သမၼတဦးသိန္းစိန္ ျပင္သစ္စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္ေတြနဲ႔ ေတြ႔

ျပင္သစ္ႏိုင္ငံကို ေရာက္ရွိေနၿပီျဖစ္တဲ့ ျမန္မာသမၼတ ဦးသိန္းစိန္ကို ျပင္သစ္ႏုိင္ငံအေျခစုိက္ နယ္စည္းမျခား သတင္းေထာက္မ်ားအဖြဲ႔ RSF အပါအဝင္ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေရး လႈပ္ရွားသူေတြကလည္း လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ လုပ္ေဆာင္ေနဆဲ ျမန္မာသမၼတကို ဆန္႔က်င္ ကန္႔ကြက္တဲ့ လႈပ္ရွားမႈေတြ လုပ္ေဆာင္ဖို႔ စီစဥ္ေနပါတယ္။ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုေနတဲ့ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ဟာ ျပင္သစ္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္နဲ႔ ေန႔လည္စာ စားၿပီးရင္ေတာ့  ျပင္သစ္သမၼတနဲ႔ ညေနပိုင္းမွာ ေတြ႔ဆံုဖို႔ ရွိပါတယ္။ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ရဲ႕ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံခရီးစဥ္ ေနာက္ဆံုးအေျခအေနကို မဆုမြန္ က တင္ျပထားပါတယ္။

ဇူလိုင္လ ၁၆ ရက္ အဂၤါေန႔ညက ျပင္သစ္ႏုိင္ငံကို ေရာက္ရွိလာတဲ့ ျမန္မာသမၼတ ဦးသိန္းစိန္ဟာ ဇူလိုင္လ ၁၇ ရက္ေန႔ ဗုဒဟူးေန႔မွာေတာ့ ျပင္သစ္ႏုိင္ငံ ပဲရစ္ၿမိဳ႕က Medes မွာ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ႀကီးေတြနဲ႔ အရင္ဆုံး ေတြ႔ဆုံေနပါတယ္။ ၿပီးရင္ေတာ့ ျပင္သစ္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ယူမခ့္ အီဟြတ္ (Jean-Marc Ayrault) နဲ႔ Elysee Palace မွာ ေန႔လည္စာ စားဖို႔ရွိပါတယ္။

ညေနပိုင္းမွာေတာ့ ျပင္သစ္သမၼတ ဖရန္ဆြာ ေအာ္လန္း (Francois Hollande) နဲ႔ ေတြ႔ဆံုၾကဖို႔ွ ရွိပါတယ္။ အခုလို ျပင္သစ္ႏုိင္ငံကို ေရာက္ရွိလာတဲ့ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ကို ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းက လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ ရပ္ဖို႔နဲ႔ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြ ျပန္လႊတ္ေပးမယ္လို႔ သမၼတက ေျပာေနတဲ့ တၿပိဳင္နက္တည္းမွာပဲ ေနာက္ထပ္ ဖမ္းဆီးအေရးယူမႈေတြ လုပ္ေနတဲ့အေပၚ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီအင္အားစုေတြနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရး လႈပ္ရွားသူေတြဘက္က ဆန္႔က်င္ကန္႔ကြက္ေၾကာင္း ျပင္သစ္ႏုိင္ငံ ျမန္မာသံ႐ံုးေရွ႕မွာ ဗုဒၶဟူးေန႔ ညေနပိုင္းမွာ ဆႏၵျပဖို႔ စီစဥ္ေနၾကတယ္လို႔ ျပင္သစ္ႏုိင္ငံက ျမန္မာ့အေရးလႈပ္ရွားသူ ကိုေထြး က ေျပာပါတယ္။

“မနက္ပိုင္းမွာ Medes မွာ ေတြ႔တယ္ေလ။ ေန႔ခင္းပိုင္းမွာေတာ့ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ယူမခ့္ တို႔နဲ႔ ေန႔လည္စာ စားမယ္။ ၿပီးလို႔ရွိရင္ ညေနဘက္မွာ သမၼတ ဖရန္ဆြာ ေအာ္လန္းနဲ႔ ေတြ႔မယ္။ က်ေနာ္တို႔ ဆႏၵျပဖို႔ကေတာ့ သံ႐ံုးေရွ႕မွာပဲ စီစဥ္ထားတယ္။ ညေန ၃ နာရီကေန ၅ နာရီ။ က်ေနာ္တို႔ ဆႏၵျပတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ကေတာ့ ၅၀၅ (ခ)၊ ပုဒ္မ ၁၈ နဲ႔ ဖမ္းဆီးထားတဲ့သူ ျပန္လႊတ္ေပးဖို႔၊ သမၼတႀကီးကေတာ့ ေရွ႕ကေနၿပီးေတာ့ လႊတ္ေပးမယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အေနာက္မွာကေတာ့ လယ္သမားအေရး၊ အလုပ္သမားအေရး၊ တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူေတြကို ပုဒ္မ ၁၈၊ ၅၀၅ (ခ) အျပင္ တျခား ျပစ္မႈဆုိင္ရာ ဥပေဒေတြနဲ႔ ဒီအေရးယူဖမ္းဆီးေနတာေတြ ရွိပါတယ္။ လႊတ္ေပးမယ္လို႔ ေျပာဖို႔အတြက္ ဖမ္းေနတာလား။ ဖမ္းေနတဲ့ အတြက္ပဲ လႊတ္ေပးမွာလားဆိုတာကို သံုးသပ္ဖို႔ လိုပါတယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ ေျပာခ်င္ပါတယ္။”

