အီရန္သမၼတ ဘယ္သူျဖစ္လာမလဲ

အီရန္နိုင္ငံ တဝွမ္းမွာ သန္းေပါင္း ၅၀ ေလာက္ရိွတဲ့ မဲဆႏၵရွင္ေတြ ဘယ္သူ့ကို သမၼတအျဖစ္ တင္ေျမွာက္မယ္ဆိုတာ မေန့က မဲေပးခဲ့ျကပါတယ္။

မဲေပးျကသူေတြမ်ားတဲ့အတြက္ ျပည္ထဲေရးဌာနက မဲေပးခိ်န္ကို ေနာက္ထပ္ ၅ နာရီ ထပ္တိုးေပးခဲ့ရပါတယ္။

ဒီေရြးေကာက္ပဲြမွာ လက္ရိွ သမၼတ မိုဟာမက္ အမာဒီနာဂ်တ္ကို ဘယ္သူဆက္ခံမလဲ ဆိုတာ ေရြးျကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

အမာဒီနာဂ်တ္ရဲ့ ၈ နွစ္တာ သက္တမ္းအတြင္း စီးပြားေရး ျပသနာေတြ နဲ့ အီရန္ရဲ့ နူ်းကလီးယား အစီအစဉ္ေျကာင့္ အေနာက္နိုင္ငံေတြရဲ့ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို့မႈေတြ ခံခဲ့ရပါတယ္။.

ေဒသအခိ်န္ ညသန္းေခါင္ေလာက္က်မွ မဲရံုေတြ ကို ပိတ္လိုက္ရပါတယ္။ မဲ ရလဒ္ကို ေနာက္ ၂၄ နာရီေလာက္က်မွ ေျကညာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

သမၼတေလာင္းေတြ အေနနဲ့ မဲရလဒ္ေတြနဲ့ပတ္သက္လို့ မေက်နပ္ဘူးဆိုရင္ the Guardian Council, လို့ေခၚတဲ့ ျကီးျကပ္ေရးအဖဲြ့ကို ၃ ရက္ အတြင္း တိုင္တန္းနိုင္တယ္လို့ ျပည္ထဲေရးဝန္ျကီးက ရုပ္ျမင္သံျကားကေန ေျကညာခဲ့ပါတယ္။

သမၼတေလာင္းအျဖစ္ ဝင္ျပိုင္သူ ၆ ေယာက္စလံုးကို ေရွးရိုးစဲြ ကြန္ဆာေဗးတစ္ေတြလို့ ျမင္ျကေပမယ့္ အဲဒီထဲက တေယာက္ ျဖစ္တဲ့ ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္ Hassan Rouhani, ဟာ ေလာေလာဆယ္ ရက္ေတြအတြင္း ျပုျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြ လုပ္ဖို့ ေျပာဆိုလာခဲ့ပါတယ္။

ေစာေစာပိုင္းက ဒီေရြးေကာက္ပဲြကို ဘာျဖစ္မယ္ဆိုတာ မွန္းလို့ ရတဲ့ ေရြးေကာက္ပဲြလို့ ျမင္ေနခဲ့ျကေပမယ့္ ျပီးခဲ့တဲ့ အပတ္က အံျသစရာ ဒီလို အေျပာင္းအလဲေျကာင့္ ေရြးေကာက္ပဲြဟာ စိတ္ဝင္စားစရာေကာင္းလာခဲ့တယ္လို့ ဘီဘီစီ သတင္းေထာက္ ရစ္ခ်တ္ ဂဲပင္းက ေျပာပါတယ္။

သမၼတေလာင္း Mr Rouhani ဟာ လူထုရဲ့ အာရံုစိုက္မႈကို ပိုရလာေနျပီး သူဟာ အေနာက္နိုင္ငံေတြနဲ့ ျပန္ထိေတြ့ ဆက္ဆံဖို့ လိုတယ္ဆိုတာကို လူသိရ်င္ျကား ထုတ္ေဖၚေျပာျကားခဲ့ပါတယ္။

