ဘဂၤါလီသားဖြားႏႈန္း ထိန္းခ်ဳပ္မႈ လုံၿခံဳေရးအတြက္ဟုဆို

ရန္ကုန္၊ ေမ ၂၉

လူ႔အခြင့္အေရးကို ခ်ဳိးေဖာက္သည္ဟု ေဝဖန္သံမ်ား ထြက္ေပၚေနသည့္ ရခိုင္ျပည္နယ္ ေမာင္ေတာခ႐ိုင္တြင္ ဘဂၤါလီလူမ်ဳိးမ်ား တစ္အိမ္ေထာင္လွ်င္ ကေလးႏွစ္ဦးသာ ယူခြင့္ရွိသည္ ဟူသည့္ ေဒသႏၲရအမိန္႔မွာ လူ႔အခြင့္အေရးကို ခ်ဳိးေဖာက္ျခင္းမဟုတ္ဘဲ လုံၿခံဳေရးအတြက္ လုပ္ေဆာင္ရျခင္းသာ ျဖစ္ေၾကာင္း ရခိုင္ျပည္နယ္ အစိုးရအဖြဲ႕ သတင္းျပန္ၾကားေရး ဆပ္ေကာ္မတီ အတြင္းေရးမွဴး ဦးဝင္းၿမဳိင္ က ေျပာၾကားသည္။
"ျပည္နယ္နဲ႔ ႏိုင္ငံရဲ႕ လုံၿခံဳေရးအတြက္ လုပ္တာပါ"ဟု ဦးဝင္းၿမဳိင္ကဆိုသည္။

ေမာင္ေတာခ႐ိုင္တြင္ ဘဂၤါလီ (HRW ၏မူရင္းအသုံး- ႐ိုဟင္ဂ်ာ) မ်ားကို ကေလး ႏွစ္ေယာက္သာယူခြင့္ျပဳသည့္ မူဝါဒ ခ်မွတ္ျခင္းသည္ လူနည္းစုမ်ားကို စနစ္တက် ဖိႏွိပ္မႈတစ္ခု ျဖစ္ေၾကာင္း လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္သူမ်ားအဖြဲ႕ (HRW) က ေမလ ၂၈ ရက္ေန႔တြင္ ထုတ္ျပန္လိုက္သည္။
အဆိုပါ ထုတ္ျပန္ခ်က္အေပၚ The Voice ၏ ေမးျမန္းမႈကို ဦးဝင္းၿမဳိင္က ယင္းသို႔ ျပန္လည္ေျဖၾကားျခင္း ျဖစ္သည္။

သမၼတဦးသိန္းစိန္သည္ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈမ်ားကို ဆန္႔က်င္ေၾကာင္း ေျပာၾကားထားေသာေၾကာင့္ ဘဂၤါလီ မ်ားအေပၚ ႏိုင္ထက္စီးနင္းဆန္ေသာ မူဝါဒမ်ား ခ်မွတ္ျခင္းကို အဆုံးသတ္သင့္ၿပီ ျဖစ္ေၾကာင္း HRW ၏ အာရွေဒသဆိုင္ရာ ညႊန္ၾကားေရးမွဴး Brand Adams ကေျပာဆိုသည္။

ေဒသ၏ လိုအပ္ခ်က္အရ ေမာင္ေတာ ခ႐ိုင္တစ္ခုတည္းကိုသာ ေမြးဖြားႏႈန္းထိန္းခ်ဳပ္ျခင္း ျဖစ္ၿပီး ယင္းေဒသတြင္ ေမြးဖြားႏႈန္း ျမင့္မားေနသျဖင့္ စားဝတ္ေနေရး ျပႆနာ၊ က်န္းမာေရးျပႆနာ၊ ေနရာ ျပႆနာ၊ ရိကၡာျပႆနာမ်ား ႀကံဳေတြ႔ ေနရေၾကာင္း၊ ေမာင္ေတာခ႐ိုင္ကို ေမြးဖြားႏႈန္းထိန္းရန္ ေဒသႏၲရ အမိန္႔ထုတ္ကာ လုပ္ေဆာင္ေနေသာ္လည္း အျခားၿမဳိ႕နယ္ မ်ားကို ေမြးဖြားႏႈန္းထိန္းခ်ဳပ္ျခင္း မရွိေၾကာင္း ဦးဝင္းၿမဳိင္က ထပ္မံေျပာၾကားသည္။
“လူ႔အခြင့္အေရးဆိုတာက အေဝးကေန ေအာ္ေနလို႔မရဘူး။ လက္ရွိအေျခအေနကို သိဖို႔လိုတယ္။ ၁၀ ေပ ပတ္လည္ အခန္းတစ္ခုမွာ လူ ၃၀၊ ၄၀ေလာက္ ေနေနရ တယ္။ ဒါက သဘာဝ မက်ဘူး” ဟု ၄င္း ရွင္းျပသည္။

