တေန႔က သံဃာအစည္းအေ၀းမွာ တင္သြင္းေဆြးေႏြးတဲ့ ျမန္မာဗုဒၶဘာသာအမ်ိဳးသမီးေတြ လက္ထပ္ ထိမ္းျမားမႈကို ကန္႔သတ္တဲ့ မ်ိဳးေစာင့္ ဥပေဒမူၾကမ္းနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ လႊတ္ေတာ္ ကိုုယ္စားလွယ္ေတြကေတာ့ အေျခအေနအခ်ိန္အခါအရ မျဖစ္သင့္ေသးဘူးလို႔ ယူဆသူေတြ မ်ား ပါတယ္။ လႊတ္ေတာ္ကိုု္ယ္စားလွယ္အမ်ားစုကေတာ့ တကယ္ထြက္လာမယ့္ ဥပေဒမူၾကမ္းပါ အေသးစိတ္ကိုေတာ့ ေလ့လာရဦးမယ္လို႔ တုံ႔ျပန္ၾကပါတယ္။ ကိုသားညြန္႔ဦးက စံုစမ္းေမးျမန္းတင္ျပထားပါတယ္။
ဗုဒၶဘာသာ သံဃာေတာ္ အပါးတစ္ေထာင္ေက်ာ္ တက္ရာက္ခဲ့တဲ့ အမ်ဳိး၊ ဘာသာ၊ သာသနာ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ေရး ၾသ၀ါဒခံယူပဲြနဲ႔ေတြ႔ဆံုညိႇႏိႈင္းပဲြမွာ သံဃာေတာ္ေတြ၊ ဘာသာေရးနဲ႔ ပတ္သက္္္လို႔ ဥပေဒၾကမ္းႏွစ္ရပ္ အဆိုျပဳခဲ့ၾကတာပါ။ အထူးသျဖင့္ကေတာ့ ျမန္မာအမ်ိဳးသမီးေတြ လက္ထပ္ထိမ္းျမားမႈနဲ႔ပတ္သက္လို႔ အျခားဘာသာ၀င္ေတြနဲ႔ လက္ထပ္ရာမွာ ကန္႔သတ္ခ်က္ စည္းမ်ဥ္းေတြ ပါ၀င္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီမိုကေရစီနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးပါတီ ဥကၠ႒ ဦးမ်ိဳးညြန္႔ကေတာ့ အခုလို ဘာသာေရးတင္းမာမႈေတြရိွေနခ်ိန္မွာ ဒီ ဥပေဒၾကမ္းအဆိုျပဳတာမ်ဳိးဟာ သတိထားၿပီး ေဆာင္ရြက္ရမယ့္ အေျခအေနျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။
“လက္ရွိတိုင္းျပည္ရဲ႕အေျခအေနနဲ႔- အေျခအေနဆိုတာ အရပ္ရပ္ကို ခ်ိန္ေပါ့။ ဘာသာေရးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ကိစၥ၊ ဘာသာေရးကို အေၾကာင္းျပဳၿပီးေတာ့ ပဋိပကၡေတြျဖစ္ေနတဲ့ကိစၥ၊ အဲဒီလိုေတြ ျဖစ္ေနတဲ့ အေျခအေနမ်ဳိးမွာ ဒီဟာဟာ အလြန္သတိထားၿပီးေတာ့ ေဆာင္ရြက္ဖို႔ေကာင္းတဲ့ ကိစၥမ်ဳိးလို႔ ထင္ပါတယ္။”
အာဏာရႀကံ့ခိုင္ေရးပါတီရဲ႕ တနသၤာရီတိုင္း၊ ေရျဖဴၿမိဳ႕နယ္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုုယ္စားလွယ္ ဦး၀င္းဦးကေတာ့ လူမ်ိဳးစံု၊ ဘာသာစံု ညီညြတ္ဖို႔ ႀကိဳးပမ္းေနတဲ့အခ်ိန္ကာလမွာ အခုလို ေသြးကဲြေစမယ့္ အေျခအေနမ်ိဳး မျဖစ္ေစခ်င္ဘူးလို႔ ေျပာပါတယ္။