သူက နိုင္ငံေရးအက်ဉ္းသားေတြ ကို ျပန္လွြတ္ေပးမယ္လို့ ဂတိေပးခဲ့ျပီး မီဒီယာကို အျကီးအက်ယ္ ျပုျပင္ေျပာင္းလဲဖို့ သူက ေတာင္းဆိုခဲ့ပါတယ္။

အီရန္သမၼတေရြးေကာက္ပဲြမွာဝင္ျပိုင္မယ့္ တဦးတည္းေသာ ျပုျပင္ေျပာင္းလဲေရးသမား မိုဟာမက္ ရီဇာ အာရက္ဖ္က သူသမၼတဝင္မေရြးေတာ့ဘူးလို့ အဂၤါေန့က ေျကညာ ခဲ့ျပီးတဲ့ေနာက္ Mr Rouhani အေပၚ လူေတြက တခက္နက္ ေထာက္ခံလာခဲ့ျကတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ရီဇာအာရက္ဖ္ဟာ ျပုျပင္ေျပာင္းလဲေရးလိုလားတဲ့ အရင္သမၼတေဟာင္ မိုဟာမက္ ခါတာမီရဲ့ အျကံျပုခ်က္နဲ့ ဝင္အေရြးမခံဖို့ ဆံုးျဖတ္ခဲ့တာပါ။

အခုေတာ့ Mr Rouhani ကို သမၼတေဟာင္း ၂ဦးျဖစ္တဲ့ မစၥတာ ခါတာမီနဲ့ မစၥတာ ရပ္ဖ္ဆန္ဂ်န္နီတို့ရဲ့ ေထာက္ခံမႈကို ရရိွေနပါတယ္။ မစၥတာ ရပ္ဖ္ဆန္ဂ်န္နီဟာ ျသဇာျကီးမားတဲ့ Guardian Council ကေန သမၼတေလာင္းအျဖစ္ ဝင္ေရြးခံဖို့ သတ္မွတ္ခ်က္ မျပည့္မီွဘူးဆိုျပီး အပယ္ခံထားရသူ ျဖစ္ပါတယ္။

ဘာဘဲ ျဖစ္ျဖစ္ Mr Rouhani အေနနဲ့ အေတာ္ကို ခက္ခက္ခဲခဲ ျပိုင္ရမယ့္အေနအထားရိွေနပါတယ္။ သမၼတေလာင္းဝင္အေရြးခံသူေတြထဲမွာ သေဘာထားတင္းမာတဲ့ ထိပ္တန္းနူ်းကလီးယား ေစ့စပ္ညိွနိွုင္းေရးမႈး Saeed Jalili နဲ့ တီဟီရန္ ျမို့ေတာ္ဝန္ Mohammad Baqer Qalibaf. တို့ပါသလို က်န္သူေတြကလဲ အီရန္ဘာသာေရးထိပ္တန္းေခါင္းေဆာင္းျကီး အယာတိုလာ ခါေမနီနဲ့နီးစပ္တဲ့ ေရွးရိုးစဲြ ဝါဒီေတြ ျဖစ္ျကပါတယ္။

ဘယ္သူမွ ၅၀ ဒသမ ၁ ရာခိုင္နႈန္းမဲမရရင္ ဂြ်န္လ၂၁ ရက္ေန့ ျပန္က်င္းပမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီေရြးေကာက္ပဲြမွာ နိုင္ငံျခားက အကဲခတ္ေတြကို လာခြင့္မျပုသလို ျပုျပင္ေျပာင္းလဲေရး လိုလားတဲ့ သတင္းစာေတြကို ပိတ္ထားခဲ့ပါတယ္။ ထို့အတူ အင္တာနက္ နဲ့ နိုင္ငံျခားအသံလွြင့္မႈေတြကိုလည္း နားမေထာင္နိုင္ေအာင္ ထိန္ခု်ပ္ထားျပီး သတင္းစာဆရာေတြကို ဖမ္းဆီးထားပါတယ္။

ဘီဘီစီ (ျမန္မာပိုင္း)