အလားတူ ျပင္သစ္ႏုိင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီးဌာန႐ံုးေရွ႕မွာလည္း ျမန္မာျပည္သူလူထုအတြက္ လူေနမႈဘဝလံုၿခံဳေရးနဲ႔ တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရးကို အေလးအနက္ထား လုပ္ေဆာင္ေပးဖို႔ ျပင္သစ္ႏုိင္ငံေရာက္ ျမန္မာသမၼတကို ေတာင္းဆိုတဲ့ ဆႏၵျပပြဲကိုလည္း ၾကာသပေတးေန႔ ေန႔လည္ပိုင္းမွာ က်င္းပျပဳလုပ္ဖို႔ စီစဥ္ထားတယ္လို႔ ျပင္သစ္ႏုိင္ငံက ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီေရး လႈပ္ရွားသူ ကိုေမာင္လွေအာင္ က ေျပာပါတယ္။

“အခု က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ သူလုပ္ခဲ့တဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြကေတာ့ က်ေနာ္တို႔က ႀကိဳဆုိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ က်ေနာ္တုိ႔ ႏုိင္ငံမွာ အေရးအႀကီးဆံုး လိုအပ္ေနတဲ့ ျပည္သူလူထုရဲ႕ လူေနမႈဘ၀ လံုၿခံဳမႈရွိဖို႔အတြက္ကို အရမ္းကို အေရးႀကီးတယ္။ Rule of Law ဆိုၿပီးေတာ့ ဥပေဒစိုးမိုးေရးဟာ အခု ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ လုံး၀ မရွိသလို ျဖစ္ေနတယ္။ အဲ့ဒါကို က်ေနာ္တို႔ကေန မီးေမာင္းထုိးျပခ်င္တယ္။ ဒီအခု ကခ်င္ျပည္နယ္မွာေရာ၊ နယ္စပ္ေဒသေတြမွာေရာ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာေရာ ဒီလူမ်ိဳးေရး၊ ဘာသာေရး ပဋိပကၡေတြကို ႏုိင္ႏုိင္နင္းနင္း ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းတဲ့ေနရာမွာ အားနည္းခ်က္ေတြ အမ်ားႀကီး က်ေနာ္တို႔က ေတြ႔ေနရတယ္။ အဲ့ဒါေတြကိုလည္း သမၼတအေနနဲ႔ ေနာက္ထပ္ အဲ့ဒါမ်ိဳးေတြ မျဖစ္ေပၚဖို႔ ျဖစ္သြားၿပီးသား အရာေတြကိုလည္း သူကေန ထိထိေရာက္ေရာက္ အေရးယူ ေဆာင္ရြက္ေပးဖို႔အတြက္ က်ေနာ္တုိ႔ကေန ေတာင္းဆိုသြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။”

ျပင္သစ္ႏုိင္ငံအေျခစုိက္ နယ္စည္းမျခား သတင္းေထာက္မ်ားအဖြဲ႔ RSF အဖြဲ႔ကလည္း - ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ကစလုိ႔ သတင္းမီဒီယာ သမားေတြအေပၚ က်ဴးလြန္ခဲ့တဲ့ ျပစ္မႈေတြကို အေရးယူခဲ့ျခင္း မရွိတာေတြကုိ စုံစမ္းစစ္ေဆးေပးဖုိ႔ အိတ္ဖြင့္ေပးစာ တစ္ေစာင္ ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ သမၼတနဲ႔အတူပါလာတဲ့ ကုိယ္စားလွယ္တခ်ဳိ႕ကလည္း ဇူလုိင္လ ၁၈ ရက္ေန႔မွာ သူတုိ႔နဲ႔ ေတြ႔ဆုံဖုိ႔ စီစဥ္ထားတဲ့အေၾကာင္း RSF အဖြဲ႔ရဲ႕ အာရွေရးရာ တာ၀န္ခံ ဘင္ဂ်မင္ အစၥေမးလ္ (Benjamin Ismail) က ေျပာခဲ့ပါတယ္။