“က်ေနာ့္သေဘာထားကို ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေျပာရရင္ေတာ့ အဲဒီလို မလုပ္ေစခ်င္ဘူး၊ မဲရတာ၊ မဲမရတာ အသာထားလိုက္ဗ်ာ။ မ်ဳိးေစာင့္ရတယ္ ဆိုတာ က်ေနာ္တို႔ မ်ဳိးႏြယ္အခ်င္းခ်င္း ကိုယ့္ဖာသာကိုယ္ ေစာင့္ေရွာက္ၾကတဲ့ အသိနဲ႔ လုပ္တာေကာင္းတယ္။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီလိုမ်ဳိးေတြ လုပ္တဲ့အခါက်ရင္ က်ေနာ္တို႔ လူသားခ်င္း မ်ဳိးခဲြတာတို႔၊ တန္းခဲြတာတို႔၊ ခဲြျခားေရးတို႔ ျဖစ္လာႏိုင္တယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ ႏုိင္ငံထဲမွာရွိေနတဲ့လူမ်ဳိးျခားေတြ အားလံုး ေပါင္းစည္းဖို႔ လုပ္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ က်ေနာ္တို႔က ဒါမ်ဳိးကိုေတာ့ မလုပ္ေစခ်င္ဘူးဗ်ာ။ ဒါက က်ေနာ့္ တစ္ကိုယ္တည္း အျမင္ပါ။”
အမ်ိဳးသားဒီမုိကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုုယ္စားလွယ္ ဦး၀င္းျမင့္ကေတာ့ သူတို႔အေနနဲ႔ သံဃာေတြ အဆိုျပဳထားတဲ့ ဥပေဒမူၾကမ္းကို အေသးစိတ္ေလ့လာရဦးမယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။
“ဥပေဒဆိုတာ ဘယ္လိုပုဂၢိဳလ္ေတြ တင္ခြင့္ရွိတယ္ဆိုတာေတာ့ လႊတ္ေတာ္မွာ ျပဌာန္းထားတာေတာ့ ရွိတာေပါ့ေနာ္။ အဲဒီေတာ့ ဒါကို တင္မယ္ဆိုလို႔ရွိရင္လည္း တင္လာတဲ့အခါက်ေတာ့မွ အခုနက ေျပာသလို ဥပေဒကို ဖတ္႐ႈေလ့လာၿပီးေတာ့မွ ေဆြးေႏြးတာ ပိုေကာင္းတာေပါ့။ ဆရာေတာ္၊ သံဃာေတာ္ေတြရဲ႕ဆႏၵကလည္း ေျပာလို႔ေတာ့ ရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တင္လာတဲ့ဟာကိုလည္း ၾကည့္ရမယ္။ ေနာက္တစ္ခုက တင္ခြင့္ရွိလား၊ မရွိလား၊ ဘယ္ဟာနဲ႔တင္ရမလဲ။ ဒါလဲ က်ေနာ္တို႔က ၾကည့္ရအံုးမယ္ေလ။”
တေန႔တုန္းက သံဃာေတြ ေဆြးေႏြးပဲြအတြင္းမွာပဲ မ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒကို လႊတ္ေတာ္တြင္းေဆြးေႏြးဖို႔ တင္ျပမွာျဖစ္ၿပီး အဲဒီအခ်ိန္ ကန္႔ကြက္တဲ့ အမတ္ေတြကို မွတ္သားထားၿပီး ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပဲြမွာ မဲမေပးဖို႔ ဒကာ ဒကာမေတြကို စည္း႐ံုးသြားမယ္ဆိုၿပီး ေမာ္လၿမိဳင္ ျမေစတီစာသင္တိုက္ ဦးစီးပဓာန နာယကဆရာေတာ္ ဦး၀ိမလက မိန္႔ၾကားခဲ့ပါတယ္။ ဒီအေျခအေနဟာ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ အတြက္ေတာ့ တနည္းတဖံု ဖိအားျဖစ္ႏိုင္တယ္လို႔ေတာ့ အမ်ိဳးသားဒီမုိကေရစီအင္အားစုပါတီ ဥကၠ႒ ဦးခင္ေမာင္ေဆြက ျမင္ပါတယ္။