အဆိုပါ ေဒသႏၲရအမိန္႔မွာ ယခင္က်င့္သုံးခဲ့သည့္ အမိန္႔ကို ျပန္လည္ က်င့္သုံးျခင္းျဖစ္ၿပီး ရခိုင္ျပည္နယ္ ပဋိပကၡမ်ား စုံစမ္းစစ္ေဆးေရးေကာ္မရွင္၏ အစီရင္ခံစာတြင္ အႀကံျပဳထားမႈမ်ားကို အေကာင္အထည္ ေဖာ္သည့္အေနႏွင့္ လုပ္ေဆာင္ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ဦးဝင္းၿမဳိင္က ဆိုသည္။

ယင္းေဒသႏၲရအမိန္႔အရ ဘဂၤါလီ အမ်ဳိးသားတစ္ဦးသည္ အမ်ဳိးသမီးတစ္ဦး ကိုသာ လက္ထပ္ခြင့္ရွိၿပီး ကေလးႏွစ္ဦး ယူခြင့္ရွိေၾကာင္း၊ အမ်ဳိးသမီးတစ္ဦးထက္ ပိုလက္ထပ္ပါက တရားမဝင္ ေပါင္းသင္းမႈ ႏွင့္ အေရးယူမည္ ျဖစ္ၿပီး ႏွစ္ဦးထက္ပိုသည့္ ကေလးမ်ားမွာလည္း အမည္ပ်က္စာရင္း အသြင္းခံရမည္ ျဖစ္သည္။

သားဖြားႏႈန္း ထိန္းခ်ဳပ္သည့္ ေဒသႏၲရ အမိန္႔ႏွင့္ ထုတ္ျပန္လုပ္ေဆာင္ေနမႈကို သိရွိထားျခင္း မရွိေသာ္လည္း အမွန္တကယ္ ယင္းအမိန္႔အတိုင္း လုပ္ေဆာင္ေနပါက ဥပေဒႏွင့္ မညီေၾကာင္း၊ ခြဲျခား ဆက္ဆံမႈက မေကာင္းသည့္အျပင္ လူ႔အခြင့္အေရးႏွင့္လည္း ကိုက္ညီမႈ မရွိေၾကာင္း အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ဥကၠ႒ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျပာၾကားသည္။

ရန္ကုန္ၿမဳိ႕ေတာ္ ေရႊဂုံတိုင္လမ္းရွိ ေတာ္ဝင္ႏွင္းဆီခန္းမတြင္ ေမလ ၂၇ရက္ ေန႔က ျပဳလုပ္ ေသာ NLDပါတီ ဗဟိုေကာ္မတီ အစည္းအေဝးအၿပီးတြင္ သတင္းမီဒီယာ မ်ား၏ ေမးျမန္းမႈကို ၄င္းက အထက္ပါ အတိုင္း ေျဖၾကားခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။

ဘဂၤါလီသားဖြားႏႈန္း ထိန္းခ်ဳပ္သည့္ မူဝါဒကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္ပါက လူနည္းစုမ်ားကို ဖိႏွိပ္မႈ၊ ႏိုင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရးစံႏႈန္းမ်ားကို ခ်ဳိးေဖာက္သည့္အျပင္ အမ်ဳိးသမီးမ်ား၏ ႐ုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ၊ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ က်န္းမာေရး အတြက္ ထိခိုက္ႏိုင္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း HRW က ထုတ္ျပန္ထားသည္။

ဘဂၤါလီမ်ားသားဖြားႏႈန္း ျမင့္မားျခင္းသည္ လာမည့္ႏွစ္ အနည္းငယ္အတြင္း ႏိုင္ငံျခားသား သီးသန္႔ေနထိုင္သည့္ ေဒသတစ္ခု ျဖစ္လာဖြယ္ရွိသျဖင့္ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားမ်ား စိုးရိမ္ေနၾကေၾကာင္း၊ သားဖြားႏႈန္း မထိန္းခ်ဳပ္လွ်င္ ႏိုင္ငံေတာ္၏ အခ်ဳပ္ျခာအာဏာကို ၿခိမ္းေျခာက္လာႏိုင္ ေၾကာင္း စစ္ေတြၿမဳိ႕ ၿမဳိ႕မိၿမဳိ႕ဖ ဦးသန္းထြန္းက ဆိုသည္။

ရခိုင္ျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္း (ေမာင္ေတာခ႐ိုင္)တြင္ ဘဂၤါလီလူမ်ဳိးမ်ား၏ တစ္အိမ္ေထာင္လွ်င္ ပွ်မ္းမွ် မိသားစုဝင္ ၁၀ ဦးခန္႔ ရွိၿပီး မိသားစုစီမံကိန္း (မ်ဳိးဆက္ပြား က်န္းမာေရး) ကို မိသားစု အလိုက္ အေကာင္ အထည္ေဖာ္မွသာ ဆင္းရဲမႈ သံသရာမွ ကင္းေဝးႏိုင္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း စုံစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္၏ အစီရင္ခံစာတြင္ အႀကံဳျပဳထားသည္။

