန္မာအစိုးရအဖြဲ႔ကို ဆႏၵျပဖို႔ စီစဥ္ေနၾကတယ္လို႔ ကခ်င္အမ်ိဳးသား အစည္းအ႐ံုးက ႏုိင္ငံျခားေရးတာ၀န္ခံ မခိုင္ေထာင္ က ေျပာပါတယ္။

ဇူလိုင္လ ၁၄ ရက္ေန႔ကေန ဇူလိုင္လ ၁၈ ရက္ေန႔အထိ ၅ ရက္တာၾကာျမင့္မယ့္ ဥေရာပခရီးစဥ္အတြင္း သမၼတဦးသိန္းစိန္ဟာ အဂၤလန္ႏိုင္ငံ ၿပီးရင္ေတာ့ ျပင္သစ္ႏုိင္ငံကို ခရီးဆက္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

မဆုမြန္ (ဗီြအုိေအ)