အခုလို သမၼတဦးသိန္းစိန္ ဦးေဆာင္တဲ့ အရပ္သားအစုိးရ လက္ထက္မွာ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး ပြင့္လင္းလြတ္လပ္မႈ ရွိစ ျပဳလာတဲ့အခ်ိန္မွာ အေမရိကန္၊ ဥေရာပသမဂၢ အပါအဝင္ အေနာက္ႏုိင္ငံေတြ ျပည္ဝင္ခြင့္ဗီဇာ ပိတ္ပင္တာ အပါအဝင္ စီးပြားေရး ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔မႈတခ်ိဳ႕ကို ဖယ္ရွားေပးခဲ့ပါတယ္။

ႏုိင္ငံျပန္လည္ထူေထာင္ေနတဲ့အခ်ိန္ ဒီမိုကေရစီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးအတြက္ အဓိကလိုအပ္တဲ့ ႏုိင္ငံျခား ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈဆိုင္ရာ စီးပြားေရးကိစၥေတြကို ေဆြးေႏြးႏုိင္ေျခရွိတဲ့ သမၼတဦးသိန္းစိန္ရဲ႕ ဥေရာပခရီးစဥ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေစာင့္ၾကည့္ဖို႔ လိုတယ္လို႔ ျပင္သစ္ႏုိင္ငံက ဝါရင့္ႏုိင္ငံေရးသမားႀကီးျဖစ္တဲ့ Beyond Rangoon က ဦးေအာင္ကိုး က ေျပာပါတယ္။

“ျမန္မာျပည္တြင္းမွာလည္းပဲ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ ကိုယ္တိုင္ကစၿပီးေတာ့ အေျပာင္းအလဲေတြ ျဖစ္ေနပါတယ္။ အရင္ကနဲ႔မတူဘူးေပါ့။ အရင္တုန္းက အုပ္ခ်ဳပ္ေရးနဲ႔ အခု အုပ္ခ်ဳပ္ေရးနဲ႔ မတူေတာ့တဲ့ၾကားထဲမွာ သူတို႔က အေျပာင္းအလဲေတြ ျဖစ္ေနတယ္ဆုိၿပီးေတာ့ တုိင္းျပည္ ကမၻာလွည့္ၿပီးေတာ့ စီးပြားေရးကိစၥေတြကို စြမ္းေဆာင္ေနတယ္။ ဒါ ေကာင္းတဲ့ကိစၥ၊ စီးပြားေရးကိစၥဆုိတာကေတာ့ တုိင္းျပည္ ျပည္တြင္းမွာ စီးပြားေရးေျပလည္ဖို႔ စီးပြားေရးဆုိတာကေတာ့ အကုန္ပါတာေပါ့ေလ။ အလုပ္သမားကိစၥ၊ လယ္သမားကိစၥ ဒါေတြ အဆင္ေျပဖို႔က တုိင္းျပည္တျပည္ ျပန္လည္ ထူေထာင္တဲ့ အခ်ိန္ဆိုၿပီး သူတို႔က သတ္မွတ္ထားေတာ့ ဒါေတြ လာတာကေတာ့ ေကာင္းပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တခုရွိတာက ေနာက္ ျဖစ္မလား မျဖစ္မလားဆုိတာကေတာ့ ဒါေတြကေတာ့ ေစာင့္ၾကည့္ေပါ့။”

ဥေရာပခရီးစဥ္အတြင္း ၂ရက္တာ ၾကာျမင့္မယ့္ သမၼတဦးသိန္းစိန္ရဲ႕ ျပင္သစ္ခရီးစဥ္မွာေတာ့ ျပင္သစ္အစိုးရ တာဝန္ရွိသူေတြနဲ႔ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြ လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္းက လက္ရွိ အေျခအေနေတြနဲ႔ ျပင္သစ္ႏုိင္ငံနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း ကုန္သြယ္မႈဆိုင္ရာ ႏုိင္ငံျခားရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ လုပ္ငန္းေတြကိုလည္း ေဆြးေႏြးႏုိင္ေျခ ရွိပါတယ္။

သမၼတဦးသိန္းစိန္ဟာ သူ႔ရဲ႕ ဥေရာပခရီးစဥ္အတြင္းမွာေတာ့ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႔ေတြနဲ႔ တႏုိင္ငံလံုးအတုိုင္းအတာနဲ႔ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး အပါအဝင္ ယံုၾကည္ခ်က္ေၾကာင့္ အက်ဥ္းက်ခံေနရသူမ်ား ၂၀၁၃ ခုႏွစ္အကုန္မွာ လံုးဝ မရွိေစရေအာင္ လုပ္ေဆာင္မယ္လို႔ ကတိေပးေျပာဆိုမႈအေပၚမွာလည္း ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီ အင္အားစုေတြက အေျပာနဲ႔အလုပ္ ညီၿပီး ေျပာထားတဲ့ ကတိအတိုင္း တည္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ဖို႔ကို ဖိအားေပး ေတာင္းဆိုေနၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။

မဆုမြန္ (ဗီြအုိေအ)