“မ်ဳိးေစာင့္ဥပေဒအေပၚမွာ သိပ္အာ႐ံုက်ေနတဲ့အခါက်ေတာ့ မ်ဳိးေစာင့္ဥပေဒကို ကန္႔ကြက္လို႔ရွိရင္ ကန္႔ကြက္တဲ့ပါတီေတြအဖို႔ေတာ့ ၂၀၁၅ မွာေတာ့ မဲမေပးေအာင္လုပ္မယ္ဆိုတာကေတာ့ ဒါကေတာ့ ဖိအားလို႔ ယူဆရင္လည္း ရတယ္ေပါ့ေလ။ သူတို႔ဆႏၵကို ထုတ္ေျပာတာလည္း ျဖစ္ႏုိင္တာေပါ့ဗ်ာ။ သံဃာရဲ႕အစြမ္းကလည္း သိပ္ၿပီးေတာ့ ေသးတာမွ မဟုတ္ဘဲကိုး။ ဗုဒၶဘာသာကို ေစာင့္ေရွာက္ရင္ ဒီလိုပဲ လုပ္ရမယ္ဆိုပီး ခပ္ေပါ့ေပါ့ပါးပါးပဲ ေျပာလိုက္ဟန္တူပါတယ္။ တကယ္တန္းလုပ္မလုပ္ကေတာ့ က်ေနာ္တို႔လည္း မသိဘူးေပါ့ဗ်ာ။ သံဃာက ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြအေပၚမွာ သက္ေရာက္မႈ အားႀကီးတာကေတာ့ ေရွာင္လဲႊလို႔မရဘူးဗ်။ ဒါကေတာ့ အမွန္တရားပဲ။”
ဦးခင္ေမာင္ေဆြကေတာ့ လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ အျခားဘာသာေတြကို မထိပါးေစမယ့္ အမ်ိဳး ဘာသာ သာသနာ ေစာင့္ေရွာက္တဲ့ ဥပေဒမ်ိဳးကို ပိုလိုလားတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္ အတြင္းေရးမႉး ဦးစစ္ၿမိဳင္ကလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ရိွၿပီးသား လက္ထပ္ထိပ္ျဖားခြင္နဲ႔ပတ္သက္လို႔ ျမန္မာအမ်ိဳးသမီးေတြကို အကာအကြယ္ေပးထားၿပီးျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။
“အမ်ဳိးသမီးေတြ လက္ထပ္တာနဲ႔ပတ္သက္လို႔၊ ေနာက္ အေမြဆက္ခံတာနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ယခင္ ျပဌာန္းတဲ့ ဥပေဒေတြရွိၿပီးသားေတြလည္း ရွိပါတယ္။ ဥပေဒကၽြမ္းက်င္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြနဲ႔ ေဆြးေႏြးၾကည့္တဲ့အခါမွာလည္း အမ်ဳိးသမီးေတြကို ေတာ္ေတာ္ေလး အကာအကြယ္ေပးထားတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ေတာ့ အေမြဆက္ခံမႈနဲ႔ပတ္သက္လို႔။”
သံဃာေတာ္ေတြ အဆိုျပဳတဲ့ ဥပေဒၾကမ္းႏွစ္ရပ္ကေတာ့ ျမန္မာဗုဒၶဘာသာအမ်ိဳးသမီးမ်ား လက္ထပ္ ထိမ္းျမားျခင္းဆိုင္ရာ အေရးေပၚ ဥပေဒၾကမ္းနဲ႔ ကိုးကြယ္ရာဘာသာနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ မွတ္ပံုတင္ ဥပေဒၾကမ္းေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
လက္ထပ္ထိမ္းျမားျခင္းဆိုင္ရာ အေရးေပၚ ဥပေဒၾကမ္းေတြကေတာ့ ျမန္မာဗုဒၶဘာသာ၀င္ အမ်ိဳးသမီးကို လက္ထပ္မယ့္သူဟာ တရား၀င္ဗုဒၶဘာသာျဖစ္ရမယ္လို႔ ဆိုထားပါတယ္။ ဒါမွမဟုတ္ လက္ထပ္မယ္ဆိုရင္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ျဖစ္ေၾကာင္း တရား၀င္ လက္မွတ္ရိွရမယ္လို႔ ဆိုရပါတယ္။ ဒါကို မလိုက္နာရင္ ေထာင္ဒဏ္ ၁၀ ႏွစ္အထိ က်ခံရမယ္ဆိုၿပီး ျပစ္ဒဏ္ကိုပါ တပါတည္း အဆိုျပဳထားပါတယ္။
ကိုသားညြန္႔ဦး (ဗီြအုိေအ)