စစ္ေတြၿမဳိ႕ သဲေခ်ာင္း ဘဂၤါလီ ဒုကၡသည္စခန္း တာဝန္ခံ ဦးေမာင္ေမာင္ကမႈ ေမြးဖြားႏႈန္း ထိန္းခ်ဳပ္ျခင္းသည္ ဘဂၤါလီမ်ားကို တစ္ဖက္သတ္ လုပ္ေဆာင္ေနျခင္းျဖစ္ၿပီး အစၥလာမ္ ဘာသာေရးအရ လည္း ယင္းကိစၥမ်ားကို တားျမစ္ခြင့္ မရွိေၾကာင္းဆိုသည္။

ေကာ္မရွင္ အစီရင္ခံစာတြင္ လူဦး ေရတိုးပြားမႈႏႈန္းကို ထိန္းရန္ အႀကံျပဳ ထားေသာ္လည္း အစိုးရအေနႏွင့္ လူဦးေရ တိုးပြားမႈႏႈန္း ထိန္းရာတြင္ ဘဂၤါလီမ်ားအေပၚ အာဏာသုံးရပ္သုံးကာ အတင္းအက်ပ္ မလုပ္သင့္ေၾကာင္း၊ ဘဂၤါလီ အမ်ဳိးသားတစ္ဦးသည္ အမ်ဳိးသမီးတစ္ဦး သာ လက္ထပ္ရမည့္စနစ္ က်င့္သုံးခဲ့ေသာ္လည္း အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈ အားနည္းခဲ့သျဖင့္ တရားမဝင္ကေလး ၆၀,၀၀၀ ေက်ာ္အထိ ရွိေနၿပီျဖစ္၍ ပါကစၥတန္ ႏွင့္ အျခားမြတ္ဆလင္ ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ခ်မွတ္လုပ္ေဆာင္ေနသည့္ ပညာေပးႏွင့္ ဥပေဒကဲ႔သို႔ စနစ္တက် လုပ္ေဆာင္ရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း အႀကံျပဳထားသည္။

စင္ကာပူႏိုင္ငံတြင္ အစၥလာမ္ ဘာသာဝင္မ်ားကို လက္ထပ္ခြင့္ ျပဳရာတြင္ သီးျခားဥပေဒမ်ားႏွင့္ ကန္႔သတ္ထားၿပီး လက္ထပ္ေမာ္ကြန္း႐ုံး ႏွစ္႐ုံးထားရွိကာ မြတ္ဆလင္ လက္ထပ္ေမာ္ကြန္း႐ုံးႏွင့္ မြတ္ဆလင္မဟုတ္သူမ်ား အတြက္ လက္ထပ္ ေမာ္ကြန္း႐ုံးဟူ၍ ခြဲျခားထားရွိသည္။

မြတ္ဆလင္ မဟုတ္သူမ်ားသည္ သီးျခားလြတ္လပ္စြာ လက္ထပ္ႏိုင္ၿပီး မြတ္ဆလင္ ဘာသာဝင္မ်ား အတြက္မူ ၄င္းတို႔၏ ရွီး႐ိုက္ ဥပေဒအရ လက္ထပ္ထိမ္းျမား ခြင့္ျပဳထား သည္။
မြတ္ဆလင္ဘာသာအရ ၄င္းတို႔၏ ဓေလ့ထုံးစံအတိုင္း အမ်ဳိးသမီးေလးဦးကို လက္ထပ္ထိမ္းျမားခြင့္ ရွိေသာ္လည္း မိန္းမ တစ္ဦး ထက္ပို၍ လက္ထပ္လိုသူ မ်ားက တရား႐ုံးတြင္ ေလွ်ာက္ထားရမည္ျဖစ္ၿပီး၊ တရား႐ုံးရွိ Kadi ဟု ေခၚေသာအရာရွိ မ်ားက ေလွ်ာက္ထားသူသည္ အျခားမိန္းမ တစ္ဦးကို ထပ္မံလက္ထပ္ရန္အတြက္ ႐ုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ၊ ေငြေၾကးဆိုင္ရာ ျပည့္စုံမႈရွိ၊ မရွိ စစ္ေဆးသည့္အျပင္ လက္ရွိမိန္းမႏွင့္ ေနာက္ယူမည့္မိန္းမ ႏွစ္ဦးစလုံးကို သီးျခားေခၚယူ စစ္ေဆးမႈမ်ားျပဳလုပ္၍ အဆိုပါ Kadi ဆိုသူက လက္ထပ္ရန္ သင့္မသင့္ အဆုံးအျဖတ္ေပးရသည္။

စင္ကာပူသမၼတ လီကြမ္ယုလက္ထက္ ၁၉၇၀ခုႏွစ္တြင္ ႏိုင္ငံၾကြယ္ဝခ်မ္းသာမႈ အေျခအေနႏွင့္ လူဦးေရထိန္းခ်ဳပ္ရန္ ရည္႐ြယ္ခ်က္ျဖင့္ “Stop at Two” မူဝါဒအရ ႏိုင္ငံအႏွံ႔ ကေလးႏွစ္ဦးထက္ ပိုေမြးခြင့္ မရွိေၾကာင္း ထုတ္ျပန္ေၾကညာ ခဲ့သည္။သို႔ေသာ္ အဆိုပါမူဝါဒကို ယခု ဆက္လက္က်င့္သုံးျခင္း မရွိေတာ့ေပ။

The Voice Weekly